Χτίζοντας αμυντική τεχνογνωσία στην Κύπρο.

12:45 18/5/2022 - Πηγή: Sigma Live

Τα προβλήματα γύρω από την αμυντική θωράκιση της χώρας, λίγο πολύ τα γνωρίζουν όλοι. Η κατοχή, ο πολύχρονος αμερικανικός αποκλεισμός, οι περιορισμοί στις αμυντικές δαπάνες λόγω κρίσης, έχουν οδηγήσει την τουρκική πλευρά να θεωρεί δεδομένες ως αναπάντητες τις προκλήσεις στις οποίες προβαίνει. Η δημιουργία βάσης Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΜΕΑ) στο κατεχόμενο Λευκόνοικο αποτελεί μια ιδιαίτερα επικίνδυνη εξέλιξη για την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και για γειτονικές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Αίγυπτος

και το Ισραήλ, που βλέπουν τον τουρκικό κατασκοπικό βραχίονα να επεκτείνεται. Τα ΜΕΑ των Τούρκων, εκτός από συλλογή πληροφοριών, μπορούν να έχουν και επιθετικό χαρακτήρα με μεγάλη επιτυχία, όπως βλέπουμε καθημερινά από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Οι δηλώσεις του Τατάρ δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τον σημαντικό ρόλο που παίζουν (και θα παίξουν στο μέλλον) τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Η Τουρκική πλευρά επιθυμεί η βάση να γίνει ορμητήριο συλλογής πληροφοριών και άμεσης επιθετικής ανάπτυξης, αν αυτό απαιτηθεί. Ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που ξεκινά από τις βάσεις στη Τουρκία θέλει περίπου 4-5 ώρες να φτάσει στη Κύπρο, σημαντικός χρόνος για να ανασυνταχθεί η άμυνα της χώρας σε περίπτωση επίθεσης. Από το Λευκόνοικο τα αεροσκάφη φτάνουν στις ελεύθερες περιοχές σε μερικά λεπτά. 

Ανησυχία για την εξέλιξη της βάσης έχουν εκφράσει με σαφή τρόπο το Ισραήλ και η Αίγυπτος, αφού βλέπουν το μακρύ χέρι της Τουρκίας να τις πλησιάζει.  

Τι φαντάζει λοιπόν πιο φυσικό για την Κυπριακή Δημοκρατία από το να αναπτύξει βάσεις αντιμέτρων και να μεταφέρει τεχνογνωσία από τρίτες χώρες ώστε να εξουδετερώσει τέτοιες απειλές; Πολλές φορές ότι είναι αυτονόητο για την Ελλαδική πραγματικότητα δεν σημαίνει ότι υλοποιείται κιόλας. 

Κάποιοι αντιτάσσουν το κόστος δημιουργίας κέντρου τεχνολογίας αντιμέτρων. Κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι η Κύπρος δεν έχει το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό για ένα τέτοιο έργο. Κάποιοι ότι η δημιουργία ενός τέτοιου κέντρου απαιτεί πολύ χρόνο. Κάποιοι θεωρούν ότι μια τέτοια ενέργεια θα προκαλέσει την Τουρκία.  

Σε όλες τις αιτιάσεις ενάντια στη δημιουργία ενός κυπριακού κέντρου αντιμέτρων υπάρχουν απαντήσεις. 

Αρχικά, σε ότι αφορά το κόστος, η μεταφορά τεχνογνωσίας αν γίνει σωστά δεν έχει ιδιαίτερο κόστος. Ακόμη και αν είχε όμως, μια τέτοια δαπάνη θα πρέπει να γίνει αφού αφορά την επιβίωση της Δημοκρατίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το Ισραήλ, ξοδεύει ετησίως το 6% του ΑΕΠ στην άμυνα, ένα ποσό γύρω στα 20 δις δολάρια ΗΠΑ. Η αντίστοιχη δαπάνη στη Κύπρο είναι 414 εκατομμύρια δολάρια, περίπου το 1,7% του ΑΕΠ. Μεταφέροντας τεχνογνωσία και χτίζοντας υπό-μέρη ενός συστήματος τοπικά, έχει ένα αρχικό κόστος επένδυσης, το οποίο όμως μεσοπρόθεσμα αποσβένεται αφού δημιουργούνται θέσεις εργασίας και τα συστήματα μπορούν να πωληθούν σε τρίτες, μη εχθρικές χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι διατεθειμένη να διαθέσει σημαντικούς πόρους προς την αμυντική βιομηχανία, μια πρώτης τάξης ευκαιρία για την Κύπρο να θωρακίσει τη χώρα και παράλληλα να έχει και σημαντικά, οικονομικά οφέλη. 

Η μεταφορά τεχνογνωσίας δεν απαιτεί προσωπικό που να έχει προηγούμενη πείρα σε αμυντικά συστήματα. Μεταφέρω τεχνογνωσία, σημαίνει εκπαιδεύω κόσμο και τον κάνω ικανό και ανεξάρτητο να παράγει αξιόπιστα συστήματα. Χτίζει λοιπόν με τον τρόπο αυτό η Κύπρος μια νέα γενιά επαγγελματιών των αμυντικών συστημάτων, ανοίγοντας νέους οικονομικούς ορίζοντες για τη χώρα, πέραν του τουρισμού και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. 

Συστήματα προστασίας μπορούν να εγκατασταθούν άμεσα από τα υπάρχοντα με την υπογραφή της συμφωνίας. Μετά, και μέσα σε περίπου έξι μήνες, η χώρα θα μπορούσε να καταστεί ικανή να συναρμολογεί και να τροποποιεί συστήματα βάσει των δικών της αναγκών. Ένα χρόνο μετά θα είναι δυνατή η εξαγωγή συστημάτων, κατασκευασμένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε φίλιες χώρες. 

Θα εξοργιστεί η Τουρκία όμως, θα πουν οι γνωστοί φοβικοί, που δεν τους ενοχλούν οι παραβιάσεις που κάνει καθημερινά η Τουρκία σε Κύπρο και Ελλάδα. Η απάντηση είναι ότι το εγχείρημα έχει αμυντικό χαρακτήρα. Δεν στρέφεται ενάντια στη Τουρκία. Βασίζεται αμιγώς στη προστασία της χώρας. Επίσης δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το έργο θα μπορούσε να υποστηριχθεί ισχυρά από χώρες που ανησυχούν με τις προεκτάσεις της βάσης. Το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ελλάδα έχουν κάθε λόγο να υποστηρίξουν το εγχείρημα. Η Ισραηλινή κυβέρνηση έχει στα χέρια της μελέτες που θεωρούν τη βάση στο Λευκόνοικο απειλή για την χώρα και οι απειλές λαμβάνονται πολύ σοβαρά από την κυβέρνηση στην Ιερουσαλήμ. Για το Ισραήλ, η απειλή και μόνο, αποτελεί ισχυρό κίνητρο για δράση. Για εμάς;

Senior Research Fellow, European University of Cyprus