Επίτροπος του Πολίτη: Προτεραιότητα η καλλιέργεια δημοκρατικής κουλτούρας

09:29 4/3/2024 - Πηγή: Sigma Live

Για τη σημασία της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και την ανάγκη ο Κύπριος πολίτης να κατανοήσει τη σημασία που έχει ο ίδιος για τη δημοκρατία και την Πολιτεία, μίλησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) ο Επίτροπος του Πολίτη, Παναγιώτης Παλατές, ενώ παρουσίασε και επικείμενες δράσεις που προγραμματίζει το Γραφείο του.

Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο κ. Παλατές δήλωσε ότι η σημαντικότερη προτεραιότητα του Γραφείου του είναι «η καλλιέργεια δημοκρατικής κουλτούρας» σημειώνοντας

ότι «στόχος είναι ο Κύπριος πολίτης να αντιληφθεί ότι μέσα από τη συμμετοχή του στις δημοκρατικές διαδικασίες μπορεί να επηρεάσει και στο τέλος να καθορίσει ο ίδιος το μέλλον του».

Επισήμανε τον ρόλο της εκπαίδευσης και της παιδείας για την καλλιέργεια της δημοκρατικής κουλτούρας, ενώ εκτίμησε ότι στις εκλογές του Ιουνίου (Ευρωεκλογές, Δημοτικές) η νεολαία θα προσέλθει στις κάλπες στέλνοντας τα μηνύματά της.

Στη συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, αναφερόμενος στον ρόλο του Επιτρόπου, ο κ. Παλατές είπε ότι το Γραφείο ασχολείται ουσιαστικά με τρεις πυλώνες. Όπως εξήγησε, ο πρώτος πυλώνας αφορά την ενίσχυση και τη συνδρομή των εθελοντικών οργανώσεων ατομικά αλλά και σε ένα ευρύτερο πλαίσιο όπως είναι το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού (ΠΣΣΕ) και άλλα συντονιστικά όργανα.

Ο δεύτερος πυλώνας, είπε, είναι η πολιτότητα και «το πώς ενισχύουμε ως Πολιτεία την κοινωνική δράση και πως καθοδηγούμε τους πολίτες να εμπλέξουν στην καθημερινότητά τους την κοινωνική δράση προκειμένου να καταπολεμηθούν φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας όπως είναι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία». 

Ο Επίτροπος του Πολίτη πρόσθεσε ότι ο τρίτος πυλώνας αφορά τη δημοκρατική συμμετοχικότητα λέγοντας ότι γίνεται προσπάθεια και μέσω των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων να εντοπιστούν τα δημοκρατικά ελλείματα που υπάρχουν στην Κύπρο πρώτα από όλα σε θεσμικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο κουλτούρας ετοιμάζοντας προτάσεις, νομοσχέδια και δράσεις προκειμένου «να προσπαθήσουμε να κλείσουμε την μαύρη τρύπα του δημοκρατικού ελλείματος που αποτελεί ευρύτερο πρόβλημα και στην Ευρώπη και στον κόσμο».

Κληθείς να πει ποια είναι η σημαντικότερη προτεραιότητα που θέτει ως Επίτροπος, ο κ. Παλατές απάντησε ότι αυτή είναι «η καλλιέργεια δημοκρατικής κουλτούρας» σημειώνοντας ότι στόχος είναι ο Κύπριος πολίτης να αντιληφθεί ότι μόνο μέσα από τη συμμετοχή του στις δημοκρατικές διαδικασίες -και δεν εννοώ απλώς την ημέρα των εκλογών- μπορεί να επηρεάσει και στο τέλος να καθορίσει ο ίδιος το μέλλον του. Η δημοκρατία, συνέχισε, χρειάζεται όλους τους πολίτες της και αυτό είναι βασική αρχή του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Ο πολίτης, είπε, εκχωρεί την εξουσία του στους πολιτικούς, μέσω της ψήφου του, αλλά στην καθημερινότητά του πρέπει να τους ελέγχει και η Πολιτεία είναι υπεύθυνη να δώσει στον πολίτη τα εργαλεία για να ελέγχει τους πολιτικούς και να τους καθοδηγεί σε ένα πλαίσιο συμμετοχικής δημοκρατίας.

«Η δημοκρατία είναι μια καθημερινή διαδικασία, στην οποία πρέπει να συμμετέχουμε όλοι», είπε ο κ. Παλατές προσθέτοντας ότι «η δημοκρατία είναι η συνδιαμόρφωση, είναι ο διάλογος, είναι η επιθυμία να συνεργαστώ με ανθρώπους, να δω τις απόψεις τους και να συναποφασίσω πάνω σε έναν κοινό στόχο». Στόχος, συνέχισε, «είναι να πολιτικοποιήσουμε, όχι να κομματικοποιήσουμε -και είναι πολύ ξεκάθαρο αυτό-, την κοινωνία, ξεκινώντας από τη νεολαία». 

