ΑΝΑΛΥΣΗ:O μελλοντικός ρόλος Μόσχας σε Κύπρο & ο επόμενος ΠτΔ

14:09 21/12/2017 - Πηγή: Sigma Live

Στους διαχρονικούς δεσμούς Ρωσίας-Κύπρου, αλλά και τον μελλοντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Μόσχα στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, εστιάζει ανάλυση που δημοσιεύτηκε χθες στο Russian International Affairs Council με τίτλο «Κύπρος: ψεύτικες αλήθειες, ψεύτικες αναθεωρήσεις και ο αναμενόμενος ρόλος της Μόσχας».

Ειδικότερα, στο τρίτο μέρος της ανάλυσης γίνεται λόγος για ένα μακροχρόνιο ρωσοελληνικό δεσμό, σε ιστορικό, πολιτισμικό, και φιλικό επίπεδο. Η Μόσχα, όπως σημειώνεται, ασκεί ευεργετικές παρεμβάσεις

υπέρ των κυπριακών δικαιωμάτων και αναγκών, ενώ καλλιεργεί παράλληλα ένα εύρος ρωσικών εθνικών συμφερόντων και αμοιβαίου οφέλους στους τομείς της διπλωματίας, του εμπορίου, των τραπεζών, επενδύσεων, της ενέργειας, της άμυνας, του τουρισμού και του πολιτισμού. Από την άλλη πλευρά, η Κυπριακή Δημοκρατία παίζει τον ρόλο της στους παραπάνω τομείς, στο πλαίσιο των δυνάμεών της, αναγνωρίζεται ως «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» που είναι τόσο ευγνώμων προς τον ευεργέτη της και έχει δεσμευτεί να αυξήσει τη συνεισφορά της προς όφελος της υπερδύναμης. «Η Λευκωσία παραμένει ‘‘έντιμος διαμεσολαβητής’’ των ρωσικών δικαιωμάτων στα διεθνή φόρα (κυρίως στην ΕΕ) και πιστός φίλος σε θέματα που απασχολούν τη Ρωσική Ομοσπονδία και τον λαό της».

«Σε αυτά τα θεμέλια, αυτό που προτείνεται εδώ, εκ μέρους ενός μεγάλου μέρους της ε/κ κοινωνίας, της κεντρώας πολιτικής ελίτ και κομμάτων, ομοϊδεατών αναλυτών και διανοουμένων, είναι ότι η Μόσχα μπορεί να ενεργοποιήσει τα ισχυρά διπλωματικά της μέσα, τόσο στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας και πέρα, με τρόπο ώστε το ελαττωματικό ‘πρότζεκτ’ που ονομάζεται «διζωνική και δικοινοτική ομοσπονδία» (ΔΔΟ) να πρέπει να τροποποιηθεί σε βάθος, αν όχι να εγκαταλειφθεί, ως αντίθετη προς τη νομιμότητα, την ηθική και τη λογική», σημειώνεται.

«Επιφυλακτικός ρεαλισμός»

Συνεχίζοντας, ο αρθρογράφος σημειώνει «Ως αναφορά, το αναπόφευκτο ερώτημα ‘‘Με τι, τότε, θα πρέπει να αντικατασταθεί (η λύση ΔΔΟ);’’, οι απαντήσεις εξαρτώνται από τις αντιλήψεις του «ουσιώδους χαρακτήρα» του Κυπριακού προβλήματος. Για όσους επιλέξουν αυτό που μπορεί να ονομαστεί «επιφυλακτικός ρεαλισμός», η απάντηση ευνοεί μια συμβιβαστική λύση με τη μορφή μιας πραγματικής ομοσπονδίας, η οποία τουλάχιστον θα εγγυάται πλήρως τα δικαιώματα της ε/κ πλειοψηφίας, σε αντίθεση με την υπονόμευσή τους προς όφελος του 18 τοις εκατό της (τ/κ) μειονότητας, όπως προβλέπεται σήμερα από τη ΔΔΟ. Για όσους, όπως η Μόσχα και οι προαναφερθέντες Κύπριοι φίλοι της, οι οποίοι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ως ένα αυθεντικό διεθνές πρόβλημα εισβολής και παράνομης κατοχής, και παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μια άλλη απάντηση φαίνεται κατάλληλη: Η Κύπρος θα πρέπει να απελευθερωθεί προκειμένου να είναι «επανενωμένη» σύμφωνα με τις αρχές και τους διεθνείς νομικούς και ηθικούς κανόνες. Σε αντίθετη περίπτωση, το κυπριακό ζήτημα θα μπορούσε να γίνει ένα τοξικό παράδειγμα άξεστης αθώωσης από νομικά και ηθικά εγκλήματα και αμαρτίες, που θα επαναληφθεί σε παρόμοιες μελλοντικές περιπτώσεις. Συνεπώς, η προτεινόμενη «απελευθέρωση/επανένωση», θα συνεπάγεται τη διατήρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως σήμερα αναγνωρισμένη παγκοσμίως (εκτός από την Τουρκία), με τα μειονοτικά δικαιώματα που εγγυάται η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας η Κύπρος είναι κράτος-μέλος από τον Μάιο του 2004.

