Επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης της θέσης νοσηλευτών και μαιών

11:18 23/1/2015 - Πηγή: Sigma Live

Η ανάπτυξη κι εφαρμογή ενός «καλού» συστήματος υγείας στην Κύπρο, εκ των πραγμάτων, καθίσταται ως αδήριτη ανάγκη τόσο των πολιτών, όσο και του ανθρώπινου δυναμικού της υγείας.

Επανελημμένα, έχει γίνει αναφορά από τους ιθύνοντες και τους εμπλεκόμενους στις εν λόγω προσπάθειες, ότι

γνώμονα αποφάσεων κι ενεργειών που άπτονται στο ΓεΣΥ θα αποτελούν οι υποδείξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), δεδομένου ότι οι χώρες που τις έχουν ακολουθήσει ευημερούν.

Ο ΠΟΥ, κυρίως, λειτουργεί ως καθοδηγητική και συντονιστική αρχή των διεθνών ενεργειών για την υγεία, διασφαλίζει την έγκυρη και παραγωγική τεχνική συνεργασία και συγχρόνως, προωθεί τις ερευνητικές προσπάθειες στον τομέα της υγείας. Πρωταρχικό σκοπό του αποτελεί η επίτευξη του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας για όλους τους ανθρώπους, καθορίζοντας την υγεία ως την κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς την απουσία ασθένειας ή αναπηρίας.

Ως σύστημα υγείας ορίζεται το σύνολο των οργανισμών, των ιδρυμάτων και των πόρων που έχουν ως πρωταρχικό σκοπό τη βελτίωση της υγείας, με την προαγωγή, τη διατήρηση, καθώς και τη διασφάλισή της. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, «καλό» σύστημα υγείας καλείται το σύστημα που παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, ανεξαίρετα, σε όλους τους ανθρώπους, όταν και όπου τα χρειάζονται.

Παρότι υφίστανται διαφορές στη διαμόρφωση των συστημάτων υγείας των διαφόρων χωρών, προκειμένου να διασφαλισθεί το προσδοκούμενο αποτέλεσμα της εύρυθμης λειτουργίας τους, ο ΠΟΥ θέτει αδιαπραγμάτευτα και συγκλίνοντα πρότυπα για όλες τις χώρες ανά το παγκόσμιο. Πέραν ενός ισχυρού μηχανισμού χρηματοδότησης, τα συστήματα υγείας χρήζουν άρτια εκπαιδευμένου και κατάλληλα αμοιβώμενου ανθρώπινου δυναμικού, τεκμηριωμένων δεδομένων ως γνώμονα αποφάσεων και πολιτικών, καθώς και καλά διατηρημένων εγκαταστάσεων και υποδομών, σε συνδυασμό με επαρκή υλικοτεχνική υποστήριξη.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, το ανθρώπινο δυναμικό της υγείας, εκτός από τους παρόχους υπηρεσιών, όπως παραδείγματος χάριν είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές, συμπεριλαμβάνει και τους επαγγελματίες που υποστηρίζουν τις υπηρεσίες υγείας, όπως είναι οι διαχειριστές των νοσοκομείων, οι οδηγοί ασθενοφόρων κλπ. Ανθρώπινο δυναμικό βέλτιστης απόδοσης στον τομέα της υγείας, θεωρείται αυτό, που βάσει των διαθέσιμων πόρων και περιστάσεων, ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών και που με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο διασφαλίζει τη βέλτιστη έκβαση των ασθενών. Επί τούτου, χαρακτηρίζεται ως κεντρικός πυλώνας για την επίτευξη της υγείας. Η διασφάλιση του ανθρώπινου δυναμικού βέλτιστης απόδοσης απαιτεί ρυθμίσεις για επαρκή στελέχωση από επαγγελματίες υγείας σε αριθμό, ειδικότητα και ικανότητες, ικανοποιητικές απολαβές προκειμένου να παράγουν το σωστό είδος κινήτρων, υποστηρικτικό εργασιακό περιβάλλον, καθώς και μηχανισμούς για διασφάλιση της τη συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων στην υγεία.

