Η εμπλοκή της Κύπρου στις offshore του Μιχάλη Ζολώτα

10:38 27/2/2012 - Πηγή: Sigma Live

Διαδρομές χρημάτων, δάνεια που μετατράπηκαν σε μετοχικό κεφάλαιο, παράνομες δραστηριότητες, μηδενικοί έλεγχοι, επιχειρηματίες, κόμματα, εταιρίες και τράπεζες, αποτελούν τους πρωταγωνιστές του δημοσιεύματος του ελληνικού news247.gr στο πλαίσιο της έρευνάς του για τα Paradise Papers, με επίκεντρο την Κύπρο.

Στο εν λόγω δημοσίευμα, γίνεται αναφορά στις offshore εταιρίες του Μιχάλη Ζολώτα, οι οποίες αναστάτωσαν την Κύπρο και φέρονται να σχετίζονται άμεσα σε μια σειρά σκανδάλων τα οποία είχαν κυρίαρχο ρόλο στον χειρισμό της κρίσης του 2013, αλλά και στην κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου.

Σημείο «κλειδί» της ιστορίας φαίνεται να είναι το μήνυμα «Hit Escalation», το οποίο εστάλη στους εργαζόμενους της δικηγορικής φίρμας που χειρίζεται offshore εταιρίες Appleby, τόσο στην περίπτωση της Κύπρου όσο και σε άλλες μεγάλες περιπτώσεις. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, πρόκειται για μια ορολογία που χρησιμοποιείται από την Appleby και σχετίζεται με ενδεχόμενα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί για πελάτες της, ανταλλάχθηκε μεταξύ υπαλλήλων της δικηγορικής εταιρείας.

Το πρώτο μήνυμα

Όλα ξεκινούν από τον Αύγουστο του 2015, όταν το μήνυμα «Hit Escalation» αφορούσε την Newlead Holdings, με έδρα τις Βερμούδες, συμφερόντων του εφοπλιστή Μιχάλη Ζολώτα, ο οποίος έχει εκδοθεί στην Κύπρο για την υπόθεση φερόμενου χρηματισμού του Κεντρικού Τραπεζίτη που δικάζεται αυτή την περίοδο και αντιμετωπίζει κατηγορίες που αφορούν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, ένας εκ των αποδεκτών δήλωσε ότι «έχω κάνει κάποια προκαταρκτική έρευνα» και προσέθεσε ότι η Newlead Holdings έχει μία θυγατρική επίσης στις Βερμούδες, την Compassion Overseas Ltd, η οποία είναι στη λίστα των εταιρειών προς διαγραφή. «Δεν παρέχουμε διευθυντές σε καμία από τις δύο εταιρείες», σημείωσε ο υπάλληλος, που κατά την προκαταρκτική του έρευνα για την Newlead εντόπισε κάποιες «κατηγορίες που αφορούν δραστηριότητες το 2013, προφασιζόμενες διαφθορά – δωροδοκία». Ο υπάλληλος ανέφερε, επίσης, σε εκείνο το μήνυμα που εστάλη στα τέλη Αυγούστου του 2015 ότι η Newlead θέλει να ανοίξει λογαριασμό στην NTB, μία τράπεζα με έδρα τις Βερμούδες. «Η τράπεζα εξέφρασε, υπό τις περιστάσεις, ότι είναι απίθανο να συμφωνήσει με το αίτημα και είναι περίεργοι ως προς το πώς έχουμε αποδεχθεί ότι πρόκειται για έναν αξιόλογο πελάτη», κατέληξε ο υπάλληλος. Αφού συζήτησε το θέμα με συνάδελφό του, πρότεινε τον τερματισμό της συνεργασίας μεταξύ Appleby και Newlead, καθώς «η όρεξή μας για τέτοιου είδους δυνητικού ρίσκου είναι μηδενική». Η πρότασή του εισακούστηκε.

