Η έκθεση του ΓΕ για την ταινία JIU JITSU και άλλες παραγωγές

10:18 26/3/2021 - Πηγή: Sigma Live

Στη δημοσιότητα έδωσε η Ελεγκτική Υπηρεσία την ειδική έκθεση με θέμα «Σχέδιο Προώθησης της Οπτικοακουστικής Βιομηχανίας στην Κύπρο».

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση «στις 27.9.2017, το Υπουργικό Συμβούλιο («ΥΣ») ενέκρινε το Σχέδιο Προώθησης της Οπτικοακουστικής Βιομηχανίας στην Κύπρο («το Σχέδιο»), με σκοπό την προώθηση της οπτικοακουστικής βιομηχανίας και την προώθηση της Κυπριακής Δημοκρατίας («ΚΔ»), ως χώρας γυρισμάτων, με ετήσιο διαθέσιμο ποσό που να μην υπερβαίνει το €1,5 εκ. κατ’ έτος και ανώτατη οροφή ανά

παραγωγή τις €650.000. Το Σχέδιο τροποποιήθηκε μεταγενέστερα με δύο Αποφάσεις του ΥΣ, ημερ. 2.1.2019 και 31.1.2019, με τις οποίες, μεταξύ άλλων, εγκρίθηκε η αύξηση του διαθέσιμου ποσού και Προϋπολογισμού για το κίνητρο σε €25 εκ. κατ‘ έτος και καταργήθηκε η ανώτατη οροφή κάλυψης δαπανών ανά παραγωγή ύψους €650.000. Λόγω της σημαντικής τροποποίησης του Σχεδίου, ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων («Έφορος») έκρινε ότι πρόκειται για νέο μέτρο, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 26.2.2019, ημερομηνία δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς αναδρομική ισχύ.  Το Σχέδιο τροποποιήθηκε εκ νέου με Αποφάσεις του ΥΣ, ημερ. 5.2.2020, 3.6.2020 και 27.8.2020, με τις οποίες κατέστη δυνατή η καταβολή της χορηγίας σταδιακά, σύμφωνα με την εξέλιξη της παραγωγής, καθώς και η εκχώρηση του Πιστοποιητικού Προσωρινής Έγκρισης Κάλυψης Δαπανών, ως εγγύηση για εξασφάλιση χρηματοδότησης από κυπριακές τράπεζες».

Σύμφωνα με την ειδική έκθεση, αρμόδια Αρχή του Σχεδίου είναι το Υπουργείο Οικονομικών, φορέας εφαρμογής η Επιτροπή Αξιολόγησης του Σχεδίου Οπτικοακουστικής Βιομηχανίας («η Επιτροπή Αξιολόγησης») και φορέας διαχείρισης ο Κυπριακός Οργανισμός Προώθησης Επενδύσεων («ΚΟΠΕ»).

Συνεχίζει αναφέροντας ότι «στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελίας, που λήφθηκε στην Υπηρεσία μας στις 14.6.2019, αναφορικά με το Σχέδιο, διερευνήσαμε τις πρόνοιές του για την κάλυψη δαπανών (cash rebate) για την παραγωγή ταινιών. Επίσης, εξετάσαμε την εφαρμογή των προνοιών του Σχεδίου, σε σχέση με την παραγωγή της οπτικοακουστικής ταινίας JIU JITSU, που κατά την ημερομηνία ελέγχου ήταν η σημαντικότερη παραγωγή που εγκρίθηκε για ένταξη στο Σχέδιο, με Προϋπολογισμό ύψους €25,6 εκ., για την οποία είχαν υποβληθεί δαπάνες για κάλυψη. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα των ευρημάτων που προέκυψαν, η Υπηρεσία μας αποφάσισε να επεκτείνει τον έλεγχό της και στις άλλες δύο παραγωγές που είχαν εγκριθεί κατά το 2019, με Προϋπολογισμό €0,9 εκ. και €37,2 εκ., αντίστοιχα. Επιπρόσθετα, διενεργήσαμε έλεγχο για το Σχέδιο Ενισχύσεων Ήσσονος Σημασίας για την Οπτικοακουστική Βιομηχανία στην Κύπρο, το οποίο εφαρμοζόταν παράλληλα με το Σχέδιο. Από τον έλεγχο διαπιστώσαμε σημαντικές αδυναμίες και ελλείψεις, τόσο όσον αφορά στις πρόνοιες του Σχεδίου όσο και στην εφαρμογή των προνοιών του από τους αρμόδιους φορείς.