Οι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες παρέχονται από τη συλλογική προσπάθεια της διεπιστημονικής ομάδας, με όλα τα μέλη να είναι ισότιμα, λαμβάνοντας ενεργό ρόλο στη λήψη των κλινικών αποφάσεων. Εξ’ ορισμού, η διεπιστημονική προσέγγιση απαιτεί την εμπλοκή δύο ή περισσοτέρων επαγγελματιών υγείας. Τα τεκμηριωμένα ερευνητικά δεδομένα καταδεικνύουν τη μέγιστη συμβολή της διεπιστημονικής προσέγγισης ως προς τη βελτίωση της ποιότητας στις υπηρεσίες υγείας, ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η πολυπόθητη μείωση του κόστους. Ο λόγος είναι προφανής, δεδομένου ότι οι συλλογικές επαγγελματικές κι επιστημονικές δεξιότητες δύνανται αφενός να αναγνωρίσουν και αφετέρου να αντιμετωπίσουν ταχύτερα και αποτελεσματικότερα τις σύνθετες ανάγκες των ασθενών, στο πλαίσιο της φροντίδας τους.

Ο ΠΟΥ μέσα από τα ψηφίσματά του, αναγνωρίζει τη μέγιστη συνεισφορά των υπηρεσιών της Ανθρωποκεντρικής Νοσηλευτικής και Μαιευτικής Επιστήμης, ως προς την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων αναφορικά με την υγεία των πολιτών. Ο νοσηλευτής και η μαία, συνίστανται στους άρτια καταρτισμένους επαγγελματίες υγείας που υπέρεχουν στη συνέχεια της φροντίδας και δύνανται να προσεγγίζουν το άτομο ως ενιαία ψυχοσωματική οντότητα, με σωματικές, ψυχικές, πνευματικές, καθώς και κοινωνικές ανάγκες, ένεκα της ακαδημαϊκής και κλινικής εκπαίδευσής τους.

Μέσα από ένα μεγάλο αριθμό ψηφισμάτων της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας (WHA, World Health Assembly) του ΠΟΥ, η συμβολή των επαγγελμάτων της Νοσηλευτικής και της Μαιευτικής καταδεικνύεται ως καθοριστική στα συστήματα υγείας, στην υγεία των ανθρώπων που υπηρετούν, καθώς και στις προσπάθειες για επίτευξη των διεθνώς συμφωνημένων αναπτυξιακών στόχων που σχετίζονται με την υγεία.

Επιτακτική την ανάγκη, καθορίζει και το ψήφισμα WHA 64.7, ως προς την ενίσχυση της θέσης των νοσηλευτών και μαιών στο σύστημα υγείας έκαστου κράτους, υποδεικνύοντας σειρά στρατηγικών, ενώ ταυτόχρονα παρέχει την απαιτούμενη στήριξη για υλοποίηση του εν λόγω στόχου.

Όπως συγκεκριμένα αναφέρεται μεταξύ άλλων στο εν λόγω ψήφισμα, πρωτίστης σημασίας στρατηγική αποτελεί η ανάπτυξη στόχων και σχεδίων δράσης για την ανάπτυξη της νοσηλευτικής και μαιευτικής, θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των εθνικών ή τοπικών σχεδίων υγείας.

Τα κράτη καλούνται να προωθήσουν και να ενισχύσουν τη δημιουργία ισχυρών διεπιστημονικών ομάδων με την ενεργή συμμετοχή των νοσηλευτών και μαιών, προκειμένου οι προτεραιότητες τόσο της υγείας, όσο και του συστήματος υγείας να καθορίζονται και να αντιμετωπίζονται λυσιτελώς.

