Η κατάσταση στην Τουρκία και η Κυπριακή Δημοκρατία

16:00 4/12/2021 - Πηγή: Sigma Live

Το τουρκικό καθεστώς Ερντογάν καταγράφει απώλειες σε τρία μέτωπα: στο επίπεδο της πολιτικής εντός Ευρωπαϊκών θεσμών, της ευρύτερης διεθνούς πολιτικής και της οικονομίας.

Συγκεκριμένα, η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων-ΕΔΑΔ) να ξεκινήσει διαδικασία επιβολής πολιτικών κυρώσεων στην Τουρκία για την φυλάκιση του επιχειρηματία Οσμάν Καβάλα παρά την απόφαση του ΕΔΑΔ για άμεση απελευθέρωσή

του, καθώς και για απελευθέρωση του χαρισματικού πολιτικού της αντιπολίτευσης Σελαχατίν Ντεμιρτάς, έχει ήδη προκαλέσει την οργίλη αντίδραση του τουρκικού καθεστώτος, που προδιαγράφει περαιτέρω αποξένωσή του. 

Στη διεθνή πολιτική, η επιδίωξη του τουρκικού καθεστώτος να προωθήσει τον νεο-οθωμανικό του επεκτατισμό, το έφερε σε αντιπαράθεση με διάφορα κράτη π.χ. αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ λόγω ρωσικών πυραύλων S-400, με Γαλλία, Ισραήλ και Αίγυπτο λόγω της εμπλοκής της Τουρκίας σε ισλαμιστικές και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις και επεμβάσεις εναντίον των συμφερόντων τους. Μέχρι στιγμής, κάθε επιδίωξη της Τουρκίας για επανόρθωση απέτυχε. Στην οικονομία, η κατάρρευση της τουρκικής λίρας και η φτωχοποίηση των χαμηλών στρωμάτων της κοινωνίας που για χρόνια υπήρξε η βάση στήριξης του Ερντογάν, έφερε και πολιτικές μετατοπίσεις.

Σημειωτέον ότι, όταν διάφοροι αναφερόμασταν από το 2018 σε επερχόμενη οικονομική κρίση της τουρκικής οικονομίας, ορισμένοι σε Κύπρο κι Ελλάδα από τα προβεβλημένα κέντρα πολιτικής ανάλυσης με χρηματοδότηση από το εξωτερικό, προέβλεπαν «την είσοδο της Τουρκίας στις 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου (G-20)» και αναφέρονταν έκθαμβοι στον «οικονομικό γίγαντα παγκόσμιου μεγέθους». Σήμερα, ανακυκλώνουν μονότονα το πόσο επικίνδυνο είναι το καθεστώς Ερντογάν λόγω των προβλημάτων του -που όντως είναι επικίνδυνο-, αποφεύγοντας επιμελώς και πάλι να αναγνώσουν την ουσία. H αποδυνάμωση ενός ισλαμοφασιστικού καθεστώτος είναι θετική εξέλιξη για τους λαούς εντός Τουρκίας αλλά και εκτός, όπως θα μπορούσε να είχε ισχύσει προληπτικά και στην περίπτωση του χιτλεροφασιστικού καθεστώτος.     

Εντός Τουρκίας, το καθεστώς συνεχίζει να εφευρίσκει εχθρούς και συνωμότες, με τα ΜΜΕ σχεδόν στην ολότητά τους υπό πλήρη καθεστωτικό έλεγχο, να ωραιοποιούν την κατάσταση με διάφορες πλασματικές εικόνες και προσδοκίες. Ωστόσο, αποδεικνύεται ξανά ότι η διεισδυτικότητα της προπαγάνδας εξασθενίζει, όταν η φτωχοποίηση αφορά την καθημερινότητα, που δεν αποκρύβεται. Όμως, επειδή η απώλεια της εξουσίας δεν αποτελεί ομαλή εξέλιξη για ένα καταπιεστικό καθεστώς, οι επιλογές του είναι περιορισμένες. Για να κρατηθεί στην εξουσία, στο εσωτερικό θα αυξάνει την  στυγνή καταπίεση και στο εξωτερικό θα αναζητά τεχνική «τόνωση» μέσω σύγκρουσης με κάποιον αδύνατο. Οξύμωρο, αλλά οι ακρότητες είναι σημάδια αποδυνάμωσης. 

Καταληκτικά, η αποδυνάμωση της Τουρκίας είναι σοβαρή θετική εξέλιξη, αλλά δεν ανατρέπει τον εγγενή τουρκικό επεκτατισμό. Επιπλέον, η κατάσταση αναδεικνύει ξεκάθαρα το ευρωπαϊκό πλεονέκτημα, που για τους Τουρκοκύπριους τίθεται ως δίλημμα: με την Τουρκία ή την ΕΕ; Για την Κυπριακή Δημοκρατία δίλημμα δεν υπάρχει, αλλά ευθύνη για ενδυνάμωση, ιδιαίτερα της ισχύος αποτροπής. 

Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο