Η Ε.Ε για το κράτος δικαίο

11:38 2/9/2019 - Πηγή: Sigma Live

Το κράτος δικαίου είναι μία από τις κοινές αξίες πάνω στις οποίες έχει θεμελιωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατοχυρώνεται ως πολιτική αξία στο άρθρο 2 της 

Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το κράτος δικαίου δέχεται αυξημένη πίεση. Εκφράστηκαν  ανησυχίες σε συζητήσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, καθώς και από την κοινωνία των πολιτών σε σχέση με την πορεία αυτού του πολύ σημαντικού  κεφαλαίου. 

Με βάση την εμπειρία που έχει κατακτηθεί τα τελευταία χρόνια, αναπτύσσεται μια ευρύτερη συζήτηση σχετικά για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω. Η εμπειρία

του παρελθόντος, καταδεικνύει την ανάγκη για καλύτερη προώθηση του κράτους δικαίου, την έγκαιρη πρόληψη κινδύνων ή παραβιάσεων του κράτους δικαίου, και αποτελεσματική αντιμετώπιση όταν ανακύπτουν τέτοια ζητήματα. 

Η απερχόμενη Επιτροπή έχει δρομολογήσει διαδικασίες που θέτουν ένα γενικότερο  προβληματισμό για την εφαρμογή του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο πρώτος αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φ. Τίμερμανς, δήλωσε σχετικά ότι  «είναι η κατάλληλη στιγμή να εξετάσουμε από κοινού με όλα τα θεσμικά όργανα, τα κράτη μέλη, τις διάφορες αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη τον τρόπο προάσπισης και ενίσχυσης του κράτους δικαίου στην Ένωση.» 

Η Επιτροπή έχει ήδη χρησιμοποιήσει ευρύ φάσμα εργαλείων για την προσεκτική παρακολούθηση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των ανησυχιών για το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη. Με τους  εξής τρόπους:

Α. Ενώ την πρωταρχική ευθύνη για τη διασφάλιση του σεβασμού του κράτους δικαίου σε εθνικό επίπεδο φέρουν τα κράτη μέλη, η ΕΕ μπορεί να προσφέρει σημαντική στήριξη για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των βασικών συστημάτων και θεσμών.

Β. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να διασφαλίζει την ορθή εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ μέσω διαδικασιών επί παραβάσει. Ενδέχεται να εφαρμόζονται διαφορετικές προσεγγίσεις σε συγκεκριμένους τομείς πολιτικής.

Γ. Η Επιτροπή, μαζί με τα άλλα όργανα και τα κράτη μέλη, έχουν την ευθύνη, βάσει των Συνθηκών, να διασφαλίζουν τον σεβασμό του κράτους δικαίου ως θεμελιώδους αξίας της Ένωσης και ότι η νομοθεσία, οι αξίες και οι αρχές της ΕΕ γίνονται σεβαστές σε όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια.

Δ. Το σημαντικότερο εργαλείο προάσπισης του κράτους δικαίου είναι η διαδικασία του άρθρου 7 της Συνθήκης ΕΕ που επιτρέπει στην ΕΕ να ενεργεί σε περίπτωση σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου σε ένα κράτος μέλος. Η διαδικασία του άρθρου 7 της ΣΕΕ ενεργοποιήθηκε σε δύο περιπτώσεις μέχρι σήμερα: τον Δεκέμβριο του 2017 στην περίπτωση της Πολωνίας (από την Επιτροπή), και τον Σεπτέμβριο του 2018 στην περίπτωση της Ουγγαρίας (από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο).