Επίκειται ο διορισμός απεσταλμένου για το Κυπριακό, δηλώνει ο Κόλιν Στιούαρτ

14:19 30/10/2023 - Πηγή: Sigma Live

Κάτω από τον τίτλο «’Είμαστε στα πρόθυρα διορισμού απεσταλμένου’’, η Yeni Düzen (30.10.23) γράφει ότι ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών ενδιαφέρεται προσωπικά για το θέμα του απεσταλμένου που θα διοριστεί προκειμένου να βοηθήσει στην εξεύρεση κοινού εδάφους ανάμεσα στις δύο πλευρές για έναρξη διαπραγματεύσεων στην Κύπρο, όπως δήλωσε ο Εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο και Επικεφαλής της Ειρηνευτικής Δύναμης, Κόλιν Στιούαρτ

στο δεύτερο μέρος της αποκλειστικής συνέντευξής του στην εφημερίδα.

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι ο Κόλιν Στιούαρτ είπε ότι φαίνεται πως βρισκόμαστε στα πρόθυρα διορισμού ενός απεσταλμένου και ανέφερε και τα εξής:

«[…] Ο απεσταλμένος με τη γενική έννοια θα προσπαθήσει να βρει έναν δρόμο για να εξευρεθεί κοινό έδαφος ανάμεσα στις δύο πλευρές και στο τέλος να καταστεί δυνατόν να βρεθεί λύση στο Κυπριακό. Αυτός είναι ο τελικός στόχος. Ειδικά το θέμα του τι θα κάνει εξαρτάται εξολοκλήρου στον Γενικό Γραμματέα. […]

Αυτό που καταλαβαίνω από τις υπάρχουσες συζητήσεις είναι ότι οι πλευρές επέδειξαν λίγη ελαστικότητα σε κάποια θέματα, όμως στο τέλος ο Γενικός Γραμματέας θα αποφασίσει ποιο είναι το καλύτερο. Ο Γενικός Γραμματέας ενδιαφέρεται προσωπικά για το θέμα αυτό. Αυτός είναι ο λόγος που βλέπω ελπιδοφόρα σημάδια.   […]

Ο απεσταλμένος δεν θα έρθει με μια φόρμουλα, θα συναντηθεί με τις πλευρές, θα συναντηθεί με τους ηγέτες. Θα βρούμε πώς θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε, ξεκινώντας από την πραγματικότητα ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού έχει ελπίδα. Είμαστε υποχρεωμένοι να το βρούμε. […]

Πλησιάσαμε πολύ το 2017, πλησιάσαμε πολύ μα πάρα πολύ στο να λύσουμε το Κυπριακό. Δεν είναι κάτι που είναι αδύνατον να επιλυθεί. Κατά την γνώμη μου, αυτό που χρειαζόμαστε είναι πολιτική βούληση, θάρρος και ηγεσία που θέλει να λάβει δύσκολες αποφάσεις. […]

Είμαι αισιόδοξος, διότι τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι θέλουν λύση και πιστεύω ότι το ξέρουν αυτό και οι ηγέτες. Μπορεί να έχουν υιοθετήσει συγκεκριμένες θέσεις, όμως στο τέλος θεωρώ ότι είναι δυνατόν ένα κοινό έδαφος, διότι είναι προς όφελος όλων. […]

Ο χρόνος θα δείξει ποια θα είναι η φόρμουλα, όμως πρέπει οπωσδήποτε να συζητηθεί η φόρμουλα. Δηλαδή αυτό είναι το πρώτο βήμα, πρέπει να διαβουλευθούμε με τις πλευρές για να βρούμε τον δρόμο να διασφαλίσουμε να μιλήσουν μεταξύ τους. Χωρίς αυτό δεν είναι δυνατή απολύτως καμία λύση. […]»

Σημείωσε ότι πρέπει να προσεγγίζουμε κάθε ευκαιρία σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού σαν να είναι η τελευταία ευκαιρία και πρόσθεσε ότι «θα καταλάβουμε ότι χάσαμε μέσα από τα χέρια μας την τελευταία ευκαιρία, μόνο όταν κοιτάξουμε στο παρελθόν και πούμε αχ την χάσαμε».

Ερωτηθείς κατά πόσον είναι πιο εύκολο να λύνονται τα θέματα ένα-ένα ή να υπάρχει διαπραγμάτευση για μια συνολική λύση, ο Στιούαρτ εξέφρασε την πεποίθηση ότι κάθε μικρό πράγμα βοηθά και ότι αν υπάρξει κάτι θετικό δημιουργεί μεγαλύτερο πεδίο για περισσότερη κατανόηση και εμπιστοσύνη και επιτρέπει να προχωρήσουν και άλλα θέματα.

