Γιατί ο σεισμός στην Τουρκία ήταν τόσο θανατηφόρος - Γεωλογία και υποδομές

10:27 8/2/2023 - Πηγή: Sigma Live

Γιατί γίνονται τόσοι πολλοί σεισμοί στην Τουρκία; Ο μετεωρολόγος του CNN και ειδικός σε κακές καιρικές συνθήκες, Τσαντ Μάγιερς, δήλωσε: «Πάντα μιλάμε για το επίκεντρο, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να μιλάμε για τη γραμμή του σεισμού».

Δύο τεράστιες τεκτονικές πλάκες - η αραβική και η ευρασιατική - συναντώνται κάτω από τις νοτιοανατολικές επαρχίες της Τουρκίας. Κατά μήκος αυτής της γραμμής ρήγματος, «περίπου 100 μίλια από τη μια πλευρά στην άλλη, η γη γλίστρησε»,

συνέχισε ο Myers.

Οι σεισμολόγοι αναφέρουν αυτό το συμβάν ως «strike slip» - «όπου οι πλάκες αγγίζουν και ξαφνικά γλιστρούν στο πλάι», είπε ο Μάγιερς.

Αυτό δεν μοιάζει με το «Δαχτυλίδι της Φωτιάς», που εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε αυτή τη ζώνη, οι σεισμοί και τα τσουνάμι προκαλούνται συχνά από καταβύθιση - όπου μια πλάκα γλιστρά κάτω από την άλλη.

Αλλά σε ένα «strike slipt», οι πλάκες κινούνται οριζόντια, παρά κάθετα. «Γιατί αυτό έχει σημασία είναι επειδή τα κτίρια δεν θέλουν να πηγαίνουν πέρα δώθε. Και τότε τα δευτερεύοντα κύματα αρχίζουν να πηγαινοέρχονται επίσης», πρόσθεσε ο Myers.

Λόγω της φύσης αυτού του σεισμικού γεγονότος, οι μετασεισμοί θα μπορούσαν να διαρκέσουν «για εβδομάδες και μήνες», σύμφωνα με την μετεωρολόγο του CNN Κάρεν Μαγκίνις.

Γιατί αυτός ο σεισμός ήταν τόσο θανατηφόρο;

Διάφοροι παράγοντες συνέβαλαν στο να γίνει αυτός ο σεισμός τόσο θανατηφόρος. Ένας από αυτούς είναι η ώρα της ημέρας που συνέβη. Με τον σεισμό να χτυπά νωρίς το πρωί, πολλοί άνθρωποι ήταν στα κρεβάτια τους όταν συνέβη, και τώρα είναι εγκλωβισμένοι κάτω από τα ερείπια των σπιτιών τους.

Επιπλέον, με ένα σύστημα ψυχρού και υγρού καιρού που κινείται στην περιοχή, οι κακές συνθήκες έχουν κάνει τις προσπάθειες διάσωσης και ανάκαμψης και στις δύο πλευρές των συνόρων πολύ πιο δύσκολες.

Οι θερμοκρασίες είναι ήδη πολύ χαμηλές, αλλά μέχρι σήμερα  Τετάρτη αναμένεται να πέσει κατακόρυφα αρκετούς βαθμούς κάτω από το μηδέν.

Μια περιοχή χαμηλής πίεσης βρίσκεται επί του παρόντος πάνω από την Τουρκία και τη Συρία. Καθώς αυτό απομακρύνεται, αυτό θα φέρει «σημαντικά ψυχρότερο αέρα» από την κεντρική Τουρκία, σύμφωνα με την ανώτερη μετεωρολόγο του CNN, Britley Ritz.

Στο Γκαζιαντέπ προβλέπεται να είναι -4 βαθμοί Κελσίου (24,8 βαθμοί Φαρενάιτ) και -2 στο Χαλέπι το πρωί της Τετάρτης. Την Πέμπτη, η πρόγνωση πέφτει περαιτέρω στους -6 βαθμούς και -4 βαθμούς αντίστοιχα.

Οι καιρικές συνθήκες έχουν ήδη κάνει δύσκολο για τις ομάδες βοήθειας να φτάσουν στην πληγείσα περιοχή, δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Υγείας Fahrettin Koca, προσθέτοντας ότι τα ελικόπτερα δεν μπόρεσαν να απογειωθούν τη Δευτέρα λόγω των κακών καιρικών συνθηκών.