Ο παρών έλεγχος συμμόρφωσης (compliance audit) διεξήχθη στο πλαίσιο των συνταγματικών αρμοδιοτήτων του Γενικού Ελεγκτή για έλεγχο των δημοσίων δαπανών».

Τα σημαντικότερα ευρήματα, που προέκυψαν από τον  έλεγχο, αναφέρονται συνοπτικά πιο κάτω. Με την ένταση του χρώματος διαβαθμίζεται η σημαντικότητα της αναφοράς, με αύξουσα σειρά από το πιο ελαφρύ στο πιο έντονο χρώμα:

Α/Α

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

ΚΙΝΔΥΝΟΙ

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ/ΣΧΟΛΙΑ

1

Το Σχέδιο που ετύγχανε εφαρμογής, από την ημερομηνία έναρξής του μέχρι και τις 4.2.2020, περιλάμβανε διαφοροποιημένες πρόνοιες σε σχέση με το εγκεκριμένο από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Απάλειψη/διαφοροποίηση προνοιών του Σχεδίου που δεν καλύπτονταν από την απαιτούμενη έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου

Κατόπιν προφορικής υπόδειξης του θέματος στην Επιτροπή Αξιολόγησης τον Δεκέμβριο του 2019, από την Υπηρεσία μας, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε, εκ των υστέρων, στις 5.2.2020, κατόπιν σχετικής Πρότασης του Υπουργείου Οικονομικών, το Σχέδιο που εφαρμοζόταν.

2

Η Επιτροπή Αξιολόγησης ενημέρωσε το Υπουργείο Οικονομικών  για διάφορες αδυναμίες που εντοπίσαμε, σε σχέση με το Σχέδιο που εφαρμοζόταν μέχρι τις 4.2.2020, τις οποίες, ωστόσο, το Υπουργείο δεν έλαβε υπόψη στην Πρότασή του στο ΥΣ,  αγνοώντας τους κινδύνους που προέκυπταν.

Συνέχιση εφαρμογής του Σχεδίου, χωρίς την αντιμετώπιση των αδυναμιών που εντοπίστηκαν και τους σχετικούς κινδύνους, σε σχέση με την κρατική επιχορήγηση δαπανών στο πλαίσιο εφαρμογής του.

Δέουσα μελέτη των αδυναμιών και κινδύνων που εντοπίσαμε και αξιολόγηση των σχετικών εισηγήσεών μας, με προώθηση σχετικών αλλαγών στο Σχέδιο εκεί που θα κριθεί αναγκαίο από το Υπουργείο Οικονομικών.

3

Στις 3.6.2020, το ΥΣ προέβη σε τροποποίηση του Σχεδίου, ώστε να επιτρέπεται η καταβολή της επιστροφής μετρητών σε τακτά χρονικά διαστήματα, πριν την ολοκλήρωση της ταινίας και χωρίς την παροχή οποιασδήποτε εξασφάλισης από την εταιρεία παραγωγής.

 Σε περίπτωση διακοπής των γυρισμάτων και μη ολοκλήρωσης της ταινίας, το κράτος θα απωλέσει το ποσό που κατέβαλε χωρίς το αναμενόμενο όφελος

Να επανεξεταστεί η πρόνοια αυτή, λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους που προκύπτουν για τα δημόσια οικονομικά.

4

Νέα τροποποίηση του Σχεδίου, από το ΥΣ, στις 27.8.2020, παρέχει το δικαίωμα στους αιτητές να εκχωρήσουν το Πιστοποιητικό Προσωρινής Έγκρισης Κάλυψης Δαπανών που εξασφάλισαν από το κράτος, σε κυπριακή τράπεζα, ως εξασφάλιση χρηματοδότησης για τη συγκεκριμένη παραγωγή.

Τεχνοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών επισήμαναν ότι αυτό συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους για το κράτος.

Να επανεξεταστεί η πρόνοια αυτή, λαμβάνοντας υπόψη τις επιφυλάξεις των τεχνοκρατών του Υπουργείου Οικονομικών.

5

Ο Έφορος φαίνεται να μην εξέτασε όλες τις τροποποιήσεις που επήλθαν στο Σχέδιο.

Ενδέχεται το Σχέδιο, όπως διαμορφώθηκε, να μην είναι συμβατό με το ενωσιακό δίκαιο.

