Χαρισματικά παιδιά χαμένα στη γραφειοκρατία και το σύστημα

10:11 30/8/2019 - Πηγή: Sigma Live

Για όλους τους γονείς τα παιδιά τους είναι έξυπνα. Έχουν μια λαχτάρα πως το παιδί τους είναι διαφορετικό. Υπάρχουν όμως στα αλήθεια παιδιά με ξεχωριστές ικανότητες και δυνατότητες, τις οποίες μπορεί να κανείς να αναγνωρίσει από μικρή ηλικία. Παιδιά που μιλάνε νωρίτερα, καταφέρνουν να διαβάζουν πριν πάνε σχολείο…. Τα Χαρισματικά παιδιά.

Αφορμή για το άρθρο μας αλλά και η ανάγκη να απαντηθούν ερωτήματα που δημιουργούνται για το πώς η κοινωνία και δε ο τομέας της εκπαίδευσης στέκεται προστάτης των χαρισματικών παιδιών, στάθηκε η ανησυχία μητέρας ενός παιδιού σχεδόν 6 ετών,

το οποίο έχει έντονη αντίληψη, θυμάται πληροφορίες γρήγορα, διαβάζει και γράφει λέξεις, μετρά μέχρι το 1000 και άλλα χαρακτηριστικά που δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική του ηλικία, αλλά όπως ανέφερε ειδικός προς την οικογένεια είναι χαρακτηριστικά ενός παιδιού εξυπνότερου από την ηλικία του. Ενός χαρισματικού δηλαδή παιδιού που για ένα περίπου και πλέον χρόνο κρύφτηκε στη γραφειοκρατία των Υπηρεσιών.

Η μητέρα του 6χρονου, είχε ζητήσει πριν από ένα χρόνο την πιθανότητα το παιδί της να προχωρήσει σε τάξη για μεγαλύτερα παιδιά, αφού τα μαθήματα και τα εργαστήρια που διδασκόταν, του φαίνονταν βαρετά, ωστόσο οι κανονισμοί του Υπουργείου Παιδείας δεν το επέτρεψαν.

Αν και απέστειλε και αντάλλαξε επιστολές με το Υπουργείο Παιδείας και ζήτησε την άποψη της Επιτρόπου Προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού, ζήτησε την βοήθεια από ειδικό, -ο οποίος αξιολόγησε τον δείκτη ευφυίας του παιδιού της καταλήγοντας πως παρά την ηλικία του έχει νοητικά χαρακτηριστικά μεγαλύτερου παιδιού (λεκτική ικανότητα 8 ετών και 9 μηνών)-, βρέθηκε σε ένα τσουβάλι χαρτιά.

Πώς όμως μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τα παιδιά αυτά; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Μπορεί η εκπαίδευση ή κοινωνία να προωθήσει και να σταθεί δίπλα σ' αυτά τα παιδιά.

Πως αναγνωρίζουμε τα χαρισματικά παιδιά

Μιλώντας στο SigmaLive, η ψυχολόγος, Ανδρονίκη Θεοδοσίου ανάφερε πως τα χαρισματικά παιδιά παρουσιάζουν θετικά χαρακτηριστικά όπως:

- Είναι ικανά να γενικεύουν πρωτότυπες ιδέες και να δίνουν λύσεις σε προβλήματα – Αναπτύσσουν τον δικό τους τρόπο σκέψης σε σχέση με προβλήματα ή ιδέες

-Είναι περίεργα και έχουν διάφορα και κάποιες φορές έχουν έντονα ενδιαφέροντα

- Έχουν ανάγκη από ελευθερία και ανεξαρτησία στην διαδικασία μάθησης

- Έχουν μεγάλη επιθυμία να μάθουν και να ανακαλύψουν πράγματα τα οποία άπτονται των ενδιαφερόντων τους

- Προτιμούν να δουλεύουν μόνα τους

-Έχουν ιδιαίτερη κλίση στα καλλιτεχνικά μαθήματα και στη μουσική.

Ωστόσο, πέρα από τα παραπάνω, τα χαρισματικά παιδιά παρουσιάζουν και ανάλογα με τις συνθήκες ζωής και μάθησής τους συγκεκριμένα αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως αναφέρει η κ. Θεοδοσίου

Πρόσθεσε, μάλιστα, πως τα προικισμένα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στα αισθήματα των άλλων και αντιλαμβάνονται την απόρριψη έντονα, όπως την ανάγκη για περισσότερη προσοχή από τους ενήλικους, προκειμένου να έχουν απαντήσεις στις ποικίλες ερωτήσεις τους.

«Στην περίπτωση μάλιστα που ένα παιδί εμφανίζει πρώιμα κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά και συνδυαστικά πρέπει να γίνει και πρώιμη διάγνωση της χαρισματικότητας, όπως τονίζει σε σχετική έρευνά της η κ. Δόμνα Μπογδάνου», εξήγησε.

«Ενδείξεις χαρισματικότητας εντοπίζονται στην προσχολική ηλικία όμως μπορεί πιο εύκολα να επισημανθεί στη σχολική ηλικία», είπε η κ. Θεοδοσίου.

Τέλος, ανέφερε πως, «η οικογένεια χρειάζεται να διακρίνει την χαρισματικότητα ή τα ταλέντα και να δώσει ερεθίσματα στο παιδί ενώ μπορεί επίσης να ζητήσει της συμβουλή ειδικού προκειμένου να διαγνώσει το παιδί ώστε στη συνέχεια ο ειδικός να συμβουλεύσει την οικογένεια.