Εντός Μαρτίου η πλατφόρμα «η Φωνή του Πολίτη»

Σε ερώτηση για τις δράσεις του Γραφείου του προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, ο κ. Παλατές είπε ότι μια σημαντική δράση είναι η πλατφόρμα «η Φωνή του Πολίτη», η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή εντός Μαρτίου.

Εξήγησε ότι πρόκειται για μια πλατφόρμα συμβουλευτικών ψηφοφοριών για μη δεσμευτικά δημοψηφίσματα, κάτω από την εποπτεία του Γραφείου του Πολίτη, μέσω της οποίας θα τίθενται ερωτήματα τα οποία θα μπορεί ο πολίτης ελεύθερα να απαντήσει. Ο πολίτης, συνέχισε, θα μπορεί να μπει στην πλατφόρμα και να ψηφίσει μια φορά για κάθε θέμα που τίθεται απαντώντας με «ναι» ή «όχι» σε ερωτήματα που αφορούν νομοθεσίες και πρακτικές που θα εφαρμόσει η Πολιτεία.

Αποκάλυψε ότι η πρώτη ψηφοφορία θα αφορά τη μείωση του ηλικιακού ορίου για το δικαίωμα ψήφου και θα είναι διττή για το εάν «συμφωνείτε με τη μείωση του ηλικιακού ορίου για το δικαίωμα ψήφου» και για το «εάν θεωρείτε ότι θα πρέπει να είναι στα 17 έτη ή στα 16 έτη».

Ο κ. Παλατές ανέφερε ότι σε συνεργασία με τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ) έχει ετοιμαστεί μια αντίστοιχη πλατφόρμα, που θα αφορά μόνο τη νεολαία, το «Έκφραση», η οποία θα αποσκοπεί στη διαδραστική επικοινωνία των νέων με την εκτελεστική εξουσία και θα περιλαμβάνει διάφορες εφαρμογές, όπως ζωντανές  μεταδόσεις (live streaming) κατά τη διάρκεια των οποίων ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Υπουργοί και Επίτροποι που εκπροσωπούν την εκτελεστική εξουσία, συγκεκριμένη μέρα και ώρα θα συνδέονται ζωντανά και θα δέχονται ερωτήσεις σε πραγματικό χρόνο από νέους και νέες της Κύπρου.

Είπε, ακόμη, ότι το Γραφείο του Επιτρόπου έχει ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση με όλους τους οργανισμούς, οι οποίοι ασχολούνται με την πολιτότητα, τη δημοκρατική συμμετοχικότητα και κυρίως με νέους ανθρώπους που έχουν πραγματικό ενδιαφέρον για το πολιτικό σύστημα και για τον τρόπο λειτουργίας του.

Παράλληλα, σημείωσε ότι στη δημόσια διαβούλευση συμμετέχει και το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, ο ΟΝΕΚ, η ακαδημαϊκή κοινότητα και «γενικά έχουμε καλέσει 27 φορείς και τους έχουμε παρουσιάσει ένα σχέδιο δράσης το οποίο αφορά ουσιαστικά στη δημοκρατική εμπέδωση».

«Εμείς αυτό που θέλουμε είναι να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα το οποίο θα βάλει ακόμη και τους μαθητές μας στη διαδικασία να αντιληφθούν τη σημερινή δημοκρατία, τις δομές της, τους μηχανισμούς της και κυρίως ποιο είναι το αποτέλεσμα της εμπλοκής τους», είπε ο κ. Παλατές παρατηρώντας ότι «γενικά, θεωρώ ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι το πολιτικό σύστημα στην Κύπρο έχει απαξιωθεί ως προς την αξιοπιστία του. Ο πολίτης θεωρεί ότι ‘είτε εμπλακώ, είτε όχι, δεν έχει αποτέλεσμα’».

Ο Κύπριος πολίτης θα πρέπει να εκτιμήσει την Κυπριακή Δημοκρατία

Ο κ. Παλατές δήλωσε ότι «εμείς θέλουμε να εφαρμόσουμε ένα μεγάλο πλάνο κάτω από το σύνθημα ‘Believe in Citizens’ (Πιστεύουμε στους Πολίτες)» σημειώνοντας ότι ο Κύπριος πολίτης θα πρέπει να εκτιμήσει την Κυπριακή Δημοκρατία.

«Μιλούμε για μια δημοκρατία νεαρή, συγκριτικά με τις υπόλοιπες μεγάλες ευρωπαϊκές δημοκρατίες, η οποία προφανώς αντιμετωπίζει τις παθογένειες όλων των ανώριμων πολιτικών συστημάτων, όπως είναι η διαφθορά αλλά και μηχανισμοί που δεν αντιλαμβάνονται άμεσα τις ανάγκες και τις αλλαγές στο κοινωνικό περιβάλλον» είπε ο κ. Παλατές σημειώνοντας ότι γι’ αυτό απαξιώθηκε το σύστημα.