Παρά τις συνθήκες, οι αξιωματούχοι ζήτησαν από τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τα κτίρια για τη δική τους ασφάλεια εν μέσω ανησυχιών για πρόσθετους μετασεισμούς.

Με τόσες ζημιές και στις δύο χώρες, πολλοί αρχίζουν να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με το ρόλο που μπορεί να έπαιξαν οι τοπικές κτιριακές υποδομές στην τραγωδία.

Ο δομικός μηχανικός του USGS, Kishor Jaiswal, δήλωσε στο CNN την Τρίτη ότι η Τουρκία έχει βιώσει σημαντικούς σεισμούς στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένου ενός σεισμού το 1999 που έπληξε τη νοτιοδυτική Τουρκία και σκότωσε περισσότερους από 14.000 ανθρώπους.

Ο Jaiswal είπε ότι πολλά μέρη της Τουρκίας έχουν χαρακτηριστεί ως ζώνες πολύ υψηλού σεισμικού κινδύνου και, ως εκ τούτου, οι οικοδομικοί κανονισμοί στην περιοχή σημαίνουν ότι τα κατασκευαστικά έργα πρέπει να αντέχουν αυτού του είδους τα γεγονότα και στις περισσότερες περιπτώσεις να αποφεύγουν καταστροφικές καταρρεύσεις - εάν γίνουν σωστά.

Αλλά δεν έχουν χτιστεί όλα τα κτίρια σύμφωνα με το σύγχρονο τουρκικό σεισμικό πρότυπο, είπε ο Jaiswal. Οι ελλείψεις στο σχεδιασμό και την κατασκευή, ειδικά σε παλαιότερα κτίρια, σημαίνουν ότι πολλά κτίρια δεν μπορούσαν να αντέξουν τη σοβαρότητα των κραδασμών.

«Εάν δεν σχεδιάζετε αυτές τις κατασκευές για τη σεισμική ένταση που μπορεί να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια ζωής τους, αυτές οι κατασκευές μπορεί να μην έχουν καλή απόδοση», δήλωσε ο Jaiswal.

Ο Jaiswal προειδοποίησε επίσης ότι πολλές από τις κατασκευές που έμειναν όρθιες θα μπορούσαν να «αποδυναμωθούν σημαντικά εξαιτίας αυτών των δύο ισχυρών σεισμών που έχουμε ήδη δει. Υπάρχει ακόμη μια μικρή πιθανότητα να δούμε έναν μετασεισμό αρκετά ισχυρό ώστε να καταρρίψει αυτές τις φθαρμένες κατασκευές. Έτσι, κατά τη διάρκεια αυτής της δραστηριότητας μετασεισμού, οι άνθρωποι θα πρέπει να προσέχουν πολύ να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις εξασθενημένες δομές για αυτές τις προσπάθειες διάσωσης».

Πώς συγκρίνεται αυτός ο σεισμός παγκοσμίως;

Σε σύγκριση με άλλους μεγάλους σεισμούς σε όλο τον κόσμο, ο σεισμός και το τσουνάμι της Ιαπωνίας του 2011 – στα οποία σκοτώθηκαν ή αγνοήθηκαν περισσότεροι από 22.000 άνθρωποι – κατέγραψαν μέγεθος 9,1 βαθμών.

Αυτό το περιστατικό άφησε εκτεταμένες καταστροφές στο πέρασμά του, αφού υδάτινα τείχη κατέκλυσαν ολόκληρες πόλεις, έσυραν σπίτια σε αυτοκινητόδρομους και προκάλεσαν τη χειρότερη πυρηνική καταστροφή της χώρας που έχει καταγραφεί.

Ένα χρόνο πριν, το 2010, ένας σεισμός 7,0 Ρίχτερ στην Αϊτή εκτιμάται ότι είχε σκοτώσει από 220.000 έως 300.000. Άλλοι 300.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν και εκατομμύρια εκτοπίστηκαν.

Το 2004, ένας σεισμός με εκτιμώμενο μέγεθος 9,1 βαθμών έπληξε την ακτή της Σουμάτρας της Ινδονησίας, προκαλώντας τσουνάμι που άφησε 227.898 νεκρούς ή αγνοούμενους και εικαζόμενους νεκρούς.

Ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί ήταν 9,5 Ρίχτερ στη Χιλή το 1960, σύμφωνα με το USGS.