Το Υπουργείο Οικονομικών να ζητήσει, χωρίς καθυστέρηση από τον Έφορο, να προβεί σε αξιολόγηση του σχεδίου, όπως είναι διαμορφωμένο σήμερα.

6

Διαφάνηκε επικοινωνία συγκεκριμένου παραγωγού απευθείας με τον Υπουργό Οικονομικών, σε σχέση με τις πρόνοιες του Σχεδίου και τις αλλαγές που επήλθαν σε αυτό.

Να προωθηθούν αλλαγές που να εξυπηρετούν τα συμφέροντα συγκεκριμένων ατόμων.

Να αποφεύγεται η απευθείας επαφή με συγκεκριμένους δικαιούχους και αν αυτό κρίνεται απαραίτητο, να γίνεται με διαφάνεια, στο πλαίσιο δημόσιας διαβούλευσης.

7

Το Σχέδιο δεν θέτει περιορισμό στο ποσοστό συμμετοχής ξένης ιδιοκτησίας στις εταιρείες παραγωγής.

Δεν τίθεται περιορισμός στα οφέλη του Σχεδίου που καταλήγουν εκτός ΚΔ και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Να μελετηθούν τρόποι για μεγιστοποίηση του οφέλους για την Δημοκρατία, σε σύγκριση με το κόστος που θα επωμιστεί, όπως, για παράδειγμα, να ενισχυθούν οι πρόνοιες για εργοδότηση ατόμων ή αγορά υπηρεσιών από τη ντόπια αγορά.

8

Στο Σχέδιο δεν δίδεται ορισμός του όρου, ούτε καθορίζεται ανώτατο όριο, εξόδων «πάνω από τη γραμμή» (above the line expenses), που αφορούν κυρίως στα άτομα που καθοδηγούν και επηρεάζουν τη δημιουργική κατεύθυνση της παραγωγής, το ύφος της αφήγησης και τις δαπάνες.

Ο όρος ερμηνεύεται κατά την κρίση των παραγωγών. Η απουσία ανώτατου ορίου μπορεί να τύχει εκμετάλλευσης από τους παραγωγούς, που μπορούν να αυξήσουν απεριόριστα τα ποσά της αμοιβής τους.

Συμπερίληψη, στο Σχέδιο, ορισμού του όρου «πάνω από τη γραμμή», για διασφάλιση του ομοιόμορφου χειρισμού των αιτήσεων και καθορισμός ανώτατου ορίου.

9

Στις επιλέξιμες δαπάνες των παραγωγών που εγκρίθηκαν περιλαμβάνονται πολύ σημαντικά έξοδα, προ και μετά-παραγωγής, που είναι σχεδόν αδύνατο να ελεγχθεί εάν διενεργήθηκαν στην Κύπρο.

Επιδότηση μη επιλέξιμων δαπανών

Καθορισμός μηχανισμού ελέγχου που να διασφαλίζει ότι τέτοια έξοδα επιδοτούνται μόνο εάν διενεργήθηκαν στην Κύπρο.

10

Τα πολιτιστικά κριτήρια δεν διασφαλίζουν τη συνει-σφορά των παραγωγών που εγκρίνονται στον πολιτισμό, ούτε την ποιότητα του αποτελέσματος.  Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι δύο παραγωγές που ολοκλη-ρώθηκαν και κυκλοφόρησαν εντός του 2020 εξασφάλισαν πολύ χαμηλές βαθμολογίες αξιολόγησης από ιστοτόπους που ασχολούνται με το θέμα.

Επιχορήγηση χαμηλής ποιότητας παραγωγών ή/και παραγωγών με περιορισμένη συμβολή στον πολιτισμό.

Καθορισμός ποιοτικών κριτηρίων και επανεξέταση πολιτιστικών κριτηρίων.

11

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης ασκεί και όλες τις εκτελεστικές αρμοδιότητες για την εφαρμογή του Σχεδίου.

Κίνδυνος αυτοαξιολόγησης

(self - review thread)

Λήψη μέτρων για ικανοποιητικό διαχωρισμό καθηκόντων

12

Ο Πρόεδρος του ΚΟΠΕ είναι συνέταιρος σε ελεγκτικό οίκο, στον οποίο είναι επίσης συνέταιρος ο λογιστής/ελεγκτής όλων των παραγωγών που εγκρίθηκαν μέχρι σήμερα

Ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων ΚΟΠΕ, ως φορέα διαχείρισης, κατά την εξέταση αιτήσεων πελατών του συνεταίρου του Προέδρου του ΚΟΠΕ.

