Ανάλυση: Τι ακολουθεί μετά την αποχώρηση του Χαφτάρ από τις διαπραγματεύσεις

09:06 14/1/2020 - Πηγή: Sigma Live

Χωρίς να υπογράψει τη συμφωνία εκεχειρίας φέρεται να αναχώρησε από τη Μόσχα ο ηγέτης του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA), Χαλίφα Χαφτάρ, λίγες ώρες μετά τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στη ρωσική πρωτεύουσα για τη λιβυκή διένεξη.

Μιλώντας στο «Πρωτοσέλιδο» ο προϊστάμενος Υπηρεσίας Έρευνας και Διεθνούς Συνεργασίας του ΤΕΠΑΚ, Πάμπος Χρυσοστόμου, εξήγησε ότι από χθες φαινόταν ότι υπήρχε δυστοκία, παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, είχε προτρέξει να ανακοινώσει ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών

βαίνουν καλώς. Σύμφωνα με τον ειδικό, αυτή ήταν και η επιδίωξη της Τουρκίας, να κηρυχθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα η εκεχειρία, ώστε να αποσοβηθεί ο κίνδυνος της κατάληψης της Τρίπολης από τον Χαφτάρ.

Έτσι κι αλλιώς ο στρατάρχης δεν είχε αποδεχθεί αμέσως το πλαίσιο και τους όρους της εκεχειρίας σε αντίθεση με τον πρωθυπουργό της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφιλίωσης (GNA), Φαγέζ αλ Σάραρτζ, ο οποίος όντας βρισκόμενος σε αδύναμη θέση αποδέχθηκε αμέσως τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία ουσιαστικά θα τον περιέσωσε τον Σάραρτζ. Αντίθετα ο Χάφταρ ζήτησε προθεσμία μέχρι σήμερα το πρωί, ενώ φαίνεται ότι δεν θα κάνει αποδεκτή τη συμφωνία για εκεχειρία. Ο ειδικός μάλιστα επικαλείται τις πληροφορίες που θέλουν τις εχθροπραξίες στα νότια της Τρίπολης να αρχίζουν τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης.

Όσον αφορά στον ρόλο της Τουρκίας αναφέρει ότι αυτή η εκεχειρία βολεύει πρωτίστως τον σύμμαχό της Σάρατζ, αφού οι δυνάμεις του Χαφτάρ είχαν μπει σχεδόν στην Τρίπολη, ενώ στην περίπτωση διαπραγματεύσεων η Άγκυρα, χωρίς να υπάρξει παρέμβαση της και μόνο με την απειλή αποστολής στρατού, θα μπορέσει να έχει λόγο σε αυτές. Από την άλλη ο Χαφτάρ, ο οποίος είναι ο δυνατός παίκτης επί του λιβυκού εδάφους, φαίνεται ότι αυτά που κερδίζει είναι λιγότερα από αυτά που θα ανέμενε.

Σε ερώτηση εάν θυμίζει Συρία η τρόπος παρέμβασης Ρωσίας και Τουρκίας, απάντησε ότι σε μεγάλο βαθμό οι δύο αυτές χώρες θέλουν να επιβάλουν το μοντέλο διαπραγμάτευσης της Συρίας. Από αυτό το μοντέλο, σύμφωνα με τον ειδικό, εξάγονται δύο συμπεράσματα: Αρχικά, οι εκεχειρίες συνεχώς παραβιάζονταν. Κατά δεύτερον δεν βρέθηκε ποτέ στην Αστάνα ή σε όποια άλλη σύνοδο πολιτική λύση για το πρόβλημα της Συρίας.

Το κρίσιμο πλέον είναι το πώς θα αντιδράσει η Ρωσία και πόση επιρροή έχει τελικά ο Πούτιν πάνω στον Χαφτάρ, εάν θα το εξαναγκάσει ή εάν θα τον αφήσει να συνεχίσει την προέλασή του στην Τρίπολη για να αποδυναμωθεί ο διαπραγματευτικός ρόλος της Τουρκίας. Εξήγησε ότι είναι τακτική του Ρώσου προέδρου αυτή, ενώ για τον Ερντογάν θα είναι ένα τεστ εφόσον δεν κάνει αποδεκτή την εκεχειρία ο Χαφτάρ. Σε αυτή την περίπτωση τίθεται το ζήτημα εάν θα επιχειρήσει να τον ανακόψει ή θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις για εκεχειρία.

Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκου Χριστοδουλίδη, για εμπλοκή της ΕΕ στη διαδικασία για την επίλυση της λιβυκής κρίσης, τόνισε ότι για να εμπλακεί κάποιος πρέπει να έχει βούληση, στοιχείο το οποίο ήρθε αργά για την ΕΕ. Επίσης, πρέπει να υπάρχει συναίνεση, με τις χώρες του μπλοκ να έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον ειδικό, η προσέγγιση της Ιταλίας πλησιάζει αυτήν της Ρωσίας και της Τουρκίας, ενώ η Γαλλία έχει άλλη προσέγγιση. Η Γερμανία από την άλλη φαίνεται να διατηρεί μια «μέση» κατάσταση. Τέλος, ανέφερε ότι για να παρέμβεις σε μια διαδικασία πρέπει να είσαι ένας από τους παίκτες, κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει για την ΕΕ.

Επίσης, μίλησε για τον ρόλο της Ιταλίας στη Λιβύη αλλά και τη δυστοκία που είχε στην υπογραφή του EastMed, επικαλούμενη περιβαλλοντικούς λόγους, ενώ η στάση της κατά την πενταμερή ήταν πολύ «χλιαρή». Κρίσιμο είναι και το ζήτημα εάν θα έχει η Ελλάδα θέση στη διάσκεψη του Βερολίνου, ενώ τις τελευταίες εξελίξεις φαίνεται ότι δεν θα έχει νόημα η διάσκεψη χωρίς την εκεχειρία. Ο ειδικός ανέφερε ότι ενδέχεται η Ελλάδα να μείνει εκτός της διάσκεψης του Βερολίνου.

Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, κληθείς να σχολιάσει το διαφαινόμενο ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις για τη Λιβύη, ανέδειξε τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς των προηγούμενων ετών ως «κύρια πηγή» των προβλημάτων της χώρας.