Οι έκαστοι τοπικοί φορείς της Νοσηλευτικής και Μαιευτικής θα πρέπει να αποτελούν βασικό και πολυσήμαντο συνεργάτη ενός κράτους, προς ενίσχυση των εθνικών ή τοπικών νομοθεσιών και κανονιστικών διαδικασιών που διέπουν τα εν λόγω επαγγέλματα.

Έτερη στρατηγική που υποδεικνύεται στα κράτη αναφορικά, είναι η ενίσχυση των περί υγείας δεδομένων της χώρας, αξιοποιώντας τη γνώση, την εμπειρική πραγματογνωμοσύνη, σε συνδυασμό με τις ερευνητικές δεξιότητες των νοσηλευτών και μαιών.

Εκ του παραλλήλου, οι εμπειρογνώμονες της νοσηλευτικής και μαιευτικής θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στο σχεδιασμό, στην ανάπτυξη, στην εφαρμογή και στην αξιολόγηση της πολιτικής για την υγεία, καθώς στον προγραμματισμό του συστήματος υγείας. Η ενεργός συμμετοχή τους συμπεριλαμβάνει επιπρόσθετα, εφαρμογή στρατηγικών τόσο για την ενίσχυση της διεπαγγελματικής εκπαίδευσης, όσο και της συνεργατικής πρακτικής της διεπιστημονικής ομάδας.

Βάσει του ιδίου ψηφίσματος, οι νοσηλευτές και οι μαίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην ανάπτυξη και στον σχεδιασμό των υποστηρικτικών προγραμμάτων του ανθρώπινου δυναμικού όσον αφορά στην προσέλκυση, στη διατήρηση, όπως και στις βελτιωτικές στρατηγικές, που άπτονται στα θέματα όλων των ομάδων επαγγελματιών υγείας.

Εν κατακλείδι, ο ΠΟΥ αναγνωρίζει κι επί τούτου καθορίζει τους νοσηλευτές και τις μαίες ως ισότιμα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας, αυτής που θέτει ως πρωταρχικό σκοπό τη βελτίωση της υγείας με την προαγωγή, τη διασφάλιση και τη διατήρηση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας των ανθρώπων. Κατ' ακολουθίαν, υποδεικνύει στρατηγικές, παρέχοντας συγχρόνως την απαιτούμενη στήριξη στα κράτη, για ενίσχυση των θέσεων των εν λόγω επαγγελματιών στα συστήματα υγείας.

Συμπερασματικά, μια βασική ειδοποιό διαφορά μεταξύ του ιταμού Προσχεδίου του ΓεΣΥ και του «καλού» συστήματος υγείας, αποτελεί η προκαθορισμένη θέση του νοσηλευτή και της μαίας στο ΓεΣΥ. Διαφαίνεται ότι, ούτε οι υποδείξεις του ΠΟΥ, ούτε και η πληθώρα παραδειγμάτων ευημερίας των λαών των χωρών που έχουν υλοποιήσει τις υποδείξεις του ως προς την ανάπτυξη κι εφαρμογή των συστημάτων υγείας, έχουν ευαισθητοποιήσει τους ιθύνοντες αναφορικά. Επιπροσθέτως, μεταξύ άλλων, « ...Διαπιστώνουμε απαξίωση στην επιστημονική και επαγγελματική μας ταυτότητα, καθώς και παραγνώριση της πεμπτουσίας του αγαθού της υγείας, αφού επιχειρείται η κατάργηση του ως δημόσιου και κοινωνικού αγαθού, το οποίο η πολιτεία οφείλει να παρέχει στους πολίτες...» (Τοποθετήσεις Φορέων Νοσηλευτικής, 14 Ιανουαρίου 2015).

Παρασκευή Χριστοφή / RN, APN/ACNP, CCN, CCCN, BSc, MSc/MN, (c) PhD

Νίκος Χριστοφόρου / RN, APN/ACNP, CCN, CCCN, BSc, MSc/MN

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του SigmaLive.com