Τέτοιου είδους  πρέπει να δηλώνονται και η τυχόν επήρειά τους στον τρόπο εξέτασης των αιτήσεων να αξιολογείται.

13

Το σημαντικότερο μέρος των δαπανών των δύο παραγωγών που ολοκλη-ρώθηκαν καταβλήθηκαν εκτός Κύπρου και ΕΕ.

Το όφελος που προκύπτει για την ΚΔ από το Σχέδιο να είναι δυσανάλογο της χρηματοδότησης που καταβάλλεται από το κράτος.

Πριν τη συνέχιση του Σχεδίου, το Υπουργείο Οικονομικών να αναθέσει σε εμπειρογνώμονες την εκπόνηση μελέτης, για να αποτιμηθούν τα τυχόν οφέλη που προέκυψαν, για την ΚΔ, από την εφαρμογή του Σχεδίου μέχρι σήμερα, με βάση τις δύο παραγωγές που έχουν ολοκληρωθεί.

14

Με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν κατά το στάδιο αξιολόγησης των αιτήσεων, δεν τεκμηριωνόταν η τήρηση όλων των προνοιών του Σχεδίου. Ωστόσο, η Επιτροπή Αξιολόγησης εισηγήθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών την έγκριση της επιστροφής μετρητών, στον μέγιστο επιτρεπτό συντελεστή.

Προέγκριση αιτήσεων που ενδεχομένως να μην ήταν επιλέξιμες και να έπρεπε να είχαν απορριφθεί

Ενδελεχής εξέταση και βεβαίωση τήρησης των προνοιών του Σχεδίου, από την Επιτροπή Αξιολόγησης, πριν την υποβολή εισήγησης για έγκριση της κάλυψης δαπανών.

15

Στην περίπτωση της παραγωγής S.O.S Survive or Sacrifice, τα άτομα που, για σκοπούς αξιολόγησης της επιλεξιμότητας της αίτησης, προσμέτρησαν ως κύπριοι πολίτες, είχαν πολιτογραφηθεί, προφανώς στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, τον Σεπτέμβριο του 2017. 

Εάν δεν είχε προηγηθεί η πολιτογράφηση, η αίτηση της εταιρίας δεν θα ήταν επιλέξιμη και θα απορρίπτετο.

Αναφορικά με τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν στο στάδιο της εξέτασης και προσωρινής έγκρισης επιστροφής δαπανών της παραγωγής JIU JITSU, διαπιστώθηκαν τα πιο κάτω: 

16

Προέκυψε θέμα ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων για ένα από τους παραγωγούς της ταινίας, ο οποίος ενεργούσε ως εξωτερικός σύμβουλος του ΚΟΠΕ για την ετοιμασία του Σχεδίου. Ο ΚΟΠΕ αποτάθηκε για συμβουλή σε ιδιώτη νομικό σύμβουλο, ο οποίος γνωμάτευσε ότι δεν υφίσταται οποιαδήποτε σύγκρουση συμφερόντων.

Άτομα που ενεργούν ως σύμβουλοι του Κράτους για την κατάρτηση συγκεκριμένων Σχεδίων, στο πλαίσιο των οποίων παρουσιάζονται μετά ως αιτητές, ενδέχεται να προωθούν όρους και προϋποθέσεις για εξυπηρέτηση ιδίων συμφερόντων.

 Η Υπηρεσία μας ζήτησε σχετική γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας,  η οποία παραθέτει μεν λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι δεν φαίνεται να προκύπτει σύγκρουση συμφερόντων, αλλά εισηγείται όπως, σε περίπτωση που η συμμετοχή ιδιωτών σε Σχέδια, για τα οποία είχαν εμπλακεί κατά την εκπόνησή τους, κρίνεται από τις αρμόδιες αρχές ως μη επιθυμητή, αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνεται σε σχετική πρόνοια στα Σχέδια.

17

Από τις επιλέξιμες δαπάνες ύψους €21.854.950 που υποβλήθηκαν για εξέταση, τα €17.914.428 αποτελούν συναλλαγές μεταξύ συνδεδεμένων μερών.  Παρά τη σημαντικότητα των ποσών αυτών, η πρόνοια για τήρηση της Αρχής Πλήρους Ανταγωνισμού («Arm΄s Length Principle»), βάσει της οποίας τα ποσά που χρεώνονται μεταξύ του αιτητή και τυχόν συνδεδεμένων με αυτόν εταιρειών, για την παροχή αγαθών ή υπηρεσιών, είναι εμπορικά εύλογα, δεν έχει ελεγχθεί.

