Γιατί οι εκλογές δεν υπηρετούν τη δημοκρατία και το κράτος;

06:57 5/6/2024 - Πηγή: Sigma Live

Με πρόκληση τις επερχόμενες εκλογές και τον μεγάλο αριθμό υποψηφίων!

Μια  συσχέτιση δηλώσεων αρχαίων φιλοσόφων με τις σημερινές πραγματικότητες.

Υπάρχει το λογικό ζητούμενο ότι τα άτομα που εκλέγονται για δημόσιες θέσεις θα πρέπει να έχουν σχετικές ικανότητες και δεξιότητες. Το παράδοξο της όλης διαδικασίας των εκλογών, αν και ονομάζονται δημοκρατικές, είναι ότι δεν διασφαλίζει ότι ο πιο δημοφιλής θα είναι και ο πιο ικανός.

Ας θυμηθούμε τι μας είπαν δύο σοφοί πρόγονοί μας, λόγια που ισχύουν μέχρι σήμερα

και πολύ περισσότερο στην εποχή της εξέλιξης της τεχνολογίας.

Ο Αριστοτέλης (γεννήθηκε το 384 π.χ.) μας είπε ότι «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανισότητα από την εξίσωση των άνισων» και το ερμηνεύω σε σχέση με τις εκλογές, ότι από την στιγμή που καλείται ο πολίτης να επιλέξει και να εκλέξει μεταξύ υποψηφίων, για να μην κάνει λάθος για το καλό του κράτους και της δημοκρατίας, θα πρέπει να είναι όλοι οι υποψήφιοι ισότιμης αξίας.

Από την άλλη ο Πλάτωνας (γεννήθηκε το 427 π.χ.) μας είπε ότι η εκλογική διαδικασία εκλέγει τον πιο δημοφιλή και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να εκλεγεί αξιωματούχος χωρίς να έχει τις ικανότητες για συγκεκριμένες ευθύνες.

Ο Πλάτωνας ανάφερε ότι θα πρέπει να επιλέγονται οι ικανότεροι και σοφότεροι και από αυτούς το κράτος να επιλέγει τους ηγέτες και αξιωματούχους για τις δημόσιες θέσεις. Στο ερώτημα πως θα επιλεγεί ο ένας από αυτούς, ανάφερε ότι μπορεί αυτό να γίνει με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι να κληθούν με τη σειρά να υπηρετήσουν, αν όμως το πλήθος των ικανών είναι μεγάλο, αυτό δεν θα ήταν πρακτικό. Ως δεύτερο τρόπο ανάφερε ότι αν επιλέξεις κάποιον με κλήρωση, δηλαδή τυχαία, τότε η πιθανότητα είναι μεγαλύτερη να επιλεγεί ο ικανότερος, παρά την εκλογή του δημοφιλέστερου, όπως γίνεται σήμερα για παράδειγμα. Ο Πλάτωνας πίστευε ότι «τα δημοκρατικά συστήματα ήταν επιρρεπή σε αστάθεια και την κυριαρχία του όχλου λόγω της εξάρτησης τους από τα πάθη της πλειοψηφίας».

Παραμένει το ερώτημα πως επιλέγεται η ομάδα των ικανών και σοφών με ισότιμη στάθμη αξίας και ικανότητας ορθολογικής λήψης αποφάσεων, ώστε από αυτήν την ομάδα να μπορεί δημοκρατικά, με εκλογές (ας είναι ο δημοφιλέστερος αφού θα επιλέγουμε πλέον από τους ικανούς), να επιλέγεται ένας ικανός με διασφάλιση του καλού για το κράτος και του συνόλου των πολιτών. Δηλαδή θα έπρεπε το δικαίωμα υποψηφιότητας να προνοεί ελάχιστα μετρήσιμα κριτήρια ικανοτήτων και δεξιοτήτων.

Γιατί η παραπάνω φιλοσοφική λογική είναι πιο σημαντική σήμερα από ότι πριν χιλιάδες χρόνια που ειπώθηκε; Απλά γιατί σήμερα, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας, οι ικανότητες και δεξιότητες είναι πιο σημαντικές από τις στεγνές γνώσεις, πράγμα που το συμπεραίνουν όλες οι έρευνες και είναι πλέον στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ολόκληρου του κόσμου και ακόμη, είναι πλέον μέρος της καθημερινής πραγματικότητας της ζωής.

*Ο καθηγητής Γρηγόρης Μακρίδης, Ph.D. είναι:

Συντονιστής του έργου STEAME-Academy (www.steame-academy.eu), Καθηγητής Μαθηματικών και Εκπαίδευσης STEAME στο University of National Education Commission , στην Κρακωβία της Πολωνίας , Πρόεδρος της Κυπριακής Μαθηματικής Εταιρείας, Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας της Ευρωπαϊκής Μαθηματικής Εταιρείας, Πρόεδρος του European Association of ERASMUS Coordinators και πρόεδρος του European Association of Career Guidance
Επικοινωνία: [e-mail]