Έρχονται συγχωνεύσεις τραπεζών - Τι σημαίνει για την Κύπρο;

16:59 13/3/2018 - Πηγή: Sigma Live

Πολύς λόγος γίνεται τελευταίως για «εξελίξεις» στον κυπριακό τραπεζικό τομέα, σε μια προσπάθεια της αγοράς να αντιμετωπίσει και να διορθώσει τα προβλήματα και τις προκλήσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, παρά τη σαφώς βελτιωμένη εικόνα που παρουσιάζει.

Το αυξημένο ιδιωτικό χρέος και η διαχείρισή του, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η φειδωλή χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας μέσω νέου δανεισμού, απαιτούν δράσεις τόσο από πλευράς κράτους μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων όσο και από τον ίδιο

τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος μοιάζει να είναι έτοιμος να αναλάβει πρωτοβουλίες για θωράκιση από τυχόν «ατυχήματα» που μπορεί να τον πληγώσουν εκ νέου, με συνέπειες στην ίδια την οικονομία και κατά συνέπεια στην κοινωνία.

Ως εκ τούτου, το έδαφος για συγχωνεύσεις έχει αρχίσει να ετοιμάζεται, καθώς κυρίαρχη είναι η άποψη ότι τόσο το οικονομικό μέγεθος όσο και ο πληθυσμός της Κύπρου δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τη λειτουργία των 13 χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στις ελεύθερες περιοχές, καθώς, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου του Συνδέσμου Τραπεζών Μιχάλη Καμμά, το μεγάλο πλήθος αυξάνει τον κίνδυνο μη συνετών πρακτικών δανεισμού, κάτι που συνδέεται με το πρόβλημα των κόκκινων δανείων και τη διαιώνισή του.

Επιπλέον, μιλώντας στην εκπομπή «Όλα στο φως» του Ράδιο Πρώτο, ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης είχε «διαβλέψει» συγχωνεύσεις στις κυπριακές τράπεζες, ώστε αυτές να μπορούν λειτουργήσουν και να ανταποκριθούν στο πολύ πιο αυστηρό εποπτικό πλαίσιο, κάτι που, όπως είπε, εν πολλοίς σημαίνει λιγότερες αλλά ισχυρότερες τράπεζες.

Εξάλλου, μιλώντας στην ίδια εκπομπή, ο Εκπρόσωπος του Συνδέσμου Τραπεζών Αντρέας Κωστουρής προσφάτως αναφέρθηκε στις εξελίξεις οι οποίες αναμένονται στον τραπεζικό χάρτη της Κύπρου, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στα τραπεζικά ιδρύματα αφενός να θωρακιστούν καλύτερα έναντι ενδεχόμενων μελλοντικών κρίσεων και να αντιμετωπίσουν τα υπαρκτά προβλήματά τους, όπως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, κι αφετέρου να μπορέσουν να αναπτυχθούν.

Τι είναι όμως η συγχώνευση δύο ή περισσότερων τραπεζών και πόσο «καλή» ή «κακή» είναι για την οικονομία της χώρας, τους πελάτες, τους καταθέτες, τους δανειολήπτες και την ίδια την κοινωνία;

Πρόκειται για την πρακτική των εταιριών (εν προκειμένω των τραπεζών) να συνενωθούν κάτω από την ίδια στέγη, επί της ουσίας σχηματίζοντας μια νέα, μεγαλύτερη εταιρία, η οποία θα λειτουργεί υπό ένα διοικητικό συμβούλιο, έναν ενιαίο μηχανισμό, ένα δίκτυο καταστημάτων και, ασφαλώς, με ένα πελατολόγιο και μια ενιαία στρατηγική.

Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον ορισμό, ως συγχώνευση ορίζεται η πράξη με την οποία μία ή περισσότερες επιχειρήσεις-τράπεζες λύονται χωρίς να ακολουθήσει η εκκαθάρισή τους, ενώ ταυτόχρονα μεταβιβάζουν το σύνολο της περιουσίας τους έναντι ανταλλάγματος σε άλλη, η οποία είτε προϋπάρχει είτε δημιουργείται για τον σκοπό αυτό.

Συγχώνευση μπορεί να επιτευχθεί μετά από συμφωνία των μετόχων των εταιριών, είτε για εξαγορά της μιας από την άλλη εταιρία είτε με την απ’ ευθείας συνένωση ως συνένωση δυο «εταίρων». Επισημαίνεται, πάντως, ότι, πέραν της ενοποίησης των «θετικών» στοιχείων, όπως τα κέρδη και το μερίδιο αγοράς, κάτι τέτοιο συνεπάγεται επίσης τη συνένωση των «αρνητικών», όπως τα χρέη, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και ασφαλώς τον πάσης φύσεως κίνδυνο.

Σύμφωνα με τον ορισμό, οι οικονομικοί και επιχειρηματικοί στόχοι μιας εταιρίας που εξαγοράζει μια δεύτερη, μπορεί να είναι οι εξής:

• αμυντική ή επιθετική προσπάθεια προσαρμογής στον ανταγωνισμό

• αύξηση μεγέθους για πιο αποδοτική λειτουργία

• απορρόφηση ανταγωνιστών

• ενίσχυση της θέσης της στην αγορά

• αξιοποίηση συμπληρωματικότητας δραστηριοτήτων

• προοπτική συγχώνευσης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης

• συντονισμένη ανάπτυξη δραστηριοτήτων με τη μορφή ομίλου εταιρειών

• ανάπτυξη κι επικερδής μεταπώληση της εξαγοραζόμενης επιχείρησης

• είσοδος σε νέα αγορά/χώρα, περιοχή

• διαφοροποίηση προϊόντων-υπηρεσιών

Υπό κανονικές συνθήκες, μια τέτοια κίνηση δεν επηρεάζει άμεσα όσους συναλλάσσονται με τα αρχικά σχήματα, καθώς οι πελατειακές συμφωνίες και τα συμβόλαια εξακολουθούν να ισχύουν και για το νέο σχήμα.

Ωστόσο, οι τράπεζες οδηγούνται σε συγχωνεύσεις είτε για να κατακτήσουν ένα μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς έναντι των ανταγωνιστών τους, πιεζόμενες από τα όλο και μικρότερα περιθώρια κέρδους και τη συνεχώς αυξανόμενη εποπτείας, είτε για να αποκρούσουν κινδύνους, να θωρακιστούν έναντι των προκλήσεων, να μπορέσουν να κάνουν μια πιο ασφαλή διαχείριση των συστημικών κυρίως κινδύνων, αλλά και να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των μετοχών και να αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη στο ολιγοπώλιο.

Τέλος, διόλου ευκαταφρόνητη είναι και η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, καθώς, δεδομένης της πεπερασμένης έκτασης της κυπριακής αγοράς, ο μικρότερος ανταγωνισμός οδηγεί σε κλείσιμο καταστημάτων, απολύσεις και μειώσεις κάθε είδους εξόδων, επιτυγχάνοντας αποτελεσματικότερες οικονομίες κλίμακας, με αυξημένο σε πολλές περιπτώσεις κοινωνικό κόστος.