Δαπάνες οι οποίες κρίθηκαν ως επιλέξιμες για επιδότηση, να είναι παραφουσκωμένες και να μην αντιπροσωπεύουν το αναμενόμενο ύψος στη βάση των συνήθων εμπορικών πρακτικών, με σκοπό την εξασφάλιση υψηλότερης επιχορήγησης.

Πριν την καταβολή οποιασδήποτε επιχορήγησης, να εξεταστεί η τήρηση της Αρχής Πλήρους Ανταγωνισμού.  Επίσης, να απαιτείται η υποβολή, στην Επιτροπή Αξιολόγησης, καταλόγου των συνδεδεμένων μερών του αιτητή και κατάστασης των συναλλαγών με συνδεδεμένα μέρη.

18

Ένας εκ των παραγωγών της ταινίας, ανέφερε σε τηλεοπτική συνέντευξη ότι προέβηκε, μαζί με τον Υπουργό Οικονομικών και τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών, σε αλλαγές του Σχεδίου, με σκοπό τη βελτίωσή του και την αύξηση των γυρισμάτων στην Κύπρο, επισημαίνοντας ότι στην Κύπρο τον έφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης. 

Να προωθούνται αλλαγές, μέσω αδιαφανών διαδικασιών και προσωπικών επαφών, προς όφελος συγκεκριμένων αιτητών.

Ζητήσαμε τα σχόλια του Υπουργείου Οικονομικών, σχετικά με τις δηλώσεις του Παραγωγού Β.

Αναφορικά με τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν στο στάδιο της εξέτασης και προσωρινής έγκρισης επιστροφής δαπανών της παραγωγής MAN OF WAR AVC Ltd διαπιστώθηκαν τα πιο κάτω:

19

Η εταιρεία απέτυχε επανειλημμένα να τηρήσει τα εγκεκριμένα συμβατικά χρονοδιαγράμματα, σε σχέση με την παραγωγή της ταινίας και ζήτησε σειρά παρατάσεων από την Επιτροπή Αξιολόγησης, η οποία τις ενέκρινε, εκτός της τελευταίας.

Αθέτηση, από  την εταιρεία παραγωγής, ουσιωδών όρων και προϋποθέσεων που τέθηκαν για σκοπούς λήψης χρηματοδότησης από το Κράτος.

Θα πρέπει, σε όλες τις περιπτώσεις, η Επιτροπή Αξιολόγησης να επιμένει στην τήρηση των όρων που η ίδια θέτει στις εταιρείες παραγωγής, ως προϋποθέσεις για καταβολή χορηγίας.

20

Λόγω των ευνοϊκών, για την εταιρεία, αλλαγών που επήλθαν στο Σχέδιο εντός του 2020, ιδιαίτερα όσον αφορά στη σταδιακή καταβολή της χρηματοδότησης και την ευχέρεια εκχώρησης του Πιστοποιητικού Προσωρινής Έγκρισης Κάλυψης Δαπανών, σε κυπριακή τράπεζα, ως εξασφάλιση χρηματοδότησης, η εταιρία, κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής Αξιολόγησης και του Υπουργείου Οικονομικών, απέσυρε την αίτησή της και υπέβαλε νέα, ώστε να τύχει εκμετάλλευσης των τροποποιημένων προνοιών του Σχεδίου.

Απόσυρση και επαναϋποβολή αιτήσεων, που συνεπάγεται αυξημένο διοικητικό κόστος, που να αποσκοπεί σε αποκόμιση οφέλους, από τους αιτητές, των διαφοροποιημένων προνοιών του Σχεδίου.

Η Υπηρεσία μας θεωρεί ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης και το Υπουργείο Οικονομικών δεν θα έπρεπε να είχαν αποδεχτεί το αίτημα της εταιρείας, η οποία παρέλειψε, όπως προκύπτει, λόγω δικής της υπαιτιότητας, στο να συμμορφωθεί με τους όρους έγκρισης της αρχικής της αίτησης.

 

Αναλυτικά η ολόκληρη η έκθεση ΕΔΩ

 

Διαβάστε επίσης: Έκθεση - καταπέλτης Οδυσσέα για τις ξένες ταινίες (ΒΙΝΤΕΟ)