Ρόλος ΗΠΑ- Η.Β.

«Η χρόνια προνομιακή θέση της Μόσχας, αντιστοιχεί ως αντίθεση προς τις προσπάθειες Ουάσιγκτον και Λονδίνου να παρουσιάσουν το Κυπριακό ως «εγχώρια διαφορά», που προέρχεται από «δικοινοτικές συγκρούσεις» και ‘‘δύο αντικρουόμενους εθνικισμούς’’. Προφανώς, ένα τέτοιο ‘’ψευδοαφήγημα’’ διαψεύδεται τόσο από τη μεγάλη και άμεση συμμετοχή στη δημιουργία των προβλημάτων σε πολυάριθμα ξένα κράτη και από την επακόλουθη δέσμευση των διεθνών και διακυβερνητικών οργανισμών και διεθνών δικαστηρίων. Επομένως, η ορθολογική και δίκαιη επίλυση του προβλήματος θα πρέπει να υπαχθεί στις σχετικές διεθνείς αξίες και τους κανόνες της ηθικής και του Διεθνούς Δικαίου».

Η πολιτική Αναστασιάδη

«Υπάρχει, όμως, ένα πολιτικό/φιλοσοφικό αίνιγμα, που η Μόσχα θα πρέπει να χειριστεί: Η σημερινή Κυπριακή Κυβέρνηση έχει προετοιμαστεί για να «υποχωρήσει (bend)» από τις παραπάνω αξίες και κανόνες, προκειμένου να επιτευχθεί ένας «οδυνηρός συμβιβασμός». Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι δημοφιλές από την «κεντρώα» πολιτική ελίτ, τους ομοϊδεάτες τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης και (σύμφωνα με πληροφορίες) την πλειοψηφία των Ελλήνων Κυπρίων, οι οποίοι χαρακτηρίζουν την πολιτική Αναστασιάδη ως κατευναστική και την κατηγορούν ότι ετοιμάζεται να ενδώσει σε «οποιαδήποτε λύση”. Ως εκ τούτου, εάν η Μόσχα θέλει να είναι συνεπής με τη στάση αρχών έναντι των αναληφθεισών διεθνών νομικών και ηθικών κανόνων, όπως έχει κάνει μέχρι σήμερα, θα πρέπει να ακολουθήσει την αντιπολίτευση Αναστασιάδη, που βασίζεται πάνω σε αρχές και σίγουρα είναι πιο ορθολογική».

Σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας

Η ανάλυση εστιάζει και σε ακόμα ένα «γρίφο» που θα πρέπει να διευκρινιστεί και είναι αυτός των σχέσεων Τουρκίας-Ρωσίας. Όπως σημειώνεται, οι ‘‘μπερδεμένες’’ πρόσφατες εξελίξεις Ρωσίας-Τουρκίας και οι διμερείς τους σχέσεις, θα μπορούσαν να εγείρουν ανησυχητικές αμφιβολίες στο μυαλό των Ελληνοκυπρίων. Ο αναλυτής εκφράζει την εκτίμηση ότι είναι αδιανόητο η Μόσχα να εγκαταλείψει τον «φυσικό σύμμαχο» την Κύπρο, ώστε να μην δυσαρεστήσει έναν ‘‘υλικό σύμμαχο’’ (mere material). Εξάλλου, τα πρόσφατα επανενεργοποιημένα συμφέροντα Ρωσίας-Τουρκίας μπορεί να μην ευδοκιμήσουν για πολύ. Και, εν πάση περιπτώσει, η εν λόγω «υλική προσέγγιση» μπορεί να συνυπάρξει με τα συμφέροντα και τους δεσμούς της Μόσχας με την Κύπρο.

«Ένας ρωσόφιλος Πρόεδρος»

Καταληκτικά, η ανάλυση σημειώνει «λαμβάνοντας υπόψη τις πολυάριθμες απογοητεύσεις που δημιουργούνται από τις πολιτικές και παραχωρήσεις του Νίκου Αναστασιάδη για το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας, πιθανότατα θα μπορούσε να χάσει τις επόμενες προεδρικές εκλογές. Σε αυτή την περίπτωση, ο επόμενος Πρόεδρος της Κύπρου αναμένεται να αποφύγει τις εννοιολογικές αδυναμίες και διαπραγματευτικές γκάφες του Αναστασιάδη και να βγει, αντίθετα, ένας πιο αυθεντικός Ρωσόφιλος και πολύ πιο ευαίσθητος στη λαϊκή βούληση, για ακόμη στενότερους διμερείς δεσμούς μεταξύ της Δημοκρατίας της Κύπρου και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Εάν η Ιστορία ξεδιπλωθεί με αυτόν τον τρόπο, το «πολιτικό/φιλοσοφικό αίνιγμα» της Μόσχας θα εξατμιστεί.

(Η ανάλυση ανήκει στον Κώστα Μελακoπίδη, ο οποίος είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και συγγραφέας του βιβλίου «Σχέσεις Ρωσίας-Κύπρου: Μια πραγματική ιδεαλιστική προοπτική).