Η Επίτροπός Προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού

«Όλα τα παιδιά δικαιούνται να έχουν μια εκπαίδευση που να τα βοηθά να αποδώσουν  στο μάθημα. Αυτό σημαίνει ισότιμη εκπαίδευση», σχολίασε σχετικά με τα χαρισματικά παιδιά η Επίτροπος Προστασίας του παιδιού στο SigmaLive, κα.Λήδα Κουρσουμπά.

«Θέση μας», σημείωσε η κ .Κουρσουμπά, «είναι ότι τα παιδιά πρέπει να έχουν στην κοινωνία και ειδικότερα στην εκπαίδευση ίση μεταχείριση. Ισότητα στην εκπαίδευση δεν προνοεί το να προχωρούμε στον ίδιο τρόπο εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά. Υπάρχουν παιδιά, που για να αποδώσουν στην μάθηση χρειάζονται κάποια βοηθήματα. Με βάσει την Αρχή της Σύμβασης που αναφέρει ότι το κράτος είναι υποχρεωμένο να δώσει την ορθή εκπαίδευση στο κάθε παιδί αλλά και στα παιδιά που έχουν αυξημένες ικανότητες τα παιδιά θα πρέπει να έχουν τον τρόπο εκπαίδευσης που να αγιοποιεί τις ικανότητες τους».

Η κυρία Κουρσουμπά έχει προχωρήσει σε έκθεση και σε συστάσεις προς το Υπουργείο Παιδείας που αφορούν τα εξής:

Α) Να εκσυγχρονιστεί η νομοθεσία, να γίνει νόμος που θα υποβάλουν στη Βουλή

Β) Να γίνει ένα πλαίσιο που να διέπει την εκπαίδευση των χαρισματικών παιδιών που να βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, από το νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο

Γ) Να υπάρξει εκπαίδευση και στήριξη των εκπαιδευτικών που έχουν στις τάξεις τους χαρισματικά παιδιά.Να αναπτυχθούν δείκτες επιτυχίας και επάρκειας με ειδικά διαμορφωμένα βοηθήματα. Δηλαδή να επιμορφωθούν οι εκπαιδευτικοί  αλλά να έχουν και τα εργαλεία.

Δ) Να γίνει μηχανισμός περιεκτικής πληροφόρησης των γονέων για τις δυνατότητες που παρέχονται στα χαρισματικά παιδιά σε σχέση με κάθε επίπεδο εκπαίδευσης

Ε) Να γίνει μηχανισμός εντοπισμού των χαρισματικών παιδιών και αν χρειαστεί να συνεργαστούν με τον ιδιωτικό τομέα

Το Υπουργείο Παιδείας

Όσον αφορά τους τρόπους με τους οποίους το ίδιο το Υπουργείο προχωρεί στην εκπαίδευση των παιδιών αυτών, λειτουργός του Υπουργείου ανέφερε πως, «τα χαρισματικά παιδιά φοιτούν σε τάξεις μεικτής ικανότητας και ακολουθούν το αναλυτικό πρόγραμμα, τα οποία έχουν αναδομηθεί στη βάση των Δεικτών Επιτυχίας και Δεικτών Επάρκειας με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας».

Όπως μας αναφέρθηκε, «η αναδόμηση των Αναλυτικών προγραμμάτων δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να προγραμματίσει την ανάπτυξη των μαθητών που μπορούν να αποδώσουν πέραν από τα αναμενόμενα και προδιαγραμμένα μαθησιακά αποτελέσματα. Η αναγκαιότητα για δημιουργία μηχανισμών εντοπισμού και στήριξης των χαρισματικών παιδιών, έχει συσταθεί στο Υπουργείο Παιδείας ομάδα που αποτελείται από εκπροσώπους όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο με σκοπό την μελέτη καλών πρακτικών αναγνώρισης και στήριξης των χαρισματικών παιδιών για  χάραξη πολιτικής.

Η ομάδα έχει ολοκληρώσει τις εργασίες της και αναμένει οδηγίες από το Υπουργείο για υλοποίηση όλων ή κάποιων εισηγήσεων. Σημαντικός είναι ο ρόλος της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του Υπουργείου η οποία αξιολογεί τα χαρισματικά παιδιά και παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στο σχολείο και στην οικογένεια για τρόπους στήριξης στο σχολικό πλαίσιο ώστε να μπορέσουν να αναδείξουν τις ικανότητες τους».

Τέλος, το Υπουργείο Παιδείας έχει υπό την αιγίδα του, το Κέντρο για Χαρισματικά και Ταλαντούχα Παιδιά στην Ελλάδα (CTY Greece), προσφέροντας εξωσχολικά εκπαιδευτικά προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για παιδιά µε εξαιρετικές ακαδημαϊκές ικανότητες, μέσα από καινοτόμες και πρωτοποριακές μεθόδους διδασκαλίας. Τα προγράμματα που παρέχει είναι: διαδικτυακά (on line), μονοήμερα ή Σαββατοκύριακου και θερινά. Μάλιστα, το Νοέμβριο το CTY Greece προγραμματίζει ημερίδα υπό την αιγίδα του Υπουργού σε συνεργασία με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις προς εκπαιδευτικούς και γονείς με ειδικό επιστήμονα-ερευνητή του πεδίου της χαρισματικότητας.