Επεσήμανε ότι ο Κύπριος πολίτης πρέπει να αντιληφθεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια νεαρή δημοκρατία, η οποία είχε και εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς για πάρα πολλά χρόνια και πέρασε μετά κόπων και βασάνων ιστορικά για να φτάσει σήμερα να υπάρχει και να αποτελεί τον προστάτη και τον βατήρα ανέλιξης του Κύπριου πολίτη.

«Οπότε η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να εκτιμάται και να τυγχάνει από εμάς τους ίδιους τους πολίτες σεβασμό», σημείωσε ο Επίτροπος του Πολίτη δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι «η Πολιτεία πρέπει να δώσει πραγματικό λόγο και ρόλο στον Κύπριο πολίτη».

Πρόσθεσε ότι η νέα γενιά είναι και μορφωμένη και εκπαιδευμένη και έχει μια πολύ σφαιρική αντίληψη της ζωής, υποδεικνύοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να βρει τους μηχανισμούς, έτσι ώστε αυτός ο κόσμος να μπορεί να αξιοποιείται, να μπορεί να έχει λόγο, φωνή και να μπορεί ο καθένας να προσφέρει στην κοινωνία αυτό που μπορεί, χωρίς να απομονώνεται.

Δομημένος Δημοκρατικός Διάλογος

Ο κ. Παλατές σημείωσε ότι προς αυτή την κατεύθυνση «ετοιμάσαμε ένα πολύ φιλόδοξο πλάνο, με μικρές δράσεις και πιο μεγάλες δράσεις σε ένα μοντέλο μικροκύκλων, όπου θα δοθεί αυτό το βήμα στον Κύπριο πολίτη».

Ανέφερε ότι η ναυαρχίδα αυτής της δράσης θα είναι το μοντέλο του Δομημένου Δημοκρατικού Διαλόγου, το οποίο θα υλοποιηθεί σε συνεργασία και με το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας. Στόχος, συνέχισε, είναι όπως το εν λόγω μοντέλο εφαρμοστεί τουλάχιστον πιλοτικά για να δοκιμαστεί από τη Δημοτική Εκπαίδευση μέχρι τη Μέση, ακόμα και τα Πανεπιστήμια.

Πρόσθεσε ότι ο Δομημένος Δημοκρατικός Διάλογος είναι μια συγκεκριμένη διαδικασία, «έτσι ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον να εκφράσουν απόψεις και να διαμορφώσουν την πρακτική που θα εφαρμοστεί, έτσι ώστε να διορθωθεί μια προβληματική ή να καταλήξουμε στην υλοποίηση ενός οράματος».

Η διαδικασία, είπε, εκτός του ότι πρακτικά μπορεί να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το οτιδήποτε αφορά έναν οργανισμό, ξεκινώντας από ένα δημοτικό, ένα λύκειο ή ένα πανεπιστήμιο, εκπαιδεύει τους συμμετέχοντες ως προς τη διαδικασία της δημοκρατίας.

«Ευελπιστούμε ότι έως το τέλος Μαρτίου να έχουμε ολοκληρωμένο το πλάνο δράσης που αφορά το Δομημένο Δημοκρατικό Διάλογο με τις θεματικές που ανέφερα, όπως η ισότητα, η προσβασιμότητα με στόχο τη δημοκρατικότητα», είπε ο Επίτροπος του Πολίτη και σημείωσε ότι η κάθε θεματική θα εφαρμοστεί, κατ' αναλογία σε επίπεδα,  δηλαδή στη δημοτική εκπαίδευση, για παράδειγμα, θα γίνει πιο απλουστευμένη συζήτηση.

Σε ερώτηση για το ποιοι και πως θα διεξάγουν αυτές τις συζητήσεις, ο κ. Παλατές απάντησε ότι υπάρχουν οργανισμοί στην Κύπρο που δραστηριοποιούνται και έχουν την τεχνογνωσία για εφαρμογή του μοντέλου σημειώνοντας ότι είναι με αυτούς τους οργανισμούς που διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή το πλαίσιο.

Για σκοπούς εφαρμογής του μοντέλου, η πρόθεση, όπως ανέφερε ο Επίτροπος του Πολίτη, είναι να θεσμοθετηθεί μια επιτροπή σε κεντρικό επίπεδο, η οποία θα καταστρώσει το συγκεκριμένο σχέδιο και ακολούθως, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Υπουργείο Παιδείας, θα δημιουργηθούν επιτροπές ανά επαρχία που θα εκπαιδεύσουν ουσιαστικά τους δασκάλους και τους καθηγητές.