«Δηλαδή αυτά δεν είναι χωριστές στρατηγικές, είναι όλα κομμάτι της ίδιας στρατηγικής», είπε και πρόσθεσε: «Πιστεύω ότι ο δρόμος προς τη λύση περνάει μέσα από την εγκαθίδρυση εμπιστοσύνης ανάμεσα στις πλευρές. Μπορεί να είναι επίσημα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, συνεχίζουν να είναι πολύ σημαντικές οι εργασίες στις τεχνικές επιτροπές. Εκείνο είναι ένα μέρος που μπορεί να επιλύσει πολλά καθημερινά ζητήματα  και διένυσαν πολύ δρόμο. Ξέρετε, του χρόνου είναι η 60η επέτειος των ΗΕ στην Κύπρο».

Ερωτηθείς αν δεν είναι πολύ μεγάλο αυτό το χρονικό διάστημα που βρίσκεται στην Κύπρο ο διεθνής οργανισμός, ο Στιούαρτ απάντησε:

«Οπωσδήποτε είναι πολύ μεγάλο. Όταν ήρθαν το 1964 τα ΗΕ, δεν είχαν φανταστεί ότι θα ήταν εδώ μετά από 60 χρόνια. Πρέπει να λυθεί αυτό το πρόβλημα. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι το στάτους κβο επιδεινώνεται. Ως Τουρκοκύπρια ξέρετε ότι το στάτους κβο δεν είναι άνετο ή αποδεχτό για τους Τουρκοκύπριους. Ένα από τα πράγματα που μου δίνουν θάρρος είναι ότι το έχει αποδεχτεί αυτό και ο κ. Χριστοδουλίδης, αποδέχτηκε ότι το στάτους κβο δεν είναι κάτι το οποίο θα μπορούσαμε να αντέξουμε, είδε ότι ο χρόνος εξαντλείται και ότι πρέπει να λύσουμε το Κυπριακό. Αυτό είναι καλό και κατά την άποψή μου όσο καλύτερα καταλάβετε την υπάρχουσα κατάσταση, σε τόσο καλύτερη θέση είστε.

Όταν γυρίσουμε και κοιτάξουμε πίσω στα 60 χρόνια, καταφέραμε πολλά σημαντικά πράγματα, καταφέραμε την ειρήνη 50 χρόνια. Αυτό από μόνο του έχει αξία. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα υπήρξαν οι τεχνικές επιτροπές και έλυσαν μια άλλη ομάδα προβλημάτων. Το 2003 άνοιξαν τα σημεία διέλευσης. Έγινε συνεργασία στο θέμα της υγείας, στα θέματα περιβάλλοντος, είναι σε πολύ καλό επίπεδο και η συνεργασία σε θέματα εγκληματικότητας ανάμεσα στις πλευρές. Γίνεται καθημερινά μια συνεργασία που διασφαλίζει να μην αποφεύγουν τη δικαιοσύνη οι εγκληματίες. Δηλαδή, έγιναν κατορθωτά μερικά πράγματα, όμως δεν πετύχαμε τη λύση. Πλησιάσαμε πολύ, ξέρετε το 2017 πλησιάσαμε πολύ στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Δεν είναι κάτι που είναι αδύνατον να επιλυθεί. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι πολιτική βούληση, θάρρος και ηγεσία που θέλει να λάβει δύσκολες αποφάσεις. Διότι όπως είπε ο Γενικός Γραμματέας, ηγεσία δεν σημαίνει να κερδίσει η δική σας πλευρά, αλλά αφορά τη συναίνεση, το να καταλάβετε με τι θα μπορούσαν να ζήσουν και οι δύο πλευρές. Αν είναι η επιβολή της άποψης της μιας πλευράς πάνω στην άλλη, μια τέτοια συμφωνία πόσο θα διαρκέσει; Μια συμφωνία πρέπει να είναι αμοιβαία αποδεχτή και καμία από τις πλευρές δεν πρέπει να φοβάται ότι θα εξαναγκαστούν σε μια συμφωνία που δεν θα μπορούσαν να αποδεχτούν.

Όμως, αυτό σημαίνει ότι οι ηγέτες πρέπει να ενεργούν με τη νοοτροπία που απαιτείται για συμφωνία. Κατά την γνώμη μου, αυτό είναι ένα από τα πράγματα που ακόμα συνεχίζει να αποτελεί πρόβλημα στην Κύπρο.

