Ανάλυση: Τι βρίσκεται πίσω από το άνοιγμα του Ερντογάν σε Γαλλία και Γερμανία

11:52 25/2/2020 - Πηγή: Sigma Live

Για τις τελευταίες εξελίξεις και την κλιμάκωση της έντασης στην Ιντλίμπ μίλησε στο Πρωτοσέλιδο ο Προϊστάμενος Υπηρεσίας Έρευνας και Διεθνούς Συνεργασίας του ΤΕΠΑΚ, Πάμπος Χρυσοστόμου.

Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών καταγράφουν τα εξής: Πρώτο, τουρκικά τεθωρακισμένα και άρματα μάχης έχουν μπει στην Ιντλίμπ. Δεύτερο, φαίνεται ότι η ρωσική αεροπορία έχει κτυπήσει μέρος αυτής της πομπής και έχει καταστρέψει τουρκικά τεθωρακισμένα στη διάρκεια της πορείας τους. Τρίτο, το τουρκικό πυροβολικό κτυπάει

τις δυνάμεις του Άσαντ που προσπαθούν να ανακαταλάβουν περιοχές στη νότια Ιντλίμπ την ώρα που ο τουρκικός στρατός, καθεστωτικοί και τζιχαντιστές μετράνε νέες απώλειες σε προσωπικό. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι εχθροπραξίες συνεχίζονται και αναμένεται τις επόμενες ημέρες να κλιμακωθούν ακόμα περισσότερο.

Σύμφωνα με τον ειδικό, το ορόσημο είναι η 5η Μαρτίου, όπου έχει συγκληθεί η διεξαγωγή τετραμερούς συνόδου στην Κωνσταντινούπολη, με τη συμμετοχή των ηγετών της Τουρκίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας. Ο λόγος για τον οποίο ο Πάμπος Χρυσοστόμου εκτιμά ότι η ένταση θα παρουσιάσει κλιμάκωση είναι διότι τόσο η Τουρκία και οι τζιχαντιστές που υποστηρίζει όσο και το καθεστώς Άσαντ με τη Ρωσία θα επιχειρήσουν να ελέγξουν όσο το δυνατό περισσότερες περιοχές ή να εδραιωθούν στις περιοχές που βρίσκονται. Μέσα σε αυτά τα συμφραζόμενα ερμηνεύεται η μετακίνηση του τουρκικού στρατού μέσα στην πόλη της Ιντλίμπ, επειδή η Άγκυρα επιδιώκει να την κρατήσει υπό τον έλεγχο και την επιρροή της, ώστε στη σύνοδο της 5ης Μαρτίου να μπορεί να διαπραγματευτεί με κάποιο πλεονέκτημα. Με παρόμοιο τρόπο ο Άσαντ επιχειρεί να ανακαταλάβει όσες περισσότερες περιοχές, εμπεδώνοντας ταυτόχρονα τον έλεγχο των δύο κρίσιμων αυτοκινητοδρόμων (Δαμασκού- Χαλεπίου, Χαλεπίου- Λαττάκεια) για να έχει πλεονέκτημα στις ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις.

«Ούτε τα πράγματα πάνε καλά στη Λιβυή για τον Ερντογάν, ούτε στη Συρία, ενώ άρχισαν πλέον εσωτερικές πιέσεις στην Τουρκία», αναφέρει ο ειδικός. Τις τελευταίες ώρες ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του σοσιαλδημοκρατικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), ασκήσει δριμύτατη κριτική για την υπερεξάπλωση της Τουρκίας εκτός της επικράτειάς της. Επίσης, υπήρχε αμφισβήτηση της πολιτικής της «Γαλάζιας Πατρίδας» από αξιωματούχο, ο οποίος παραιτήθηκε. «Πάνε τα φέρετρα στην Τουρκία και τα κρύβουν για να μην υπάρχει αντίδραση», συμπληρώνει. Η μεγαλύτερη πίεση για τον Ερντογάν όμως είναι η υποχώρηση της τουρκικής λίρας και οι κραδασμοί στην οικονομία της χώρας. Το όλο εγχείρημα δημιουργεί τεράστια οικονομική πίεση και ο Τούρκος πρόεδρος νιώθει ότι ίσως του γυρίσει τελικά μπούμερανγκ.

