Ανάγκη επαρκούς ηγεσίας και αποτελεσματικού κράτους

12:17 15/9/2017 - Πηγή: Sigma Live

Ήδη η Κύπρος βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και τα θέματα που απασχολούν τον λαό είναι αρκετά. Μια άκρως ενδιαφέρουσα αντίφαση είναι το γεγονός ότι ενώ παρατηρείται μεγάλος προβληματισμός την ίδια ώρα εξ ίσου μεγάλη είναι και απαξίωση. Προφανώς ο λαός είχε και εξακολουθεί να έχει μεγαλύτερες προσδοκίες…

Σε σχέση με το Κυπριακό, παρά τις συνεχείς παραχωρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, δεν υπήρξε κατάληξη σε λύση. Η κυβέρνηση, ο ΔΗΣΥ καθώς και το ΑΚΕΛ

επιμένουν όμως σε μια προσέγγιση που παραπέμπει σε συνέχιση των συνομιλιών με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο συζήτησης. Θεωρώ μια τέτοια προσέγγιση προβληματική καθώς στην περίπτωση κατάληξης θα υπάρξει επιδείνωση. Από την άλλη όμως, οι πολιτικές δυνάμεις που αναζητούν μια νέα στρατηγική δεν την έχουν ακόμη προσδιορίσει.

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ανησυχία αλλά και σύγχυση. Τα δεδομένα αυτά οδηγούν μέρος των πολιτών από τη μια στην επιθυμία για οποιαδήποτε λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και από την άλλη στην καθαρή λύση των δύο κρατών εντός της ΕΕ με εδαφικά ανταλλάγματα. Υπό τις περιστάσεις θεωρώ σήμερα ως μονόδρομο την πολιτική μιας εξελικτικής διαδικασίας, η οποία μπορεί να συντηρήσει την ελπίδα και την προοπτική της αποκατάστασης της ενότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Έχει επίσης δημιουργηθεί μια τεράστια κόπωση στον λαό η οποία ενισχύεται από τη σοβαρή πολυδιάστατη κρίση που ταλανίζει την Κύπρο καθώς και από το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να δώσει ικανοποιητικές λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας. Ταυτόχρονα υπάρχει μια κατακερματισμένη κοινωνία. Στα πλαίσια αυτά, εμμέσως πλην σαφώς, έχει καλλιεργηθεί η αίσθηση ότι η σοφότερη τακτική είναι «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Τα δεδομένα αυτά υποσκάπτουν την προοπτική της πολιτικής για δημιουργική παρέμβαση και βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Το φαινόμενο της αποπολιτικοποίησης είναι επικίνδυνο.

Σημειώνω επίσης ότι η συστηματική επικέντρωση στο Κυπριακό δεν επέτρεψε στη χώρα να κινηθεί προς τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ως εκ τούτου παρουσιάζονται σοβαρά κενά σε διάφορες εκφάνσεις του δημόσιου βίου. Και αυτό δεν είναι νέο φαινόμενο. Επιπρόσθετα, δυστυχώς, η Κύπρος, περισσότερα από τέσσερα χρόνια μετά την οικονομική κατάρρευση του Μαρτίου του 2013, δεν έχει νέο ολοκληρωμένο οικονομικό υπόδειγμα. Και στο ευαίσθητο θέμα της παιδείας και της σύστημα αδυνατεί να δώσει ικανοποιητικές λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας. Ταυτόχρονα υπάρχει μια κατακερματισμένη κοινωνία. Στα πλαίσια αυτά, εμμέσως πλην σαφώς, έχει καλλιεργηθεί η αίσθηση ότι η σοφότερη τακτική είναι «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Τα δεδομένα αυτά υποσκάπτουν την προοπτική της πολιτικής για δημιουργική παρέμβαση και βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Το φαινόμενο της αποπολιτικοποίησης είναι επικίνδυνο.

Σημειώνω επίσης ότι η συστηματική επικέντρωση στο Κυπριακό δεν επέτρεψε στη χώρα να κινηθεί προς τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ως εκ τούτου παρουσιάζονται σοβαρά κενά σε διάφορες εκφάνσεις του δημόσιου βίου. Και αυτό δεν είναι νέο φαινόμενο. Επιπρόσθετα, δυστυχώς, η Κύπρος, περισσότερα από τέσσερα χρόνια μετά την οικονομική κατάρρευση του Μαρτίου του 2013, δεν έχει νέο ολοκληρωμένο οικονομικό υπόδειγμα. Και στο ευαίσθητο θέμα της παιδείας και της έρευνας απαιτούνται υπερβάσεις καθώς δεν μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι με τα υφιστάμενα δεδομένα. Ούτε μπορούμε να αγνοήσουμε τη δημογραφική αιμορραγία καθώς και το γεγονός ότι ένα ποσοστό νέων ανθρώπων επιθυμούν να φύγουν από την Κύπρο.

Ενδεχομένως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι το μεγάλο έλλειμμα ηγεσίας και αποτελεσματικής διεύθυνσης σε πολλές εκφάνσεις του δημοσίου βίου. Αυτό δεν είναι ένα θέμα που αφορά αποκλειστικά στο πολιτικό και κομματικό πεδίο. Έλλειψη επαρκούς ηγεσίας υφίσταται σε αρκετούς τομείς της πολιτείας, της οικονομίας και της κοινωνίας περιλαμβανομένου και της εκπαίδευσης.

Εκ των πραγμάτων για να επιβιώσει η Κύπρος απαιτούνται, μεταξύ άλλων, ένα αποτελεσματικό κράτος καθώς και μια πιο δυναμική κοινωνία και οικονομία. Βασικές προϋποθέσεις για μια τέτοια πορεία είναι η ανανέωση του πολιτικού προσωπικού και ο εμβολιασμός του δημόσιου βίου με νέες ιδέες. Στα πλαίσια αυτά είναι σημαντικό να επέλθει μια αποϊδεολογικοποίηση του Κυπριακού και η επιστράτευση του πραγματισμού για τη σωστή διαχείριση του υπαρξιακού αυτού ζητήματος. Πάνω απ’ όλα θα πρέπει να προβληματισθούμε ως κοινωνία για το πως προωθείται η επιλογή των αρίστων σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου.

Πρακτικά αυτό παραπέμπει σε μια νέα κατάσταση πραγμάτων όπου η ηγεσία και η διεύθυνση σε όλα τα επίπεδα εκτός από την αποτελεσματικότητα θα πρέπει να εμπνέουν σεβασμό. Μόνο έτσι η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορεί να θωρακισθεί ανάλογα σε όλα τα επίπεδα και να μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία.

Ο Ανδρέας Θεοφάνους είναι Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com