Κ. Χαραλαμπίδης: Αλίμονο στη χώρα που δεν χρειάζεται ποιητές

12:28 27/5/2023 - Πηγή: Sigma Live

Αλίμονο στη χώρα που δεν έχει ανάγκη από τους ποιητές της, δηλώνει σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο καταξιωμένος ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, παραφράζοντας τον Γερμανό δραματουργό Μπέρτολτ Μπρεχτ, που έλεγε «αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες».

Ερωτώμενος για τις πηγές έμπνευσής του, ο κ. Χαραλαμπίδης αναφέρει τον εαυτό του, προσθέτοντας ότι προσπαθεί να εκφράσει αυτό που είναι ο ίδιος. «Όλοι, όταν γράφουμε, εκφράζουμε

τον εαυτό μας», σημειώνει ότι ο ίδιος αντλεί από τα πράγματα γύρω του. «Δεν είναι το θέμα που κάνει την τέχνη, αλλά το πώς εσύ προσεγγίζεις τα πράγματα μέσω του θέματος», υποδεικνύει. «Η τέχνη γίνεται ανάλογα με το τι είσαι εσύ. Κάποιος πρέπει να δοκιμάζεται με τον εαυτό του, να τολμά και να εφορμά», αναφέρει. 

Απαντώντας σε ερώτηση αν ξεχωρίζει κάποιο από τα έργα του, ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης εξηγεί ότι τα αγαπά όλα. «Δεν μπορείς να πεις ότι αγαπάς ένα παιδί σου περισσότερο από τα άλλα», συμπληρώνει, διευκρινίζοντας ότι «κάποτε τυχαίνει να αγαπάς περισσότερο ένα παιδί σου που έχει περισσότερα προβλήματα». «Ελπίζω να μην έχουν πολλά προβλήματα τα ποιήματά μου», προσθέτει.

Μιλώντας για τη σύγχρονη κυπριακή ποίηση, ο κ. Χαραλαμπίδης τη χαρακτηρίζει «υψηλού επιπέδου». «Έχουμε νέους που γράφουν καλά. Είναι παρήγορο να ξέρεις ότι βγαίνουν νέα φυντάνια που έχουν ταλέντο και παιδεία», προσθέτει. Παράλληλα, υποδεικνύει ότι για να παραχθεί καλή τέχνη, δεν αρκεί το ταλέντο, αλλά χρειάζεται και η καλλιέργεια. Ο εξ Αμμοχώστου ποιητής εκφράζει την πεποίθηση ότι «έχουμε μια νέα γενιά η οποία είναι πεπαιδευμένη και μορφωμένη και αυτό είναι μια καλή εγγύηση».

«Η κυπριακή λογοτεχνία, την οποία εντάσσω στην πανελλήνια λογοτεχνία και έτσι πρέπει να κρίνονται τα πράγματα, έχει καλή παραγωγή», δηλώνει στο ΚΥΠΕ ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης. «Ξεκινάμε από τον τόπο μας, αλλά το άνοιγμά μας να είναι οικουμενικό μέσω του ελληνισμού και προς τον κόσμο ολόκληρο, όχι να περιοριζόμαστε σε ένα χώρο», υπογραμμίζει. «Δεν αρκεί να είσαι ο καλύτερος ποιητής του χωριού σου, πρέπει να είσαι ο καλύτερος ποιητής της χώρας σου και στη συνέχεια ο καλύτερος ποιητής της Ευρώπης και ύστερα, αν είναι δυνατόν, ο καλύτερος ποιητής σε παγκόσμια κλίμακα», αναφέρει.

Απαντώντας σε ερώτηση αν η εποχή μας ευνοεί την ποίηση, ο ποιητής λέει ότι «η εποχή μας δίνει αφορμές για να φτιάξεις ποίηση, ας είναι και απελπισμένη ποίηση». Μάλιστα παραθέτει τη ρήση του Γιάννη Ρίτσου ότι οι ποιητές είναι οι απαρηγόρητοι αυτού του κόσμου, καθώς και τη ρήση του Ρώσου σκηνοθέτη Αντρέι Ταρκόφσκι ότι η θλίψη δεκαπλασιάζει τη γνώση.

«Όσο περισσότερο σκοτάδι υπάρχει γύρω μας, τόσο περισσότερη ανάγκη υπάρχει μέσα μας να ανάψουμε ένα κερί και να φωτίσουμε τον κόσμο ή έστω τον εαυτό μας», υποδεικνύει ο κ. Χαραλαμπίδης. «Λένε ότι ο κόσμος θα χαθεί όταν εκλείψουν οι μέλισσες», συνεχίζει, εκφράζοντας την άποψή του ότι η πατρίδα θα χαθεί όταν εκλείψουν οι ποιητές.

«Η ποίηση είναι ελπίδα, καταβοά από μόνη της τη ζωή, τη χαρά του κόσμου. Δεν είναι απελπισία ή κατάθλιψη, είναι θλίψη», εξηγεί στο ΚΥΠΕ ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, προσθέτοντας ότι «όσο υπάρχει θλίψη, υπάρχει και η ελπίδα της ανάστασης». Μάλιστα, σημειώνει ότι οι ποιητές ζουν «στη ζωογόνο θλίψη, που δίνει το κίνητρο για την ανάσταση της ψυχής και του πνεύματος».

Σε ερώτηση αν ένας νέος ποιητής μπορεί να βρει τον δρόμο του, ο κ. Χαραλαμπίδης απαντά ότι αυτό είναι εφικτό «εάν καθοδηγείται από αυτόν τον εσωτερικό φωτισμό, από την εσωτερική ενέργεια και τη χάρη που τον περιλούζει». «Η έμπνευση δεν έρχεται μόνη της. Ο ποιητής προκαλεί την έμπνευση. Δεν έρχεται αυτή να τον βρει, αυτός πάει και τη βρίσκει», λέει.

Κληθείς από το ΚΥΠΕ κατά πόσον υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ της ποίησης και της κοινωνίας, ο εξ Αμμοχώστου ποιητής εξηγεί ότι, εάν η κοινωνία νιώθει την ανάγκη να προστρέξει στην ποίηση, υπάρχει αλληλεπίδραση. Όμως, όπως διευκρινίζει, «η ποίηση είναι πάντα εκεί. Αν πας σε ένα τοπίο, εκείνο υπάρχει. Αν δεν πας, το τοπίο θα εξακολουθήσει να υπάρχει».

Επιπλέον, ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης παραθέτει τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, ο οποίος έλεγε «αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες». Ο ίδιος, παραφράζοντας τον Μπρεχτ, λέει «αλίμονο στη χώρα που δεν έχει ανάγκη από τους ποιητές της». «Πρέπει η κοινωνία να αναζητήσει την ποίηση. Τότε θα αναβλέψει, θα σηκωθεί πιο ψηλά», υπογραμμίζει.

«Αν κάποιος νιώσει την ανάγκη να προστρέξει στο ποιητικό έργο, αυτό είναι ένα πράγμα. Εάν προστρέξει, θα καταλάβει αν είναι καλό;», διερωτάται. «Πολλές φορές ακόμα και φιλόλογοι με ρωτούν πώς να αναγνωρίσουν ένα καλό ποίημα», αναφέρει. «Εκπλήσσομαι γιατί οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για να διδάξουν στα παιδιά πώς θα καταλάβουν και πώς θα ευαισθητοποιηθούν, ρωτούν οι ίδιοι τι είναι ευαισθησία», καταλήγει.