«Η Μνήμη επιστρέφει» στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου

07:24 7/12/2022 - Πηγή: Sigma Live

Μνήμες και συναισθήματα δεύτερης και τρίτης γενεάς προσφύγων της Μικράς Ασίας που μεγάλωσαν ακούγοντας ιστορίες των δικών τους ανθρώπων, ξεδιπλώνονται στο Μουσείο Γεώργιου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη, του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου, στο πλαίσιο της διαδραστικής έκθεσης «Η Μνήμη Επιστρέφει: Φωνές της Μικράς Ασίας στην Κύπρο

100 χρόνια μετά». Η έκθεση είναι μία πρωτοβουλία της ομάδας People of Cyprus, σε επιμέλεια της ιστορικού Ιλιάνας Κουλαφέτη και του δημοσιογράφου Χρήστου Μιχάλαρου, οι οποίοι μιλούν πιο κάτω για το εγχείρημά τους.

Πως προέκυψε η έκθεση. Μιλήστε μας για τους People of Cyprus και για τη συνεργασία των δυο σας.

Μας αρέσει να «διαβάζουμε» την εποχή. Έτσι, με την αφορμή των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή δεν θα μπορούσαμε να μην προτείνουμε κάτι που να αφορά αυτή ακριβώς την πτυχή. Ξέραμε ότι στην Κύπρο υπάρχουν Μικρασιάτες και ότι οι δεσμοί των δύο περιοχών κρατάνε πολύ μακριά χρονικά. Δεν ξέραμε όμως αυτές τις ιστορίες, δεν τις είχαμε ακούσει, ούτε μπορούσαμε να τις εντοπίσουμε κάπου ηχητικά. Υπήρχε ένα κενό στην κατάθεση μαρτυριών αυτού του κομματιού της κυπριακής ιστορίας και κοινωνίας και θελήσαμε να το καλύψουμε με ό,τι ξέρουμε να κάνουμε καλά: να εκμαιεύουμε ιστορίες ανθρώπινες. Στο μεταξύ, η απόφαση πάρθηκε κυριολεκτικά στον δρόμο, κατά τη διάρκεια μιας διαδρομής Λευκωσίας-Αγρού και «κούμπωσε» την κατάλληλη στιγμή: όταν ανακοινώθηκε η Πρόσκληση για Προτάσεις από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου.

Πως βρέθηκε το υλικό στα χέρια σας;

Σε αυτό συνέβαλε καθοριστικά ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου και η Πρόεδρος Μόνα Σαββίδου-Θεοδούλου, η οποία μας «χορήγησε» με ονόματα και τηλέφωνα. Μας κατατόπισε για το πού θα εντοπίσουμε τον καθένα και τι έχει να μας πει, περιληπτικά, και άφησε τα υπόλοιπα πάνω μας. Έτσι, με αυτή την καθοδήγηση ξεκίνησε η όλη διαδικασία. Τηλέφωνο, συνάντηση και κλικ στο rec. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, που περιπλανήθηκε σε τρεις από τις πέντε επαρχίες της Κύπρου, είναι η έκθεσή μας και όλο το υλικό που θα βρει κανείς στην ιστοσελίδα μας www.peopleofcyprus.cy.

Η συνεργασία σας με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, πως προέκυψε;

Με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου συνεργαστήκαμε πρώτη φορά το 2021. Όταν ανακοινώθηκε η πρόσκληση για προτάσεις, καταθέσαμε μία πρόταση για θεατρική παράσταση από κοινού με την ομάδα Γιασεμίν και τίτλο «Άνθρωποι της Φανερωμένης». Και ήταν πραγματικά μία καθ’ όλα επιτυχημένη και ευτυχής συνεργασία, που δεν υστερούσε σε τίποτα. Εννοείται, λοιπόν, πως οι βάσεις είχαν τεθεί και ξέραμε ήδη από την επομένη της παράστασης πως θέλαμε να συμμετάσχουμε και στα επόμενα Φεστιβάλ. Και έτσι, με την αφορμή του ιστορικού γεγονότος, προτείναμε την έκθεση και ελπίζουμε και εις άλλα.