Αυτό που δεν αναφερόταν στο μήνυμα ήταν ότι επί χρόνια η Appleby παρείχε τις υπηρεσίες της στην Newlead χωρίς να έχει προχωρήσει σε ελέγχους –ως όφειλε- για τις δραστηριότητες της εταιρείας που ήταν πελάτης της. Στο χρονικό σημείο που χτύπησε το καμπανάκι του «Hit Escalation», είχαν ήδη συμπληρωθεί δύο χρόνια από την κατάθεση μήνυσης στα δικαστήρια της Νέας Υόρκης εναντίον της Newlead και του κυρίου Ζολώτα, σύμφωνα με την οποία η βρετανική Transasia Commodities τούς κατηγορούσε για πλαστογραφία, απάτη και χειραγώγηση μετοχών. Η TransAsia είχε συνάψει συμφωνία για να αγοράσει 110.000 τόνους άνθρακα από μια κοινοπραξία της Newlead στις ΗΠΑ το 2013, αλλά ο άνθρακας δεν παραδόθηκε ποτέ. Στην μήνυσή της η Transasia υποστήριζε ότι η κοινοπραξία της Newlead δεν είχε ποτέ ελπίδα ή πρόθεση να παραδώσει τον άνθρακα και ότι η σύμβαση είχε υπογραφεί μόνο και μόνο για να τη χρησιμοποιήσει η Newlead ώστε να αυξήσει την τιμή της μετοχής της στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, όπου ήταν εισηγμένη. Όπως περιγραφόταν στην μήνυση: «Οι κατηγορούμενοι χρησιμοποίησαν δημόσιες καταχωρίσεις και δελτία τύπου για τις συμβάσεις άνθρακα, ώστε να προσελκύσουν τους επενδυτές να αγοράσουν και να αυξήσουν την τιμή των μετοχών της NewLead Holdings. Μετά εξέδωσαν εκατομμύρια μετοχές της NewLead Holdings προς τους εαυτούς τους ως μισθούς και επιδόματα, και σε εταιρείες που ανήκαν στους ίδιους, τα μέλη της οικογένειάς τους και τους στενούς συνεργάτες τους, που είχαν μεταμφιεσθεί σε «συμβούλους» και «πωλητές».

Μετά, οι κατηγορούμενοι γέμιζαν τις τσέπες τους πωλώντας τις μετοχές σε φουσκωμένες τιμές στο ανυποψίαστο κοινό.

Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες, η επικοινωνία με τον κ. Ζολώτα δεν κατέστη εφικτή ώστε να απαντήσει σε συγκεκριμένα ερωτήματα σχετικά με την Newlead. Ερωτήματα στάλθηκαν στην εταιρεία ώστε να μεταφερθούν στον κ. Ζολώτα, ενώ επιχειρήθηκε και η επαφή με συνήγορό του. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας εφοπλιστής αρνείται τις κατηγορίες. Σημειώνεται ότι στις αρχές του 2017, το ανώτατο δικαστήριο της Νέας Υόρκης αποφάνθηκε υπέρ της Transasia, η οποία φέρεται να ζητάει πλέον από την Newlead αποζημίωση ύψους 22 εκατομμυρίων δολαρίων για τη ζημία που υπέστη.

Η διαμάχη όμως της Transasia με την Newlead ήταν μόνο μία από τις υποθέσεις που δεν κατάφεραν να εντοπίσουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της Appleby επί δύο χρόνια, με αποτέλεσμα η δικηγορική εταιρεία να παρέχει τις υπηρεσίες στην offshore με έδρα τις Βερμούδες.

