Η ραγδαία αύξηση της αποχής στην Κύπρο – Ποιες οι λύσεις

15:47 27/5/2019 - Πηγή: Sigma Live

Η μεγάλη αποχή μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση τα τελευταία χρόνια μπαίνει στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου.

Το φαινόμενο της αυξανόμενης αποχής στις εκλογικές διαδικασίες καταγράφεται ευρύτερα στην Ευρώπη ενώ οι ερμηνείες γύρω από τους λόγους που εδραιώνεται βρίθουν.

Στην Κύπρο, το ρεκόρ αποχής, καταγράφηκε στις ευρωεκλογές του 2014 με ποσοστό της τάξεως του 56%. Στις ευρωεκλογές της περασμένης Κυριακής, το ποσοστό αυτό, κυμάνθηκε στα ίδια περίπου επίπεδα αφού αγγίζοντας το 55%.

Πέραν όμως των ευρωεκλογών,

οι οποίες χαρακτηρίζονται από την γενικότερη αδιαφορία που επιδεικνύουν οι Κύπριοι πολίτες, η αποχή, μεγιστοποιείται τα τελευταία χρόνια σε όλες ανεξαιρέτως τις εκλογικές αναμετρήσεις.

Αναλυτικά η αύξηση της αποχής στην Κύπρο την δεκαετία 2009 - 2019:

Ευρωεκλογές 2009 – 40,60%

Βουλευτικές 2011 – 21,30%

Προεδρικές 2013 Α΄ Γύρος - 16.86%

Προεδρικές 2013 Β΄ Γύρος - 18.42%

Ευρωεκλογές 2014 - 56,03%

Βουλευτικές Εκλογές 2016 - 33,26%

Προεδρικές Εκλογές 2018 Α’ Γύρος - 28,12%

Προεδρικές Εκλογές 2018 Β’ Γύρος - 26,03%

Ευρωεκλογές 2019 - 55,01%

Η ανοδική τάση της αποχής σε όλες τις εκλογικές διαδικασίες των τελευταίων χρόνων είναι εμφανής και το ερώτημα που τίθεται είναι πως μπορεί να αναχαιτιστεί.

Μια άποψη που υπάρχει στη δημόσια σφαίρα ως λύση στο ζήτημα της αποχής είναι η εφαρμογή της οριζόντιας ψηφοφορίας, η οποία θα δίνει το δικαίωμα στους πολίτες να επιλέγουν πρόσωπα από όλους τους χώρους.

Άρα, ο ένας πυλώνας ο οποίος προτείνεται ως λύση είναι η αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Για την ιστορία, πρέπει να αναφερθεί ότι τέτοια πρόταση, δηλαδή εφαρμογής οριζόντιας ψηφοφορίας κατέθεσαν και την στήριξαν στην Βουλή ο ΔΗΣΥ, οι Οικολόγοι – Συνεργασία Πολιτών και η Συμμαχία Πολιτών.

Ωστόσο, οι προτάσεις για οριζόντια ψηφοφορία δεν κατάφεραν να περάσουν από τη Βουλή αφού τα υπόλοιπα κόμμα τις καταψήφισαν.

Το δεύτερο εργαλείο για μείωση της αποχής αφορά την νομική πτυχή. Η ψήφος για τις ευρωεκλογές στην Κύπρο (σ.σ μόνο για τις ευρωεκλογές) , είναι υποχρεωτική με βάση τη νομοθεσία. Ωστόσο, δεν επισύρονται οι οποιεσδήποτε ποινές σε περίπτωση αποχής. Στο Βέλγιο όπου εφαρμόζεται επίσης η υποχρεωτική ψήφος, επισύρονται διαβαθμισμένες ποινές. Για παράδειγμα, η πρώτη ποινή μπορεί να είναι μια προειδοποιητική επιστολή. Σε περίπτωση μη συμμετοχής και σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση τότε, μπορεί να αποσταλεί χρηματικό πρόστιμο. Στη συνέχεια, αν ο ψηφοφόρος δεν παραστεί σε επόμενη αναμέτρηση η ποινή κλιμακώνεται και μπορεί για παράδειγμα να αφορά την απαγόρευση εργοδότησης σου στο δημόσιο. Μια τέτοια νομοθεσία στην Κύπρο όμως ενδεχομένως να προκαλούσε σοβαρές κοινωνικές αντιδράσεις.

Η τρίτη «λύση» σχετίζεται καθαρά με το επίπεδο του πολιτικού λόγου και την πολιτική κουλτούρα στον τόπο. Το κυπριακό πολιτικό σύστημα από το 2013 και μετά εισέπραξε την αγανάκτηση και την απογοήτευση της κοινωνίας ένεκα της οικονομικής κατάρρευσης. Το αποτέλεσμα ήταν οι πολίτες να στραφούν πλέον μαζικά είτε στην αποχή είτε σε «αντισυστημικές» επιλογές τύπου ΕΛΑΜ. Ως εκ τούτου, εναπόκειται στα ίδια τα κόμματα να πείσουν και πάλι τους πολίτες ότι αξίζει τον κόπο να σηκωθούν από τον καναπέ και να πάνε να ψηφίσουν.