Πως πιστεύετε πως η σειρά ‘Στιγμές στο Μουσείο’ του Πολιτιστικού στο οποίο εντάχθηκε η έκθεση, αλλά και ο ίδιος ο χώρος, λειτούργησαν στην παρουσίασή της;

Ο χώρος έχει πολύ μεγάλη σημασία. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί το Α και το Ω, αφού αν ο χώρος δεν υποστηρίζει με οποιοδήποτε τρόπο το περιεχόμενο της δουλειάς, τότε το αποτέλεσμα μπορεί πραγματικά να «πάει στράφι». Φανταστείτε πως ο χώρος, ο φωτισμός, η ιστορική του ή όποια άλλη σημασία και βαρύτητα, όλα συντείνουν στο να δημιουργηθεί ατμόσφαιρα. Και σε κάθε εικαστικό γεγονός η ατμόσφαιρα είναι συστατικό της επιτυχίας. Η δική μας έκθεση στεγάζεται στο Μουσείο Γεώργιου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη, στο ΠΙΤΚ, το οποίο φιλοξενεί περισσότερα από 600 αντικείμενα και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα της Κυπριακής αρχαιολογίας από την Πρώιμη Eποχή του Xαλκού (2500 π.X.) έως και τη Mεσαιωνική Περίοδο (16ος αιώνας). Ένας χώρος, που όπως λέει η ίδια η περιγραφή, «έχει ως στόχο την προβολή της αρχαίας τέχνης του νησιού, τεκμήριο του μακρόχρονου ελληνικού πολιτισμού στο νοτιότερο άκρο της Eυρώπης». Φανταστείτε, λοιπόν, πόσο πολύ ταιριάζει με το περιεχόμενο της έκθεσής μας: τα αρχαία αντικείμενα σε συνδυασμό με τα σύγχρονα πορτραίτα ενσαρκώνουν ακριβώς αυτή τη συνέχεια του πολιτισμού.

Τι θα θέλατε να δει ο θεατής μέσα από τις φωτογραφίες που παρουσιάζονται;

Τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τον πόνο, τα όνειρα, την ελπίδα που είδαμε και εμείς όταν συναντήσαμε αυτούς τους ανθρώπους.

Οι άνθρωποι πίσω από το People of Cyprus

Η Ιλιάνα Κουλαφέτη είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος Σύγχρονης Ιστορίας από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας Κύπρου. Σήμερα, εργάζεται ως Ερευνητική Συνεργάτιδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού προγράμματος “Mnemosyne” (EU H2020 ERA CHAIR MNEMOSYNE) στο Εργαστήριο Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τεχνολογικού Πανεπιστήμιου Κύπρου.

Ο Χρήστος Μιχαλάρος έχει σπουδάσει Χρηματοοικονομικά και Τραπεζική Διοικητική στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και είναι κάτοχος MA Media &Journalism από το Newcastle University. Έχει γράψει τρία ποιητικά βιβλία, ένα διήγημα και στίχους για τραγούδια. Σήμερα, εργάζεται ως δημοσιογράφος στο συγκρότημα ΔΙΑΣ, ως κεντρικός παρουσιαστής της καθημερινής ενημερωτικής εκπομπής «Μεσημέρι και κάτι» στην τηλεόραση του ΣΙΓΜΑ, καθώς και ως ραδιοφωνικός παραγωγός με τον Μάριο Πούλλαδο, στην εκπομπή «Πρωινοί Τύποι» στο Ράδιο Πρώτο.

People of Cyprus | www.peopleofcyprus.cy
Instagram: @people.of.cyprus
Facebook: People of Cyprus

Διάρκεια έκθεσης έως 8/12/2022
Ώρες λειτουργίας: 10:00 – 19:00 καθημερινά και Σαββατοκύριακα
Χώρος: Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, Φανερωμένης 86-90, 1011 Λευκωσία (Μουσείο Γεώργιου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη)
Πληροφορίες: 22 128175 / www.boccf.org
Είσοδος ελεύθερη

ΕΝΘΕΤΑ
‘Υπήρχε ένα κενό στην κατάθεση μαρτυριών αυτού του κομματιού της κυπριακής ιστορίας και κοινωνίας και θελήσαμε να το καλύψουμε με ό,τι ξέρουμε να κάνουμε καλά: να εκμαιεύουμε ιστορίες ανθρώπινες’.

‘Το κοινό που θα επισκεφθεί την έκθεση θα θέλαμε να δει τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τον πόνο, τα όνειρα, την ελπίδα που είδαμε και εμείς όταν συναντήσαμε αυτούς τους ανθρώπους’.