Σε ερώτηση σχετικά με τη διαταραχή των σχέσεων Ρωσίας- Τουρκίας, απάντησε ότι η «λυκοφιλία τους δοκιμάζεται» διότι έφυγαν οι «τρίτοι παίκτες» από το παιχνίδι, αφού οι Αμερικανοί απουσιάζουν, οι Κούρδοι έχουν ελέγχει, άρα οι δύο πλευρές βρίσκονται η μια απέναντι στην άλλη. Για τον ειδικό το κρίσιμο είναι το γεγονός ότι η Τουρκία προσβλέπει στη στήριξη της Γερμανίας και της Γαλλίας στη σύνοδο της 5ης Μαρτίου. Η τετραμερής αυτή έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αρχικά, το Ιράν δεν θα είναι εκεί, παρά το γεγονός ότι συμμετείχε στις τριμερείς της Αστάνα με Ρωσία και Τουρκία. Κατά δεύτερο, οι ΗΠΑ είναι παντελώς απούσες. Επίσης, ηχηρή είναι η απουσία του ΟΗΕ, σε μια περιφερειακή σύγκρουση που μαίνεται για τόσο καιρό. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσέγγιση της Τουρκίας σε Γαλλία και Γερμανία για στήριξη των θέσεων της για εκεχειρία στην Ιντλίμπ και εμπέδωση κάποιων τουρκικών θέσεων. Με βάσει αυτά τα χαρακτηριστικά, ο Ερντογάν πιέζει με το χαρτί του προσφυγικού τις δύο ευρωπαϊκές αυτές χώρες, αφού στην περιοχή παραμένουν 1,9 εκατομμύρια άμαχοι, οι οποίοι λόγω της έντασης αναμένεται να μετακινηθούν προς τα τουρκικά σύνορα. Άρα ουσιαστικά η Άγκυρα κάνει ένα άνοιγμα σε Γερμανία και Γαλλία εκμεταλλευομένη το προσφυγικό και την ανησυχία των ευρωπαίων για νέα μεταναστευτικά κύματα προς την Ευρώπη, ώστε να θωρακίσει τις θέσεις της στην Ιντλίμπ.

Το παράδοξο για τον ειδικό είναι ότι ο Ερντογάν μόλις χθες δήλωσε ότι δεν θα κάνει πίσω ακόμα και εάν το Charles De Gaulle πάει στην κυπριακή ΑΟΖ. Τόσο από τη Γαλλία όσο και από τη Γερμανία υπήρχε ενδιαφέρον για επίλυση του συριακού, όντας τα ηγετικά κράτη μέλη της ΕΕ. Επίσης, υπάρχει ειδικό ενδιαφέρον της Γαλλίας για την ανατολική Μεσόγειο. Εντούτοις, τα θέματα που επείγουν και για τις δύο αυτές χώρες είναι το προσφυγικό και το θέμα της τρομοκρατίας.

Μάλιστα, ο Πάμπος Χαραλάμπους εκτιμά ότι πρέπει να κρατάμε μικρό καλάθι για αυτή τη σύνοδο, αφού και στο παρελθόν είχαν συμφωνηθεί εκεχειρίες αλλά επειδή υπάρχει ξεκάθαρη διάσταση συμφερόντων επί του εδάφους δεν θα έχουμε λήξη της διένεξης.  

Στο ίδιο ύφος ανάλυση του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων, αναφέρει ότι ο Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με μία σπαζοκεφαλιά στην προσπάθειά του να μην είναι ο μεγάλος χαμένος στην μάχη του Ιντλίμπ.

Οι δυνάμεις του καθεστώτος του Ασαντ προελαύνουν, οι σύροι πρόσφυγες συγκεντρώνονται στα τουρκικά σύνορα και ο σύμμαχός του, η Μόσχα, φαίνεται ότι του γυρνά την πλάτη: ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει μία πραγματική σπαζοκεφαλιά στην προσπάθειά του να μην είναι ο μεγάλος χαμένος στην μάχη του Ιντλίμπ.

Από τις αρχές του Φεβρουαρίου, 17 τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος στην επαρχία του Ιντλίμπ, τελευταίο προπύργιο των σύρων ανταρτών στην βορειοδυτική Συρία, και πολλά τουρκικά φυλάκια, τα οποία η Άγκυρα θεωρούσε προστατευμένα από τις συμφωνίες με τον ρώσο προστάτη του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ, βρίσκονται περικυκλωμένα στα εδάφη που έχει καταλάβει η Δαμασκός.

Επιδιώκοντας να εμποδίσει μία νίκη του Ασαντ, του μεγάλου του εχθρού, και ένα νέο κύμα προσφύγων που χτυπούν την πόρτα της Τουρκίας, ο Ερντογάν, η χώρα του οποίου υποστηρίζει ανταρτικές οργανώσεις στην Συρία, απείλησε να εξαπολύσει νέα επίθεση κατά των δυνάμεων της Δαμασκού, εάν δεν υποχωρήσουν από το Ιντλίμπ μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου.

Ομως, την στιγμή που οι σχέσεις με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν διέρχονται περίοδο ισχυρών εντάσεων εξαιτίας των διαφωνιών για την Συρία, μία τέτοια τουρκική επίθεση κατά του συριακού καθεστώτος χωρίς κίνδυνο για σύγκρουση με την Μόσχα ισοδυναμεί για τον Ερντογάν με τον τετραγωνισμό του κύκλου.

