Γιατί οι νυχτερίδες είναι «ένοχες» για την μετάδοση φονικών ιών στον άνθρωπο

19:54 30/1/2020 - Πηγή: Sigma Live

Στην ενοχή των νυχτερίδων για πολλούς και επικίνδυνους ιούς και κορωνοϊούς που απειλούν τους ανθρώπους συνηγορούν τα δεδομένα των επιστημόνων. Ο νέος κορωνοϊός που ξεκίνησε από το Ουχάν της Κίνας είχε προέλευση από τις νυχτερίδες, καθώς παρουσιάζει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον κορωνοϊο που βρέθηκε στα συγκεκριμένα ζώα. 

Σε μελέτη το 2017 οι επιστήμονες βρήκαν ότι οι νυχτερίδες έφεραν τους περισσότερους επικίνδυνους ζωονοσογόνους ιούς από όλα τα άλλα είδη ζώων. Μία ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον πρόεδρο της περιβαλλοντικής ΜΚΟ

EcoHealth, Πίτερ Ντασζάκ εξέτασε την προέλευση 188 ζωονοσογόνων ιών και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι νυχτερίδες είχαν σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό τέτοιων ιών από τα υπόλοιπα ζώα.

«Όταν βλέπεις την γενετική αλληλουχία του ιού και τον συγκρίνεις με κάθε γνωστό κορωνοϊό οι κοντινότεροι συγγενείς (σ.σ. ιοί) είναι από τις νυχτερίδες», είπε στο CNN  ο Πίτερ Ντασζάκ.

Για παράδειγμα ο ιός SARS που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 800 άτομα παγκοσμίως το 2002 είχε αρχική προέλευση τις νυχτερίδες. Στην αλυσίδα ενεπλάκη  και η μοσχογαλή ή αλλιώς σιβέτ, ένα μικρό αιλουροειδές που νόσησε αρχικά και μετέφερε τον ιό στους ανθρώπους. Το ίδιο συνέβη και με τον ιό MERS όπου ο αρχικός ξενιστής ήταν οι νυχτερίδες και μετέδωσαν τον ιό στις καμήλες και εν συνεχεία στον άνθρωπο.

Οι νυχτερίδες, όμως, δεν είναι ξενιστές μόνο για τους κορονοϊούς αλλά και για μία σειρά φονικών ιών για τον άνθρωπο, όπως τον Έμπολα, τον Μαρμπούγκ, τον Νιπά και τον Χέντρα που έχουν προκαλέσει μεγάλες επιδημίες στην Αφρική και την Ασία.

Το γεγονός ότι ο νέος κορωνοϊός στο Ουχάν προέρχεται από τις νυχτερίδες «δεν έρχεται ως έκπληξη για τους ιολόγους που εργάζονται στους ιούς που γεννούνται από τις νυχτερίδες. Οι νυχτερίδες αναγνωρίζονται ως σημαντικές δεξαμενές για αναδυόμενους και επανεμφανιζόμενους ιούς με ζωονοσογόνο (σ.σ. μεταδίδονται από τα ζώα στους ανθρώπους) δυναμικό», είπε ο ιολόγος του Τμήματος Μεταδιδόμενων Ασθενειών του Imperial College στο Λονδίνο, Στάθης Γιώτης.

Οι λόγοι που κάνουν την νυχτερίδα τόσο επικίνδυνη για ιούς είναι το γεγονός ότι πρόκειται για μία εξαιρετικά ποικιλόμορφη ομάδα ζώων με περισσότερα από 1.300 είδη ανά τον κόσμο. Ζουν σε κάθε ήπειρο και στις περισσότερες περιοχές. Έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και διαμένουν σε σπηλιές σε μεγάλους αριθμούς. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα έρχονται σε επαφή με περισσότερους ιούς από άλλα ζώα και έχουν καταφέρει να μην νοσούν από αυτούς.

Οι νυχτερίδες είναι φορείς αυτών των επικίνδυνων ιών αλλά δεν φαίνεται να νοσούν από αυτούς. Η μία θεωρία των επιστημόνων είναι ότι οι νυχτερίδες είναι το μοναδικό θηλαστικό που μπορεί να πετάει. Αυτό τους επιτρέπει να εξελίσσουν τους μηχανισμούς προστασίας τους ενάντια στους ιούς. Οι πτήσεις βοηθούν τον μεταβολισμό και την θερμοκρασία της νυχτερίδας, με τον ίδιο τρόπο που λειτουργεί ο πυρετός στους ανθρώπους. Αυτό ενδέχεται να ενισχύει τις νυχτερίδες ως προς την εξέλιξη του είδους τους και να τις κάνει πιο ανθεκτικές απέναντι στους ιούς.

Υπάρχουν μελέτες πάνω στις αλλαγές στο γενετικό κώδικα των νυχτερίδων που ενισχύουν αυτή την υπόθεση. Ο ιολόγος Στάθης Γιώτης εξήγησε γιατί ο οργανισμός των νυχτερίδων δεν έχει την τυπική αντίδραση απέναντι στους ιούς. «Τα βασικά συστατικά ανοσοανεπάρκειας διατηρούνται στις νυχτερίδες αλλά μερικά γονίδια που ενεργοποιούν φλεγμονές ή τα εξειδικευμένα αμυντικά συστήματα εναντίον των ιών είτε λείπουν είτε έχουν τροποποιημένη λειτουργία».

ΠΗΓΗ: skai.gr