«Καίει» τον Φίλιππο Πατσαλή η έκθεση του Γενικού Ελεγκτή

22:56 7/12/2015 - Πηγή: Sigma Live

«Κόλαφος» για τον Φίλιππο Πατσαλή αποτελούν τα ευρήματα του Γενικού Ελεγκτή αναφορικά με την εμπορική εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας για μη επεμβατική προγεννητική διάγνωση για το σύνδρομο Down.

Συγκεκριμένα, το Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ), το Νοέμβριο του 2012, παραχώρησε μέσω γραπτής συμφωνίας, το 99% των εσόδων από μελλοντική εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας αναφορικά με την εφεύρεση μη επεμβατικής διάγνωσης για το σύνδρομο Down στην ιδιωτική εταιρεία

NIPD Genetics Ltd, μεγαλομέτοχος της οποίας είναι ο Φίλιππος Πατσαλής, ο οποίος τότε ήταν Γενικός Εκτελεστικός Ιατρικός Διευθυντής του Ινστιτούτου.

Η συμφωνία προνοούσε:

(α) Παραχώρηση όλων των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας από το Ίδρυμα στην NIPD Genetics Ltd με αντάλλαγμα την είσπραξη ποσοστού 1% από τα καθαρά έσοδα εκμετάλλευσης της ευρεσιτεχνίας σε οποιαδήποτε χώρα, και

(β) Καταβολή από την NIPD Genetics Ltd στο Ίδρυμα, του κόστους που κατέβαλε το Ίδρυμα τόσο για την εγγραφή της NIPD Genetics Ltd όσο και για την ετοιμασία του επιχειρηματικού της πλάνου.

Αρχικοί μέτοχοι της NIPD Genetics Ltd ήταν η εταιρεία CING Innovations Ltd (το ΙΝΓΚ κατέχει το 100% των μετοχών), ο Ερευνητής 1 (Φίλιππος Πατσαλής) και ο Ερευνητής 2.

Στη συνέχεια, μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας προστέθηκαν νέοι μέτοχοι, με αποτέλεσμα την περαιτέρω συρρίκνωση των ποσοστών του Ιδρύματος.

Σημειώνεται ότι, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος, σε συνεδρία του στις 5.10.2010 ενέκρινε την υπογραφή συμφωνίας του ΙΝΓΚ με την Genome Research Ltd (Sanger Institute) για παραχώρηση ποσοστού 10%, από το 1% των εσόδων που θα εισπράττει από την εκμετάλλευση της πατέντας (η σχετική συμφωνία υπογράφηκε στις 26.7.2010).

Η εμπορική εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας άρχισε, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον εγχώριο τύπο, τον Μάιο του 2015, εφόσον η προγεννητική διάγνωση προσφέρεται στην Κύπρο και στο εξωτερικό.

Επιπρόσθετα αναφέρεται ότι, στις 30.10.2012, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΝΓΚ αποφάσισε το ύψος της αμοιβής του Ερευνητή 1 (Φίλιππου Πατσαλή) από την ΝΙPD Genetics Ltd. Η αμοιβή αποτελείτο από πακέτο 100 μετοχών το χρόνο καθώς και ποσού ύψους €50.000 το χρόνο, για περίοδο τριών ετών, με εφαρμογή από τον Οκτώβριο 2011 μέχρι τον Οκτώβριο 2014, και επανεξέτασή της κατά τη λήξη της συμφωνίας αυτής. Όπως, η Ελεγκτική Υπηρεσία πληροφορήθηκε πρόσφατα, η τρέχουσα αξία της μετοχής ανέρχεται στα €1.150 (η ονομαστική αξία της μετοχής είναι €0,10).

Ταυτόχρονα, ο Ερευνητής 1 (Φίλιππος Πατσαλής) κατείχε τη θέση του Διευθυντή του Ιδρύματος, με υψηλά ωφελήματα.

Συστάσεις Ελεγκτικής Υπηρεσίας

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείται όπως το Υπουργείο Υγείας διερευνήσει:

(α) Τους λόγους που έγινε παραχώρηση των δικαιωμάτων της ευρεσιτεχνίας στην ιδιωτική εταιρία NIPD Genetics Ltd, αφού η εμπορική εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας πιθανόν να ενίσχυε σημαντικά τα έσοδα του Ιδρύματος και κατ’ επέκταση να μείωνε την κυβερνητική χορηγία. Η ευρεσιτεχνία ήταν ιδιοκτησία του Ιδρύματος, στο οποίο οι δύο ερευνητές εργάζονταν με την ανάλογη αμοιβή (ετήσιος μισθός του Ερευνητή 1 – Φίλιππου Πατσαλή από 20.6.2011 ήταν €103.103, συν τα ωφελήματα που λάμβανε ως αμοιβή από την NIPD Genetics Ltd).

(β) Κατά πόσο υπήρξε σύγκρουση συμφερόντων στη διαδικασία που ακολουθήθηκε κατά την ίδρυση της ιδιωτικής εταιρείας NIPD Genetics Ltd, εφόσον ο Ερευνητής 1 (Φίλιππος Πατσαλής) ήταν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος, και Εκτελεστικός Διευθυντής και ο μεγαλύτερος μέτοχος της NIPD Genetics Ltd.

(ε) Τους λόγους για τους οποίους αποφασίσθηκε όπως το Ίδρυμα συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της NIPD Genetics Ltd μέσω της ιδιωτικής εταιρίας CING Innovations Ltd, η οποία δημιουργήθηκε για τον σκοπό αυτό.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΙΝΓΚ

Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου στην απάντησή του προς την Ελεγκτική Υπηρεσία ανέφερε ότι η νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας (ο περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας Νόμος, Ν. 16(Ι)/98) ορίζει ότι οι εφευρέτες έχουν δικαίωμα για δίκαια αμοιβή και όφελος από τον εργοδότη. Για τον καθορισμό του δικαιώματος αυτού των εφευρετών, αλλά και για τη διαδικασία διαχείρισης και εκμετάλλευσης πνευματικής ιδιοκτησίας τα ακαδημαϊκά ιδρύματα πρέπει να έχουν ειδικό κανονισμό για δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (…) Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν σε σχέση με τα δικαιώματα των εφευρετών και την εμπορική εκμετάλλευση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας για μη επεμβατική προγεννητική διάγνωση για το σύνδρομο Down ακολούθησαν τις πρόνοιες του κανονισμού του Ιδρύματος για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας. Μέσα από αυτό προέκυψαν και τα ποσοστά των εφευρετών και του Ιδρύματος στο μετοχικό κεφάλαιο της NIPD Genetics.

ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν συμμερίζεται τη θέση του Ιδρύματος για τα δικαιώματα των εφευρετών, αφού, όπως σημειώνεται στην έκθεση, οι αναφερόμενοι Κανονισμοί για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας ουσιαστικά ετοιμάστηκαν από αυτούς που θα ωφελούνταν από την πολιτική που οι ίδιοι θα καθόριζαν. Το ίδρυμα επιχορηγείται από το Κράτος και δεν μπορεί σε αυτό να εφαρμόζονται πολιτικές που, με τον ένα ή άλλο τρόπο, έχουν ως αποτέλεσμα υπάλληλοι να απολαμβάνουν τόσο προκλητικών ωφελημάτων.