Ερντογάν και Πούτιν, πρωταγωνιστές στην συριακή σύρραξη, έφθασαν σε συμφωνία το 2018 στο Σότσι για την εγκαθίδρυση «αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης» στην επαρχία του Ιντλίμπ για τον χωρισμό των θέσεων του καθεστώτος από τις θέσεις των ανταρτικών και τζιχαντιστικών οργανώσεων. Ομως, η διευθέτηση αυτή έγινε συντρίμμια τις τελευταίες εβδομάδες και οι δύο πλευρές επιρρίπτουν η μία στην άλλη την ευθύνη.

«Εάν οι δυνάμεις του καθεστώτος Ασαντ δεν αποσυρθούν μέχρι τις προηγούμενες γραμμές τους έως το τέλος του μήνα και εάν στο μεταξύ η Τουρκία και η Ρωσία δεν επιτύχουν συμφωνία, πιστεύω ότι θα γίνουμε μάρτυρες μίας απευθείας σύγκρουσης ανάμεσα στην Τουρκία και το καθεστώς του Ασαντ», εκτιμά ο τούρκος πολιτικός αναλυτής Αλί Μπακίρ.

«Για την Τουρκία, το πρόβλημα δεν θα είναι το καθεστώς της Δαμασκού, αλλά οι Ρώσοι», λέει.

Η Τουρκία ανησυχεί τόσο για την κατάσταση στην τουρκοσυριακή μεθόριο διότι φοβάται την είσοδο νέου κύματος προσφύγων στο έδαφός της.

Η Τουρκία έχει ήδη υποδεχθεί περισσότερα 3,6 εκατομμύρια Σύρους, η παρουσία των οποίων προκαλεί την εχθρότητα της τουρκικής κοινής γνώμης, και επιδιώκει να αμβλύνει το πρόβλημα με την εγκατάσταση μέρους αυτών σε περιοχές της βόρειας Συρίας που ελέγχονται από την Αγκυρα χάρη στις προηγούμενες τρεις επιθέσεις.

«Η είσοδος νέου κύματος προσφύγων θα ήταν το χειρότερο σενάριο για την Τουρκία, και όχι μία απευθείας σύγκρουση με το καθεστώτος της Δαμασκού», θεωρεί ο Αλί Μπακίρ.

Κατά την άποψή του, εάν η Ρωσία και η Τουρκία δεν επιλύσουν τις διαφορές τους για να αναβιώσουν την συμφωνία του Σότσι, η Αγκυρα θα μπορούσε να αποπειραθεί να εγκαταστήσει «μία ζώνη ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων της σε ό,τι απομένει από το Ιντλίμπ, χωρίς αυτό να αποτελέσει αντικείμενο συμφωνίας με την Ρωσία ή με το καθεστώς του Ασαντ». Μία τέτοια ζώνη θα επιτρέψει στην Τουρκία να εγκαταστήσει σε συριακό έδαφος σύρους πρόσφυγες που εγκατέλειψαν τις εστίες τους λόγω των μαχών.

«Ο Ερντογάν γνωρίζει το εχθρικό κλίμα προς τους σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία και για τον λόγο αυτόν παρουσιάζει ως σκοπό των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Συρία την αποτροπή νέου προσφυγικού κύματος», δηλώνει ο Χαΐντ Χαΐντ, ερευνητής του Chatham House.

«Θεωρεί ότι το πολιτικό κόστος θα είναι υψηλό εάν χάσει πολλούς στρατιώτες χωρίς να καταφέρει να εμποδίσει την είσοδο των προσφύγων στην Τουρκία».

Κατά την άποψή του, μία τουρκική επίθεση κατά των δυνάμεων του καθεστώτος της Δαμασκού «αποτελεί ενδεχόμενο». «Το να επιτραπεί στον Ασαντ να ανακαταλάβει το Ιντλίμπ δεν θα αποτελέσει μόνο πλήγμα στον Ερντογάν στο εσωτερικό, αλλά θα μπορούσε να πλήξει την φήμη της Τουρκίας και την ικανότητά της να επεμβαίνει στρατιωτικά εκτός του εδάφους της».

Για τον αναλυτή, μία τέτοια σύγκρουση δεν θα πλήξει αναγκαστικά την ρωσοτουρκική συμμαχία, καθώς οι δύο χώρες έχουν τα τελευταία χρόνια ενισχύσει σημαντικά την συνεργασία τους, πέραν της Συρίας, στους τομείς της άμυνας και της ενέργειας.

«Η σημερινή συμμαχία ανάμεσα στην Τουρκία και την Ρωσία ξεπερνά το πλαίσιο της Συρίας και για τον λόγο αυτόν κανένας από τους δύο δεν θέλει να την τορπιλίσει, κυρίως στο στάδιο αυτό. Το Ιντλίμπ είναι σημαντικό για την Τουρκία, αλλά δεν θεωρείται λόγος ρήξης», επισημαίνει ο αναλυτής.