Όσο και αν μπορέσαμε να βρούμε πολύ γρήγορα λύση στο πρόβλημα στην Πύλα στις συνομιλίες ανάμεσα στους διαπραγματευτές, θεωρώ ότι αυτό είναι ένα από τα πράγματα που αποτελούν δυσκολία στην Κύπρο. Στην Πύλα υπήρξε μια πολύ καλή κατάσταση κέρδος-κέρδος-κέρδος. Λέω κέρδος-κέρδος-κέρδος διότι μπόρεσαν και τα Ηνωμένα Έθνη να υπερασπιστούν τις αρχές τους.  Όμως, στους ηγέτες ακόμα υπάρχει μια τάση ότι ‘κερδίσαμε εμείς, δεν κάναμε καμία υποχώρηση και κερδίσαμε’. Το βλέπουμε καθημερινά αυτό, όμως η κατάσταση δεν είναι έτσι.  Και οι δύο πλευρές συμπεριφέρθηκαν λογικά και βρήκαν ένα κοινό έδαφος που θα μπορούσε να δεχτεί και η άλλη πλευρά.

Βεβαίως υπήρξαν υποχωρήσεις, βεβαίως υπήρξαν συναινέσεις, όμως το σημαντικό είναι να κερδίζουν όλοι. Αυτό είναι το μοντέλο που θέλω να προωθήσω στο μέλλον, αυτό είναι το μοντέλο από το οποίο θεωρώ ότι θα μπορούσαμε να επωφεληθούμε καθώς τα βγάζουμε πέρα με δυσκολίες. Μετά από δύο βδομάδες ή δύο μήνες θα υπάρξουν και άλλες δυσκολίες, δεν θα φύγουν οι δυσκολίες. Χωρίς να λυθεί το Κυπριακό, δεν θα λυθεί πραγματικά καμία από αυτές τις δυσκολίες. Μπορεί να βιώσουμε θετικές εξελίξεις οι οποίες θα δημιουργήσουν καλύτερο κλίμα, θα εγκαθιδρύσουν εμπιστοσύνη, όμως στο τέλος η λύση όλων των προβλημάτων είναι η λύση του Κυπριακού και εκεί πρέπει να εστιαστούμε».

Ερωτηθείς κατά πόσον υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στους ηγέτες, ο Στιούαρτ απάντησε καταφατικά και σημείωσε ότι δυσκολεύουν όλα όσα προσπαθούν να διαπραγματευτούν και να λύσουν ως ΗΕ, λόγω αυτής της έλλειψης εμπιστοσύνης. Πρόσθεσε και το εξής:

«Αυτή τη στιγμή έχουμε μια συμφωνία που όλοι θεωρούν ως θετικό αποτέλεσμα στην Πύλα, όμως υπάρχει μια έλλειψη εμπιστοσύνης για το τι κάνει η άλλη πλευρά και κατά πόσον θα την εφαρμόσει. ‘Κρυφή ατζέντα’, αυτό ακούω πάντα.  […] Τη Δευτέρα πήρα πάρα πολλά τηλεφωνήματα πάνω σε αυτό το θέμα […] Εμείς θα σιγουρευτούμε ότι εφαρμόζεται όπως συμφωνήθηκε η συμφωνία που επιτεύχθηκε, δεν χρειάζεται πανικός. Αυτό είναι καλό για όλους και να αφήσουμε στην άκρη την παράνοια. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης έρχεται καθημερινά κατά πάνω μας σε κάθε τομέα των σχέσεων μας.

Γι’ αυτό τον λόγο, είναι σημαντικό να γίνεται έκκληση στους ηγέτες να δείξουν το θάρρος να έχουν βούληση να συμφωνήσουν, όμως ταυτοχρόνως θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικό και ο λαός να πιέσει τους ηγέτες του και να πει ‘εμείς αυτό θέλουμε’. Όταν μιλώ καθημερινά με Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους, λένε ότι δεν έχουν πρόβλημα και ότι θέλουν λύση. Ξέρετε, τα ΗΕ διεξάγουν δημοσκοπήσεις εδώ και χρόνια και πάντα βγαίνει το ίδιο αποτέλεσμα. Η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων και η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων θέλουν μια αμοιβαία αποδεχτή λύση. Μπορεί να έχουν διαφορετικές απόψεις σε σχέση με το τι σημαίνει αυτό, όμως λέγοντας ότι θέλουν αμοιβαία αποδεχτή λύση, αποδέχονται ότι πρέπει να υπάρξει συμβιβασμός, δηλαδή με άλλα λόγια ‘κάτι που να μπορούμε να ζήσουμε εμείς, όμως να μπορείτε να ζήσετε και εσείς’.  Κατά την γνώμη μου, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να λάβουν υπόψη οι ηγέτες. Κατά την γνώμη μου, οι άνθρωποι πρέπει να υψώσουν τη φωνή τους. Τα ΜΜΕ πρέπει να μεταφέρουν τη φωνή του λαού και να λένε στους ηγέτες τι θέλει ο λαός».    