Η νεολαία θα προσέλθει στις κάλπες του Ιουνίου, εκτιμά ο Επίτροπος

Κληθείς να εκτιμήσει εάν θα υπάρξει προσέλευση των νέων στις κάλπες του Ιουνίου, ο κ. Παλατές είπε ότι «όλη η κοινωνία πρέπει να προσέλθει στις κάλπες» εκφράζοντας την εκτίμηση ότι και η νεολαία θα το πράξει.  «Το να μην προσέλθεις (στην κάλπη), ουσιαστικά δίνεις το δικαίωμα σε κάποιον άλλον να αποφασίσει για κάτι που αφορά εσένα στη θέση σου», σημείωσε.

Ερωτηθείς για το εάν προγραμματίζονται δράσεις από πλευράς του Γραφείου του Επιτρόπου του Πολίτη προκειμένου να πειστούν οι ψηφοφόροι, και κυρίως οι νέοι, να προσέλθουν στις κάλπες εν όψει των εκλογών, ο κ. Παλατές απάντησε ότι προγραμματίζονται δράσεις, κυρίως ενημερωτικού χαρακτήρα, αλλά και συγκεκριμένες δράσεις σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών που αρμοδίως έχει την ευθύνη για τη διενέργεια των εκλογών. Σημείωσε ότι ήδη έχει ξεκινήσει μια επικοινωνιακή εκστρατεία με στόχο την ευαισθητοποίηση και την κινητοποίηση των πολιτών για συμμετοχή στις εκλογές.

Παράλληλα, επεσήμανε, ότι «επειδή όντως πρέπει να πάμε σε πιο πραγματικό χρόνο και περιβάλλον για να πειστεί η κοινωνία να συμμετέχει στις δημοκρατικές διαδικασίες, εμείς προγραμματίζουμε πέντε ουσιαστικά μεγάλες εκδηλώσεις πανεπαρχιακές,  μια για κάθε επαρχία της ελεύθερης Κύπρου».

Ο κ. Παλατές σημείωσε ότι σε αυτές τις συναντήσεις θα γίνει ενημέρωση και θα παρουσιαστούν και τα εργαλεία που προσφέρει το Γραφείο του Επιτρόπου του Πολίτη ως προς την άμεση επικοινωνία με την εκτελεστική εξουσία.

«Θα είναι ανοιχτές, προφανώς, για όλον τον κόσμο και ελπίζουμε ότι θα έχουν επιτυχία. Μάλλον, θα συμμετέχει και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, για να δώσουμε και βαρύτητα γιατί πρόκειται για διπλές εκλογές», είπε.

Ανέφερε ακόμη ότι σε αυτό το πλαίσιο επειδή η επικοινωνία πάντα είναι πιο εύκολη μέσω των μέσων μαζικής επικοινωνίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα τελευταία χρόνια ήδη ξεκίνησε συνεργασία με οργανισμούς όπως είναι το Support CY.

Ο Επίτροπος του Πολίτη υπενθύμισε ότι πρόσφατα έγινε debate μαθητών με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και σε αυτό έλαβαν μέρος τελειόφοιτοι μαθητές δημόσιων και ιδιωτικών Λυκείων από όλη την Κύπρο, με τους μαθητές να απευθύνουν ερωτήσεις γύρω από το Κυπριακό, την αγορά εργασίας, την παιδεία και θέματα οικονομίας. Δήλωσε ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το Support CY ετοιμάζει μία σειρά από αντίστοιχες εκδηλώσεις στις οποίες θα συμμετέχουν Υπουργοί, Επίτροποι και άλλοι.

Ανέφερε ακόμη ότι θα εξεταστεί και το ενδεχόμενο να γίνουν κάποια podcasts (διαδικτυακές ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές μεταδόσεις) όπου «θα δώσουμε βήμα σε νέους υποψήφιους οριζόντια, κυρίως για τις Ευρωεκλογές, που παραδοσιακά αντιμετωπίζουν το πιο μεγάλο πρόβλημα ως προς την προσέλευση των ψηφοφόρων».

Σε ερώτηση για το ποια είναι η επόμενη δράση που προγραμματίζει το γραφείο του Επιτρόπου του Πολίτη, ο κ. Παλατές απάντησε ότι εντός Μαρτίου θα ανακοινωθούν οι ημερομηνίες για την «Ημέρα του Πολίτη» που θα γίνουν στις επαρχίες όπου θα παρουσιαστεί το έργο του γραφείου, ενώ θα γίνει και ένας ανοιχτός διάλογος, μάλλον και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε θέματα που αφορούν τη δημοκρατική συμμετοχικότητα και την πολιτότητα.

Πηγή: ΚΥΠΕ