Η Κύπρος στο παιχνίδι

Σύμφωνα με το news247.gr, ενώ η Appleby εξυπηρετούσε κανονικά την Newlead, στην Κύπρο η κατάσταση έβραζε: Από το 2013, με την κατάρρευση των κυπριακών τραπεζών, είχαν ξεκινήσει έντονες διαμάχες σχετικά με τον ρόλο του Ανδρέα Βγενόπουλου, εταιρειών που είχαν λάβει δάνεια τα οποία "κοκκίνισαν", αλλά και χρηματοδοτήσεις κομμάτων –μέχρι και την υπόθεση που ενέπλεξε πρώην Κεντρικό Τραπεζίτη στην Κύπρο- από μία από τις εταιρείες που είχε λάβει τέτοια δάνεια. Ένα από τα βασικά σημεία αυτής της διαμάχης ήταν και η Focus Maritime, μία εταιρεία με έδρα τις Νήσους Μάρσαλ, συμφερόντων Ζολώτα.

Μέσω της Focus Maritime φέρεται ότι έφτασε το ένα εκατομμύριο ευρώ στην εταιρεία της κόρης του πρώην Κεντρικού Τραπεζίτη Χριστόδουλου Χριστοδούλου το 2007, ενώ σύμφωνα με έρευνα της γενικής εισαγγελίας της Κύπρου, δύο κόμματα, το ΑΚΕΛ και το ΔΗΣΥ, εμφανίζονται να έχουν επωφεληθεί την περίοδο 2007-2008 άμεσα ή έμμεσα από την εταιρεία με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ – κάτι όμως το οποίο δεν οδηγεί στη διάπραξη αδικημάτων, αφού η όποια αδήλωτη χρηματοδότηση δεν συνιστούσε ποινικό αδίκημα εκείνη την περίοδο.

Στο τραπέζι των αποκαλύψεων έπεσε και ένα δάνειο της Focus από την Marfin – Λαϊκή Τράπεζα, ύψους 217 εκατομμυρίων δολαρίων. Τον Μάιο του 2012, μόλις λίγες εβδομάδες πριν η Κυπριακή Δημοκρατία αποφασίσει να παρέχει στήριξη 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ στις κυπριακές τράπεζες, η Λαϊκή αποφάσισε να μετατρέψει το συγκεκριμένο δάνειο της Focus σε μετοχικό κεφάλαιο της Newlead Holdings, μία κίνηση που αποδείχθηκε εις βάρος της τράπεζας, καθώς η αξία των μετοχών της τελευταίας μειώθηκε δραματικά. Υπό κανονικές συνθήκες, η Λαϊκή, που αποδέχθηκε τη μετατροπή του δανείου σε μετοχικό κεφάλαιο εταιρείας, θα έπρεπε να έχει διενεργήσει έλεγχο due diligence της εταιρείας, καθώς και να λάβει κάποιες εγγυήσεις, έτσι ώστε να σταθμίσει το ρίσκο που αναλαμβάνει.

Επιπλέον, σύμφωνα με το δημοσίευμα, στέλεχος της Λαϊκής ζητούσε στην Κεντρική Τράπεζα Κύπρου την προώθηση της υπόθεσης για την μετατροπή του δανείου της Focus σε μετοχές της Newlead, ενώ η Κεντρική Τράπεζα έθεσε ως ερώτημα το εξής: Γιατί επιδιώκεται η μετατροπή του ομολόγου σε μετοχές άμεσα, αφού απ’ ό,τι αναφέρεται, η απόρριψη του αιτήματος θα έχει ούτως ή άλλως το ίδιο «αρνητικό» αποτέλεσμα; Η μετατροπή προχώρησε άμεσα, σε λιγότερο από έναν μήνα, οδηγώντας στη ζημία της τράπεζας.

Στο μήνυμα με τίτλο “Hit Escalation #12” που ανταλλάχθηκε μεταξύ υπαλλήλων της Appleby στα τέλη Αυγούστου του 2015, πέρα από το όνομα της Newlead Holdings, περιλαμβανόταν και το όνομα «Σταύρος Σταύρου». Όμως, στα αρχεία της διαρροής, δεν εντοπίζεται κάποια σχέση του συγκεκριμένου ονόματος με την εταιρεία.

