Αναλυτικά τι προνοεί ο Κώδικας για Σεξ.Παρενόχληση στη ΔΥ

15:15 11/7/2018 - Πηγή: Sigma Live

Ένα μεγάλο και σημαντικό βήμα χαρακτηρίζεται η εφαρμογή του Κώδικα Πρακτικής για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Σεξουαλικής Παρενόχλησης και της Παρενόχλησης στη Δημόσια Υπηρεσία.

Η Επίτροπος Διοικήσεως ως Φορέας Ισότητας και Καταπολέμησης των Διακρίσεων που ανέλαβε την ετοιμασία του κώδικα, στην ομιλία της, ανέλυσε λεπτομερώς το τι προνοεί,

Αυτούσια η ομιλία της:

«Να ευχαριστήσω την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κ. Ζέτα Αιμιλιανίδου για τη σημερινή της παρουσία και στήριξη προώθησης του νέου Κώδικα.

Να ευχαριστήσω επίσης την Πρόεδρο της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και την Επαγγελματική Εκπαίδευση, κ. Λουίζα - Χριστοδουλίδου - Ζαννετου για τη συνεργασία της Επιτροπής καθ’ όλη τη διάρκεια της ετοιμασίας του Κώδικα.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης, τα κράτη μέλη όφειλαν να ορίσουν φορείς αρμόδιους, μεταξύ άλλων, για την προώθηση, την ανάλυση, την παρακολούθηση και την υποστήριξη της ίσης μεταχείρισης όλων των προσώπων, χωρίς διακρίσεις λόγω φύλου. Τέτοιοι φορείς πρέπει να είναι ανεξάρτητοι, να διενεργούν ανεξάρτητες έρευνες για τις διακρίσεις, να υποβάλλουν συστάσεις και να προάγουν γενικότερα τις αρχές της ισότητας και της μη διάκρισης.

Από το 2004, ο επίσημος εθνικός φορέας ισότητας και καταπολέμησης των διακρίσεων στην Κύπρο, είναι η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αποτελεί τον ανεξάρτητο εξωδικαστικό μηχανισμό διερεύνησης παραπόνων, μεταξύ άλλων, και για διακρίσεις λόγω φύλου.
Στα πλαίσια προώθησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ως φορέας ισότητας και καταπολέμησης των διακρίσεων αναλάβαμε την υλοποίηση της δράσης με αρ. 4.4.4. του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα Ανδρών και Γυναικών για την περίοδο 2014 - 2017, του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, για την εισαγωγή και διάδοση του Κώδικα Πρακτικής για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Σεξουαλικής Παρενόχλησης και της Παρενόχλησης στη Δημόσια Υπηρεσία.

Σκοπός του Κώδικα είναι η πρόληψη και η αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης και της παρενόχλησης στην εργασία στη δημόσια υπηρεσία.

Ο Κώδικας είναι ένα αναγκαίο μέτρο που πηγάζει από το νόμο για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στην απασχόληση και ο οποίος παραπέμπει στους Νόμους και Κανονισμούς , που περιγράφουν τις διαδικασίες σε σχέση με τα πειθαρχικά αδικήματα στη δημόσια υπηρεσία.

Ο περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και Επαγγελματική Εκπαίδευση νομος έχει εφαρμογή σε όλους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στη δημόσια υπηρεσία περιλαμβανομένων των μόνιμων δημόσιων υπαλλήλων, των εργοδοτουμένων ορισμένου και αορίστου χρόνου, των ωρομίσθιων και εργαζόμενων με συμβόλαια/συμβάσεις - ανεξάρτητως δηλαδή - από το καθεστώς απασχόλησης τους.

Ο δε εργοδότης – στη συγκεκριμένη περίπτωση το κράτος – σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, οφείλει να λαμβάνει άμεσα, κάθε πρόσφορο μέτρο για να αποτρέπει ή να αντιμετωπίζει οποιαδήποτε πράξη – μεμονωμένη ή επαναλαμβανόμενη - που συνιστά παρενόχληση, σεξουαλική παρενόχληση, δυσμενή μεταχείριση λόγω απόκρουσης τέτοιας συμπεριφοράς ή ακόμα και θυματοποποίησης λόγω υποβολής σχετικής καταγγελίας. Ο εργοδότης δηλαδή καλείται να ενεργεί τόσο προληπτικά όσο και κατασταλτικά σε σχέση με φαινόμενα παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης.

Η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο και μορφή έμφυλης βίας, που προσβάλλει την αξιοπρέπεια των θυμάτων, είναι δυσάρεστη και προσβλητική για μια γυναίκα ή έναν άνδρα και είναι ανεπιθύμητη. Η σεξουαλική παρενόχληση και η παρενόχληση απαγορεύονται δια νόμου και συνιστούν διάκριση λόγω φύλου.
Ο κώδικας που παρουσιάζεται σήμερα είναι ένα εύχρηστο εργαλείο για καλύτερη κατανόηση των διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας και της ανεπίσημης και επίσημης διαδικασίας διερεύνησης καταγγελιών. Αποσκοπεί επίσης στην ενημέρωση όλων των εργαζόμενων στη δημόσια υπηρεσία σε σχέση με τους θεσμούς του κράτους που επιλαμβάνονται καταγγελιών ή μπορούν να παρέχουν σχετικές πληροφορίες.