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο Στιούαρτ είπε πως θεωρεί ότι οι ηγέτες δεν εμπιστεύονται τα ΗΕ, κάτι το οποίο είναι στη φύση του ρόλου του διεθνούς οργανισμού, ο οποίος πάντα κατηγορείται για μεροληπτική συμπεριφορά, «διότι και οι δύο πλευρές έχουν τις απόψεις τους και θεωρούν ότι έχουν δίκαιο». 

«Αν κατ’ οιονδήποτε τρόπο δεν συμφωνείτε με την άποψή τους, σημαίνει ότι ‘είστε με την άλλη πλευρά’. Δεν σκέφτονται ότι στη μέση μπορεί να υπάρχει ένα πεδίο στο οποίο βρίσκονται τα ΗΕ», πρόσθεσε. Είπε επίσης ότι τα ΗΕ έχουν τη δική τους ανεξάρτητη και ουδέτερη θέση, η οποία κάποτε τα ωθεί να έχουν την ίδια άποψη με τη μια πλευρά σε κάποια θέματα και την ίδια άποψη με την άλλη πλευρά σε κάποια άλλα.

«Κατά την γνώμη μου, αυτό είναι ένα κομμάτι του ρόλου μας, είναι αναπόφευκτο ως ένα κομμάτι της κατάστασης’, ανέφερε σημειώνοντας ότι βασική τους αρχή είναι η ουδετερότητα, αφού είναι εδώ για να βοηθήσουν και δεν θα μπορούν να το κάνουν αν πουν πως η μια πλευρά έχει δίκαιο και η άλλη άδικο.  Πρόσθεσε και τα εξής:

«Όμως, όταν το αξιολογήσουμε στη βάση του κάθε θέματος, λαμβάνουμε τις αποφάσεις μας σύμφωνα με πράγματα που θεωρούμε ότι είναι αποδεχτά και για τα ΗΕ, όχι μόνο για τις δύο πλευρές. Πρέπει να προστατεύσουμε τη νεκρή ζώνη. Πρέπει να χωρίζουμε τους δύο στρατούς τον έναν από τον άλλο, πρέπει να μειώσουμε την ένταση. Δεν πρέπει να επιτρέπουμε να υπάρχουν πράγματα που προκαλούν ένταση. Έχουμε δύο σημαντικά θέματα εδώ, έχουμε ειρηνευτική δύναμη που προσπαθεί να ελέγχει τα πράγματα και να μειώνει την ένταση και μια αποστολή καλών υπηρεσιών που προσπαθεί να δημιουργεί καλύτερες συνθήκες για να κτίζει πάντα γέφυρες και να διασφαλίσει ότι οι πλευρές θα βρουν κοινό έδαφος και στο τέλος θα λύσουν το Κυπριακό. Εγώ εκπροσωπώ και τα δύο».

Ερωτηθείς τι ήλπιζε να βρει και τι βρήκε στην Κύπρο κατά τη διάρκεια των σχεδόν δύο χρόνων που βρίσκεται στο νησί, ο Στιούαρτ είπε ότι ήξερε πως πολλοί είχαν προσπαθήσει στο παρελθόν να λύσουν το Κυπριακό και πως δεν θα ήταν εύκολο το έργο του, όμως είδε ότι στην Κύπρο υπάρχουν πολλοί Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι που θέλουν λύση και ότι η πλειοψηφία θέλει λύση και ότι υπάρχουν ομάδες που εργάζονται ενεργά για τη λύση και συμφωνούν στο ποια θα πρέπει να είναι η λύση. 

«Και αυτό είναι μεγάλο πλεονέκτημα», υποστήριξε, εκφράζοντας την άποψη ότι στο Κυπριακό κυριαρχούν εδώ και πολύ καιρό ομάδες που είναι η μειοψηφία και δεν επιδεικνύουν ελαστικότητα για λύση.

