Άνοιξαν ψηφιακές ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες - Πως άσκησε πίεση ο κορωνοϊός

17:04 20/3/2020 - Πηγή: Sigma Live

Η πανδημία του κορωνοϊού έκλεισε τα πανεπιστήμια και τις βιβλιοθήκες τους και έτσι οι φοιτητές καλούνται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να επιστρέψουν στα σπίτια τους για αυτοπεριορισμό. Αυτό δημιούργησε πρόβλημα στην πρόσβαση σε ακαδημαϊκό υλικό. Αυτό δεν ισχύει όμως μόνο για τους φοιτητές, αλλά και για τους ερευνητές που βρίσκονται σε μια μάχη με τον χρόνο για την αντιμετώπιση της επιδημίας. 

Όπως αναφέρουν οι «University Times» της Ιρλανδίας, τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Καίμπριτζ άνοιξαν τα ψηφιακά αρχεία των εκδοτικών τους οίκων μέχρι το τέλος Μαΐου.

Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει δωρεάν δημόσια πρόσβαση σε εκατοντάδες τίτλους.

Το Oxford University Press εγκαινίασε μια ιστοσελίδα με δωρεάν πρόσβαση σε περισσότερες από 2,500 επιστημονικές μελέτες που μπορεί «να βοηθήσουν ερευνητές, ιατρικό και νοσοκομειακό προσωπικό, αυτούς που καθορίζουν πολιτική και όλους όσους εργάζονται για να αντιμετωπίσουν αυτή την πιθανή υγιειονομική κρίση». Η ειδική ιστοσελίδα είναι: https://academic.oup.com/journals/pages/coronavirus

Η αντίστοιχη ιστοσελίδα του Cambridge University Press, όπου υπάρχουν και 700 βασικά εγχειρίδια, είναι: https://www.cambridge.org/about-us/covid-19/

Το υλικό αυτό προηγουμένως ήταν προσβάσιμο μόνο επί πληρωμή για ένα οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο. Εξαίρεση αποτελούσαν οι εγγεγραμμένοι φοιτητές πανεπιστημίων και το ακαδημαϊκό προσωπικό, το οποίο είχε προνομιακή πρόσβαση λόγω του ότι τις πανάκριβες συνδρομές τις καλύπτουν τα πανεπιστήμια.

Επίσης, η γνωστή JSTOR, η τεράστια ψηφιακή βιβλιοθήκη που έχει ένα ογκωδέστατο αποθετήριο ακαδημαϊκών δημοσιεύσεων, που περιλαμβάνει ψηφιακά βιβλία (e-books) και επιστημονικά περιοδικά (journals), υπενθύμισε στο Twitter πως σε ένα τεράστιο μέρος του επιστημονικού υλικού της η πρόσβαση είναι δωρεάν πρόσβαση. 

Εφημερίδες πανεπιστημίων του εξωτερικού επισημαίνουν ότι η αυτοαπομόνωση που επιβάλλει η πανδημία του κορωνοϊού δίνει μια θαυμάσια ευκαιρία για ανάγνωση και μελέτη επιστημονικών συγγραμμάτων. Μεγάλο μέρος του υλικού του JSTOR είναι διαθέσιμο χωρίς καν την ανάγκη δημιουργίας λογαριασμού, στο www.jstor.com.

Πάντως, η κρίση του κορωνοϊού δημιούργησε μια σοβαρή συζήτηση για το ζήτημα των επιστημονικών δημοσιεύσεων και την κερδοσκοπία εκδοτικών οίκων από αυτή. Όπως γράφει η Linda Lew σε πρόσφατο άρθρο της στην «South China Morning Post», την περασμένη Παρασκευή επιστημονικές αρχές από 12 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ιταλίας και της Νότιας Κορέας, ζήτησαν με κοινή τοποθέτηση από τις μεγάλες εταιρίες των ακαδημαϊκών άρθρων όπως εθελοντικά δώσουν ανοιχτή και δωρεάν πρόσβαση στο υλικό τους όσο το δυνατό πιο γρήγορα.

Σύμφωνα με την Lew, η κρίση του κορωνοϊού αποκάλυψε και μια παρασκηνιακή σύγκρουση μεταξύ εκδοτικών οίκων, για πρόσβαση στο συνδρομητικό υλικό τους, όπως για παράδειγμα της ολλανδικής Elsevier και της αμερικανικής Taylor &Francis Group.