Στον κώδικα, γίνεται αρχικά μια σύντομη παρουσίαση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου, δηλαδή του περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμου, του σκοπού του Κώδικα και των χρήσιμων όρων και εννοιών όπου αναφέρεται, μεταξύ άλλων, τι νοείται παρενόχληση, σεξουαλική παρενόχληση, ανεπιθύμητη συμπεριφορά και συμπεριφορά σεξουαλικής φύσεως. Στη συνέχεια ακολουθούν:

1) Το Κεφάλαιο 5, όπου γίνεται η ανάλυση για το ότι η σεξουαλική παρενόχληση και η παρενόχληση συνιστούν απαγορευμένη διάκριση λόγω φύλου, σε όλα τα στάδια της απασχόλησης, δηλαδή από την πρόσβαση σε μια θέση εργασίας, μέχρι και την απόλυση ενός ατόμου.
2) Το Κεφάλαιο 6, όπου περιγράφονται οι οδηγίες προς εργαζόμενους και εργαζόμενες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης και παρενόχλησης.
3) Το Κεφάλαιο 7, στο οποίο γίνεται αναφορά στα καθήκοντα και τις ευθύνες της κάθε αρμόδιας αρχής για την διασφάλιση αξιοπρεπούς εργασιακού περιβάλλοντος και τη λήψη μέτρων τόσο για την πρόληψη όσο και την αντιμετώπιση τέτοιων πράξεων, στηρίζοντας τον εργαζόμενο ή την εργαζόμενη που υπέστη σεξουαλική παρενόχληση ή παρενόχληση, τηρώντας πάντοτε εχεμύθεια σε όλα τα στάδια .
4) Ακολουθεί το Κεφάλαιο 8, και τα στάδια ανεπίσημης και επίσημης διαδικασίας διερεύνησης τέτοιων ισχυρισμών, όπου εισάγεται, ουσιαστικά, η πρακτική της εσωτερικής διαδικασίας – δηλαδή μιας ανεπίσημης διαδικασίας - η οποία στοχεύει στην άμεση αντιμετώπιση της παρενόχλησης ή της σεξουαλικής παρενόχλησης, προτού αυτή εξελιχθεί , έτσι ώστε να προστατέψει το θύμα έγκαιρα και αποτελεσματικά .
5) Ωστόσο , εάν το πρόσωπο που καταγγέλλει μια τέτοια πράξη το επιθυμεί, η ανεπίσημη διαδικασία μπορεί να μετατραπεί σε επίσημη, με την υποβολή από τον εργαζόμενο ή την εργαζόμενη γραπτώς της καταγγελίας στην κάθε αρμόδια αρχή, για να εξεταστεί δυνάμει των διαδικασιών που προβλέπονται στους Νόμους και στους Κανονισμούς για τα πειθαρχικά αδικήματα.

Ο Κώδικας ολοκληρώνεται με πληροφορίες σε σχέση με τους επίσημους θεσμούς που επιλαμβάνονται καταγγελιών ή παραπόνων για παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση ή μπορούν να προσφέρουν οποιεσδήποτε σχετικές πληροφορίες, οι οποίοι είναι ο Επιτροπος Διοικησεως και Προστασιας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, οι Επιθεωρητές και οι Επιθεωρήτριες του Τμήματος Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και η Αστυνομία.

Τέλος ο Κώδικας περιλαμβάνει δύο Παραρτήματα με τους μύθους και τα στερεότυπα για την παρενόχληση και τη σεξουαλική παρενόχληση και τις συνέπειες τέτοιων πράξεων.
Κυρίες και κύριοι,

Τις τελευταίες δεκαετίες, αποκρυσταλλωθήκαν τόσο οι αιτίες όσο και οι συνέπειες της σεξουαλικής παρενόχλησης και της παρενόχλησης , αναγνωρίστηκαν δε , ως διάκριση λόγω φύλου που παρεμποδίζουν την εφαρμογή της μεταξύ τους ισότητας.

Ως φορέας ισότητας και καταπολέμησης των διακρίσεων συμβάλαμε στην δημιουργία του εν λόγω κώδικα και θα συνεχίσουμε να συμβάλουμε με τη διάχυση του και την ενημέρωση όλων των εργαζομένων στη δημόσια υπηρεσία, και όχι μόνο, για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης.

Ο κάθε προϊστάμενος, η κάθε αρμόδια αρχή, και η δημόσια διοίκηση γενικότερα , πρέπει να αναγνωρίζουν ότι η παρενόχληση και η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία συνιστούν απαγορευμένη διάκριση λόγω φύλου και ότι έχουν τη νομική ευθύνη να διασφαλίζουν ένα ασφαλές, αξιοπρεπές, υγιές και φιλικό εργασιακό περιβάλλον για τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες. Σε αντίθετη περίπτωση, ο εργοδότης είναι συνυπεύθυνος με το πρόσωπο που διέπραξε τις όποιες απαγορευμένες κατά νόμο πράξεις γεγονός που επιβεβαιώθηκε από την νομολογία .

Από τη εμπειρία μας στην εξέταση τέτοιων καταγγελιών παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης διεφάνη ότι ένα βασικό κενό ήταν η διαπίστωση παραλείψεων και ο μη ικανοποιητικός χειρισμός των καταγγελιών τους από την αρμόδια αρχή.

Ο Κώδικας που παρουσιάζεται σήμερα έρχεται να καλύψει αυτό το κενό με τις διαδικασίες που προνοεί για την εξέταση τέτοιων παραπόνων και να αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο τόσο για τους ίδιους τους εργαζόμενους όσο και για τον εργοδότη».