Σημειώνοντας ότι η συμβουλή του ΓΓ του ΟΗΕ προς τον ίδιο όταν θα ερχόταν στην Κύπρο ήταν η υπομονή διότι  δεν θα μπορούσε να έρθει μετά από 60 χρόνια και να πει ότι έχει τη φόρμουλα για λύση του προβλήματος, ο Στιούαρτ πρόσθεσε:

«Πρέπει να είστε υπομονετικοί, να ψάχνετε ευκαιρίες και μετά να τις αξιοποιείτε. Νιώθω ότι τώρα ζούμε αυτή την στιγμή. Υπάρχει ένας Ελληνοκύπριος ηγέτης, ο οποίος δεσμεύτηκε να λύσει το Κυπριακό και μπορούμε να δούμε ότι εργάζεται πολύ ενεργητικά για να το επιδιώξει αυτό. Δεν έχω άποψη για το ποιες είναι οι ιδέες του. Όμως, τουλάχιστον επικεντρώνεται στο να προχωρήσει κάποια πράγματα, να δημιουργήσει αλλαγή. […] Τώρα ζούμε μια στιγμή που οι άνθρωποι θέλουν να μιλήσουν για το Κυπριακό. Φαίνεται πως είμαστε στα πρόθυρα του διορισμού ενός απεσταλμένου».

Ερωτηθείς αν πήρε έγκριση και από τις δύο πλευρές στο θέμα του απεσταλμένου και κατά πόσον απάντησε και η τουρκοκυπριακή πλευρά, ο Στιούαρτ ανέφερε:

«Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες, διότι η συζήτηση έγινε με τον Γενικό Γραμματέα, όμως είναι βέβαιο πως υπάρχει ένα άνοιγμα. Οπωσδήποτε ήρθαν κάποια θετικά σημάδια και από τις δύο πλευρές. Πιστεύω ότι ο Γενικός Γραμματέας θεωρεί ότι πλέον υπάρχει ένας δρόμος μπροστά του στο θέμα διορισμού απεσταλμένου. Όμως, επαφίεται στο Γενικό Γραμματέα να επιβεβαιώσει αυτό το θέμα».

Ερωτηθείς κατά πόσον είναι αισιόδοξος ότι το κυπριακό θα μπορούσε να λυθεί εντός της δικής του θητείας, ο Στιούαρτ είπε ότι είναι δύσκολο να αναφερθεί σε χρονοδιάγραμμα, όμως «νιώθω ότι τώρα υπάρχει μια στιγμή ευκαιρίας από την οποία πρέπει να επωφεληθούμε με την πλήρη έννοια, διότι δεν νομίζω ότι έχουμε πολλές ευκαιρίες μπροστά μας για να λύσουμε το Κυπριακό».   Πρόσθεσε και το εξής:

«Η διαίρεση μεγαλώνει συνεχώς, η τάση απομακρύνεται από μια αμοιβαία αποδεχτή λύση και δεν νομίζω ότι θα είναι εύκολο να βρεθούν πολύ περισσότερες ευκαιρίες. Κατά την γνώμη μου, κάθε ευκαιρία πρέπει να την προσεγγίζουμε σαν να είναι η τελευταία. […]»

Ερωτηθείς πώς πιστεύει ότι είναι δυνατόν να βρεθούν σε ένα κοινό έδαφος ηγέτες που έχουν τόσες διαφορές στο θέμα του μοντέλου της λύσης στην Κύπρο, ο Στιούαρτ απάντησε ότι δεν έχει κάποια φόρμουλα στα χέρια του και ότι ο απεσταλμένος δεν θα έρθει με κάποια φόρμουλα. Καταλήγοντας Ανέφερε και τα εξής:

«Είμαστε υποχρεωμένοι να βρούμε λύση. Αν στο τέλος δεν θέλουν λύση, τότε δεν θα βρεθεί. Δεν μπορέσαμε να φτάσουμε σε λύση εδώ και 60 χρόνια. Όμως εγώ είμαι αισιόδοξος, διότι, όπως είπα, τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι θέλουν λύση και πιστεύω ότι το ξέρουν αυτό οι ηγέτες. Μπορεί να έχουν υιοθετήσει συγκεκριμένες θέσεις, όμως πιστεύω πως στο τέλος είναι εφικτό το κοινό έδαφος, διότι αυτό είναι προς το συμφέρον όλων. […] Ο χρόνος θα δείξει ποια θα είναι η φόρμουλα, όμως η φόρμουλα περιέχει οπωσδήποτε τις συνομιλίες. Δηλαδή, το πρώτο βήμα είναι αυτό, πρέπει να διαβουλευτούμε με τις πλευρές για να βρούμε τον δρόμο να μιλήσουν μεταξύ τους. Δεν είναι δυνατή η λύση χωρίς αυτό». 

Διαβάστε επίσης: Τατάρ: Η Κύπρος είναι και θα παραμείνει τουρκική

Πηγή: ΓΤΠ