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, στο πλαίσιο της διαμάχης για την κατάρρευση των τραπεζών της Κύπρου, μία ημέρα πριν από την ανακοίνωση έκδοσης εντάλματος σύλληψής του υπό αναστολή, ο Ανδρέας Βγενόπουλος, σε ανακοίνωσή του στις 21 Μαΐου του 2014, ονόμαζε τον Κύπριο εφοπλιστή Σταύρο Σταύρου ως συνεργάτη του κ. Ζολώτα. Σε άλλες δηλώσεις του, ισχυριζόταν ότι ο Σταύρος Σταύρου «είναι ένας άνθρωπος που οι πληροφορίες μου λένε ότι η οικογένειά του είναι πολύ καλά δικτυωμένη μέσα στο ΑΚΕΛ και ο κος Σταύρος Σταύρου, το 2012, επί προεδρίας Χριστόφια, ανέλαβε μάλιστα και Πρόεδρος των Κυπριακών Αερογραμμών». Απαντώντας σε αυτούς τους ισχυρισμούς του Βγενόπουλου, ο Σταύρος Σταύρου επεσήμανε ότι το 2004 ενήργησε ως σύμβουλος για επενδυτές που είχαν επενδύσει σε ναυτιλιακές εταιρείες στις οποίες συμμετείχε, ανάμεσα σε άλλους μεγάλης εμβέλειας επενδυτές, και ο κ. Μ. Ζολώτας.

«Οι επενδυτές αυτοί προέρχονταν από τη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία και περιλαμβάνονταν μεγάλα ονόματα από Βέλγιο, Νορβηγία, Αγγλία, Μονακό και Έλληνες του εξωτερικού. Η συνεργασία στο συγκεκριμένο επενδυτικό σχήμα έληξε πριν από μερικά χρόνια. Για τις επενδύσεις αυτές δεν υπήρχε ουδεμία χρηματοδότηση από ελληνικές ή κυπριακές Τράπεζες. Εν κατακλείδι, θέλουμε να διευκρινίσουμε ότι με την εταιρεία FOCUS δεν είχαμε και δεν έχουμε καμιά σχέση», είχε αναφέρει ο κύριος Σταύρου.

Στις ίδιες δηλώσεις του, ο Ανδρέας Βγενόπουλος είχε ισχυριστεί ότι δεν είχε σημειώσει ότι «η κρατική διοίκηση της Λαϊκής Τράπεζας απελευθέρωσε κατά τρόπο περίεργο και ακατανόητο εξασφαλίσεις των δανείων του κ. Ζολώτα χωρίς κανένα αντάλλαγμα και ουδεμία πράξη διεκδίκησης των οφειλών του που έκανε από τον Νοέμβριο του 2011 μέχρι και τον Μάρτιο του 2013», τοποθετώντας στο κάδρο και τη μετατροπή του δανείου της Focus σε μετοχές της Newlead Holdings.

Στο δημοσίευμα σημειώνεται ότι η Appleby, ως δικηγορική φίρμα που διαχειρίζεται offshore, δεν οφείλει να ελέγχει μόνο τις εταιρείες για τις δραστηριότητές τους, αλλά και αυτούς που συμμετέχουν σε αυτές – από τους μετόχους έως τους διευθυντές. Στα αρχεία της διαρροής, ο Μιχάλης Ζολώτας εμφανιζόταν ως διευθυντής της Newlead Holdings.

Και ενώ η διαμάχη στην Κύπρο για τον ρόλο των εταιρειών του Ζολώτα είχε ξεκινήσει στην Κύπρο από το 2013, η Appleby φαίνεται να αποφασίζει να διακόψει τις σχέσεις μετά το σχόλιο ενός τραπεζίτη από τις Βερμούδες δύο χρόνια μετά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Appleby δεν απάντησε στα ερωτήματα σχετικά με την υπόθεση της Newlead και του κυρίου Ζολώτα.