Ιστορικό μιας "αυθόρμητης" ανεξαρτησίας στη Καταλονία

14:52 29/9/2017 - Πηγή: Sigma Live

Την Κυριακή 1 Οκτωβρίου θα ανοίξουν οι κάλπες στην Καταλονία για το δημοψήφισμα που στόχο έχει να καταγράψει τη βούληση των κατοίκων της περιοχής της Καταλονίας σε σχέση με το κατά πόσο θέλουν να μετατραπούν σε ανεξάρτητο από την Ισπανία κράτος ή όχι.

Δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν όλοι οι Καταλανοί που είναι άνω των 18 ετών αλλά και Καταλανοί που διαμένουν στο εξωτερικό.

Η Ισπανική κυβέρνηση είναι έντονα αντίθετη με τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος,

το οποίο σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας κρίνεται ως αντισυνταγματικό.

Αναζητώντας την ανεξαρτησία

Η ιστορία της Καταλανικής ανεξαρτησίας είναι μακροχρόνια με κινήματα να αναζητούν την ελευθερία της περιοχής από το τέλος το 19ο αιώνα.

Το πριγκιπάτο της Καταλονίας έγινε επίσημα μέρος της Ισπανίας το 1714 μετά από τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής, όπου έγινε η παράδοση της Βαρκελώνης στην Ισπανία.

Στο τέλος του 19ο αιώνα, οι Καταλανοί άρχισαν να αναζητούν την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία, αναφέρει το βιβλίο Nationalism and the Nation in the Iberian Peninsula: Competing and Conflicting Identities. Οι συντάκτες του βιβλίου, Clare Mar-Molinero και Angel Smith, αναφέρουν ότι το κίνημα της Renaixença (αναγέννησης) που επιδίωκε να επαναφέρει οι παραδόσεις της περιοχής και η Καταλανική γλώσσα, δημιούργησαν ένα ρεύμα εθνικισμού στην Καταλονία.

Αρχής γενομένης από το 1850 και μέχρι το 1910 άρχισαν μερικοί πολιτικοί, πολίτες, και οργανισμοί να αναζητούν την ανεξαρτησία της περιοχής από την Μαδρίτη.

Το 1922 δημιουργήθηκε το κόμμα Estat Catalá που θεωρείται ως το πρώτο κόμμα που αναζητούσε την ελευθερία της περιοχής από το ισπανικό κεκτημένο.

Μετά από αναταραχές στα μέσα του 20ου αιώνα, και μια μικρή περίοδο ανεξαρτησίας της περιοχής, ο αρχηγός και δικτάτορας της Ισπανίας, Φρανσίκο Φράνκο, προχώρησε στην κατάργηση της αυτοδιοίκησης στην περιοχή το 1938.

Περιορισμός απελευθερωτικών κινημάτων και εξτρεμισμός

Ο Φράνκο πέθανε το 1975 και η Ισπανία επέλεξε να γυρίσει στην δημοκρατία λίγους μήνες μετά από το θάνατο του. Το 1978 εγκρίθηκε το νέο σύνταγμα της χώρας που γράφει για την «αδιαίρετη ενότητα του ισπανικού κράτους» αλλά επισημάνει επίσης «το δικαίωμα στην αυτονομία των εθνών και περιοχών που το αποτελούν».

Το Σύνταγμα τέθηκε σε δημοψήφισμα και εγκρίθηκε από το 88% των Ισπανών και το 90% στην Καταλονία. Το 1979 πέρασε ο νόμος για την αυτονομία της Καταλονίας, που είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των απελευθερωτικών κινημάτων στην περιοχή αλλά και την άφιξη του εξτρεμισμού.

Στην Καταλονία το 1978 δημιουργήθηκε η ριζοσπαστική και τρομοκρατική οργάνωση Terra Lliure (TLL) που στα χρόνια δράσης του ευθύνεται, σύμφωνα με το InsideGov, για 61 επιθέσεις, τον τραυματισμό δεκάδων ατόμων και το θάνατο ενός.

Το 1981, η ΤLL προχώρησε σε επίσημη ανακήρυξη της οργάνωσης αλλά και διοργάνωση διαμαρτυρίας στο Κάμπ Νου της Βαρκελώνης, όπου συγκεντρώθηκαν Καταλανοί. Η διαμαρτυρία είχε ως κύριο ζήτημα την εναντίωση σε νόμο που ζητούσε την προώθηση της Ισπανικής γλώσσας στην Καταλονία.

Από την ανακήρυξη τους μέχρι το 1995, όπου ανακοίνωσε τη διάλυση της, η οργάνωση πήρε την ευθύνη για διάφορες βομβιστικές επιθέσεις στην Ισπανία σε διάφορα κυβερνητικά κτήρια.

Οι ισπανικές αρχές συνέλαβαν δεκάδες μέλη της οργάνωσης στις δύο δεκαετίες δράσης.

Ανεξαρτησία δια της νόμιμης οδού

Το 2003, η Καταλανική διοίκηση άλλαξε χέρια και ανέλαβε ο συνασπισμός της αριστεράς, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Καταλονίας, το κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας ERC και τα κόμματα ICV-EUiA.

Η νέα κυβέρνηση δημιούργησε νέο νόμο για την αυτονομία της περιοχής που εγκρίθηκε από την βουλή της Καταλονίας. Η ισπανική κυβέρνηση το ενέκρινε μετά από αλλαγές που κάναν οι ίδιοι. Συγκεκριμένα, η ισπανική κυβέρνηση αφαίρεσε παραγράφους που σχετίζονταν με τα οικονομικά και την επίσημη γλώσσα της Καταλονίας και μια παράγραφο που υποστήριζε ότι η Καταλονία είναι έθνος.

Το τροποποιημένο νομοσχέδιο τέθηκε για έγκριση με την διεξαγωγή δημοψηφίσματος το 2006. Το ΕRC κάλεσε τους Καταλανούς να απορρίψουν το νομοσχέδιο. Μετά το δημοψήφισμα, όπου πέρασε το νομοσχέδιο, το ισπανικό κόμμα Partido Popular έθεσε το νομοσχέδιο στο Ανώτατο Δικαστήριο, όπου έμεινε για τέσσερα χρόνια. Στην απόφαση του το Ανώτατο είπε ότι 14 παραγράφους στο νομοσχέδιο ήταν αντισυνταγματικά.

Το 2014: Δημοψήφισμα παρ' όλη την αντισυνταγματικότητα

Νέο δημοψήφισμα διεξήχθη το Νοέμβριο του 2014 που κηρύχθηκε αντισυνταγματικό από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας.

Συγκεκριμένα, το 2013 η κυβέρνηση της Καταλονίας διακήρυξε ότι οι Καταλανοί έχουν το δικαίωμα να αποφασίσουν για το δικό τους μέλλον. Η διακήρυξη θεωρήθηκε ως αντισυνταγματική από το Ανώτατο.

Το δημοψήφισμα διεξήχθη όμως, με αλλαγή του ονόματος του σε «πορεία συμμετοχή τον πολιτών». Η προσέλευση που καταμετρήθηκε ήταν 42% και το «δημοψήφισμα» εγκρίθηκε με ποσοστό 82%.