Αμφίπολη, η αρχαία πόλη, ο Λέων και ο Τύμβος Καστά

15:23 19/2/2015 - Πηγή: Sigma Live

Διάλεξη για την Αμφίπολη, Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2015, Λευκωσία, Κύπρος

Αμφίπολη, η αρχαία πόλη, ο Λέων και ο Τύμβος Καστά

Ομιλήτρια η Δρ Ποτίτσα Γρηγοράκου,

Καθηγήτρια στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Αθηνών,

Ιστορικός του Ελληνιστικού Πολιτισμού της Ανατολής.

Η διάλεξη έγινε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Κτήριο ‘’Α. Λεβέντης’’, Πανεπιστημιούπολη) παρουσία του Πρύτανη κ. Κ. Χριστοφίδη, υπό την Αιγίδα

της Ελληνικής Πρεσβείας και την παρουσία του Πρέσβη κ. Β. Παπαϊωάννου και της συζύγου του.

Τη διάλεξη διοργάνωσε η Top Kinisis Travel Public Ltd.

Λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού ότι στον τάφο του Τύμβου Καστά υπάρχουν οστά τουλάχιστον πέντε ατόμων, η ιστορικός και καθηγήτρια στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Δρ. Ποτίτσα Γρηγοράκου, κάνει διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Κύπρου όπου το κοινό ανέμενε με ενδιαφέρον τις περαιτέρω λεπτομέρειες.

Να σημειωθεί ότι η κα Γρηγοράκου είχε τονίσει σε προγενέστερες διαλέξεις της ότι, από τα μέχρι τώρα ευρήματα είναι πολύ πιθανόν ο τύμβος να αποτελεί χώρο πολλαπλής ταφής και όχι -όπως ορισμένοι πίστευαν - τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Γνωστή για την εξειδίκευσή της στην ιστορία του Μ. Αλεξάνδρου, ταξίδεψε το πολυπληθές κοινό της Κύπρου, επί σχεδόν δύο ώρες, στον κόσμο της εποχής του μεγάλου στρατηλάτη και των Διαδόχων του, με προβολή εικόνων και σημαντικών ιστορικών στοιχείων που προέρχονται από την πολυετή επιστημονική της έρευνα. Αναφέρθηκε εκτενώς στην πλούσια σε χρυσό Αμφίπολη, μεγάλο λιμάνι στην αρχαιότητα, στην ιστορία της ανά τους αιώνες και τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που την καθιστούν όπως και το μουσείο της, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για τουριστική επίσκεψη. Θύμισε πώς ξεκίνησε ο στρατός του Μ. Αλεξάνδρου και ο μακεδονικός στόλος, από τις όχθες του τότε πλωτού ποταμού Στρυμόνα, στην ανατολική Μακεδονία, για να κατακτήσει την Ασία.

Περιέγραψε τον Τύμβο Καστά και πρόβαλε την μεγάλη πολυτέλεια, ομορφιά και αρχιτεκτονική αρμονία της κατασκευής και διακόσμησής του, έργο του μεγάλου αρχιτέκτονα Δεινοκράτη, χρονολογούμενο αμέσως μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου (323-300 π.Χ.). Ανέδειξε ότι ο τύμβος (300μ περιφέρεια) είναι μεγαλύτερος από τους τάφους του Φιλίππου και των μεγάλων Ρωμαίων Αυτοκρατόρων, με τον Λέοντα στην κορυφή του, που σηματοδοτεί την σημαίνουσα προσωπικότητα των ενταφιασμένων. Ίσως να είχε γίνει αρχικά Μαυσωλείο για τον Αλέξανδρο, Βασιλιά της τότε οικουμένης. Τα ευρήματα όμως και τα ιστορικά στοιχεία καταρρίπτουν τις διάφορες θεωρίες πιθανών ‘’ενοίκων’’ όπως Ολυμπιάδα, Ρωξάνη κλπ., καθώς και Αλέξανδρο. Ως γνωστόν ιστορικά, η σωρός του, κατά την μεταφορά της από τη Βαβυλώνα προς την Μακεδονία, παρέκλινε της πορείας της και κατέληξε τελικά να ενταφιαστεί στην Αλεξάνδρεια, στο βασιλικό Σήμα. Ο στρατηγός Πτολεμαίος «κράτησε» την σωρό του Αλεξάνδρου για να κληρονομήσει την θεϊκή του υπόσταση, ώστε να ανέβει στο θρόνο των Φαραώ. Ενώ συγχρόνως και με κρυφή συμφωνία, το σώμα δεν θα ερχόταν στην Αμφίπολη, όπου ο νέος βασιλιάς Κάσσανδρος ξεκλήρισε όλη την οικογένεια του Μ. Αλεξάνδρου.

Στο περίφημο Σήμα ή Σώμα επισκεφτήκαν τον Αλέξανδρο, αποδίδοντας φόρο τιμής, Ρωμαίοι αυτοκράτορες, με πρώτο τον Καίσαρα, σύμφωνα με μαρτυρίες Λατίνων ιστορικών που τους ακολουθούσαν στις εκστρατείες. Ο Οκταβιανός Αύγουστος Καίσαρ, στα ‘’Μυστικά του Ημερολόγια’’ αναφέρει με συγκίνηση και λεπτομέρειες την επίσκεψή του αυτή, ενώ η τελευταία που καταγράφηκε ιστορικά ήταν του αυτοκράτορα Καρακάλλα, το 215 μ.Χ.. Στους μετέπειτα χρόνους το Σήμα της Αλεξάνδρειας χάθηκε, όπως και τα Ανάκτορα, η Βιβλιοθήκη και τα άλλα κτήρια, πιθανόν από σεισμούς, όπως αυτός που κατέστρεψε τον περίφημο Φάρο της Αλεξανδρείας ή στις καταστροφές κατά την Βυζαντινή περίοδο.

Στον Τύμβο Καστά, σήμερα, παραμένει άγνωστο ποιοί βρίσκονται ενταφιασμένοι, ίσως στρατηγοί του Μ. Αλεξάνδρου, οικογενειακώς, πολλές είναι οι υποθέσεις.. Ενώ έντονο είναι το πρόβλημα που δημιουργεί στους αρχαιολόγους η μεγάλη ποσότητα των οστών που βρέθηκαν και η κακή διατήρηση που δυσκολεύει τις αναγκαίες εξετάσεις για πιθανή ταυτοποίηση. Πρέπει να γίνουν περαιτέρω ανασκαφές και στους άλλους θαλάμους του τύμβου ώστε να βρεθούν περισσότερα στοιχεία.

Στην παρούσα φάση οι σφίγγες και οι Καρυάτιδες που τον φυλούν, κρατούν σφικτά τα χείλη τους για το μυστικό του Τύμβου.