Ευρωεκλογές 2019: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ισότιμος νομοθέτης

13:56 23/5/2019 - Πηγή: Sigma Live

Όταν υιοθετείται ένας νόμος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στις εννέα από τις δέκα περιπτώσεις είναι προϊόν απόφασης που λαμβάνεται ισότιμα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Όλα ξεκινούν με εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Κολέγιο των Επιτρόπων, που απαρτίζεται από τους 28 Ευρωπαίους επιτρόπους, αποφασίζει τα νομοσχέδια που πρέπει να τεθούν στο τραπέζι. Ωστόσο, υπάρχει η δυνατότητα νομοθετική πρωτοβουλία να αναληφθεί και από άλλους φορείς, όπως το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά

και Ευρωπαίους πολίτες μέσω της διαδικασίας ICE, της Πρωτοβουλίας Ευρωπαίων Πολιτών, που απαιτεί την συγκέντρωση άνω του ενός εκατομμυρίου υπογραφών.
Η επιτροπή, υπό την προεδρία του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, υιοθέτησε 30 ICE και 3 απορρίφθηκαν. Η πιο εμβληματική Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Πολιτών ζητούσε την απαγόρευση του ζιζανιοκτόνου γλυφοσάτη. Κατέληξε στην αναθεώρηση των κανόνων της διαφάνειας στην διαδικασία αξιολόγησης των κινδύνων ως προς τη διατροφική ασφάλεια.

Από την στιγμή που κοινοποιείται η νομοθετική πρόταση της Επιτροπής, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο την μελετούν και έχουν την δυνατότητα να προτείνουν τροποποιήσεις. Τρεις αναγνώσεις επιτρέπονται πριν από κάθε διαβούλευση.

Σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, οι νομοθέτες μπορούν να διαπραγματευθούν ένα συμβιβαστικό κείμενο. Για να γίνει αυτό, καθένας υιοθετεί την θέση του και στην συνέχεια διεξάγονται συνομιλίες υπό μορφήν συνεδριάσεων με την συμμετοχή εκπροσώπων και των τριών θεσμών («τρίλογες», καλύτερα τριμερείς, συνομιλίες), ανάμεσα στις διαπραγματευτικές ομάδες του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με την Επιτροπή ως διαιτητή.

Αυτές οι τριμερείς έχουν το πλεονέκτημα της αποτελεσματικότητας - οι περισσότερες νομοθετικές ρυθμίσεις υιοθετούνται στην πρώτη ανάγνωση - αλλά δεν είναι απαλλαγμένες κριτικής. Ορισμένοι επικρίνουν την έλλειψη διαφάνειας αυτών των συμβιβασμών που επιτυγχάνονται κεκλεισμένων των θυρών.

Η διαδικασία επιβάλλει σειρά ψηφοφοριών στο Κοινοβούλιο: σε επίπεδο κοινοβουλευτικής επιτροπής, στην συνέχεια σε επίπεδο ολομέλειας για να αποφασισθεί η θέση του Κοινοβουλίου στην διαπραγμάτευση. Έπεται η διαδικασία των τριμερών συνομιλιών και μετά την ολοκλήρωσή τους, νέα ψηφοφορία για την επικύρωση της προσωρινής συμφωνίας στην οποία κατέληξαν οι διαπραγματευτικές ομάδες.

Από την πλευρά του Συμβούλιο πρέπει επίσης να συμφωνήσει ως προς μία «γενική κατευθυντήρια γραμμή» και στην συνέχεια να επικυρώσει τη συμφωνία συμβιβασμού.

Από την εισαγωγή της συνθήκης της Λισαβόνας το 2009, η οποία ενίσχυσε τις εξουσίες του Κοινοβουλίου, η διαδικασία συναπόφασης χρησιμοποιείται για το 90% των ευρωπαϊκών νομοθετικών διαδικασιών (85 τομείς δραστηριότητας, ανάμεσά τους οι μεταφορές, η οικονομική διακυβέρνηση, η μετανάστευση, η ενέργεια, το περιβάλλον, η προστασία των καταναλωτών...).

Κατά την παρούσα κοινοβουλευτική περίοδο και μέχρι το τέλος του Απριλίου, 252 κανονισμοί, 81 οδηγίες και 21 αποφάσεις υιοθετήθηκαν και υπογράφηκαν από τους δύο θεσμούς.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, περί το 70% των κειμένων που υιοθετούνται στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας ήταν αντικείμενο της διαδικασίας των τριμερών συνομιλιών, το 85% σε πρώτη ανάγνωση.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν διαθέτει νομοθετικό ρόλο στον τομέα της φορολογίας και του νόμου περί ανταγωνισμού, αλλά μπορεί να έχει συμβουλευτικό ρόλο.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει, επίσης, τις συμφωνίες σύνδεσης ή ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις μετά την ολοκλήρωση μίας διαδικασίας που στην ευρωπαϊκή γλώσσα ονομάζεται «επιτροπολογία»: στο πλαίσιο μίας νομοθετικής πράξης, η Επιτροπή διαθέτει εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία από την επιτροπή εμπειρογνωμόνων που εκπροσωπούν κάθε κράτος μέλος, υπό την προεδρία της Επιτροπής.

Αυτό αφορά συχνά μέτρα τεχνικού χαρακτήρα, όπως η άδεια για την χρήση μίας χημικής ουσίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτές τις επιτροπές ανανεώθηκε για παράδειγμα η άδεια χρήσης της γλυφοσάτης. Είναι επίσης μία διαδικασία που χρησιμοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την χορήγηση άδειας ή για την απαγόρευση της διάθεσης των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