Κολομβία: Αντιμέτωπη με τη δοκιμασία των προεδρικών και τη δίψα της για αλλαγή

11:28 27/5/2022 - Πηγή: Sigma Live

Η Κολομβία ετοιμάζεται να ψηφίσει την Κυριακή στις πιο πολωμένες προεδρικές εκλογές που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ στη χώρα αυτή, με φαβορί έναν αντιπολιτευόμενο, τον Γκουστάβο Πέτρο, ο οποίος μπορεί να γίνει ο πρώτος αριστερός πρόεδρος στην πρόσφατη ιστορία της χώρας.

Σχεδόν 38 εκατομμύρια ψηφοφόροι αναμένονται σε 12.000 εκλογικά τμήματα, όπου θα επιλέξουν ανάμεσα σε έξι υποψηφίους τον αντικαταστάτη του διόλου δημοφιλούς απερχόμενου συντηρητικού προέδρου Ιβάν Ντούκε, ο οποίος δεν μπορεί να θέσει

και πάλι υποψηφιότητα.

Η ψηφοφορία αυτή θα πραγματοποιηθεί σ' ένα κλίμα ζωηρών πολιτικών εντάσεων, έπειτα από τέσσερα χρόνια που σηματοδοτήθηκαν από την πανδημία, μια ισχυρή ύφεση, μαζικές διαδηλώσεις στις πόλεις και μια επιδείνωση της βίας που ασκούν ομάδες ενόπλων στην ύπαιθρο.

Η εθνική απεργία της άνοιξης του 2021, η οποία κατεστάλη σκληρά από την αστυνομία, αποκάλυψε το εύρος της λαϊκής απογοήτευσης μπροστά στη φτώχεια και τις ανισότητες. Στη διάρκεια της τελευταίας θητείας του Ντούκε, καμιά μεγάλη μεταρρύθμιση δεν πραγματοποιήθηκε ώστε να απαντηθεί αυτό το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη.

Και πολλοί Κολομβιανοί εξακολουθούν να έχουν το αίσθημα ότι «οι ελίτ είναι αποφασισμένες να διαιωνίσουν ένα κοινωνικο-οικονομικό σύστημα που ευνοεί μια μικρή μειονότητα», διαπιστώνει η ομάδα σκέψης International Crisis Group (ICG).

Στις αγροτικές ζώνες, οι αντάρτες και οι ένοπλες ομάδες, που συνδέονται με το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, έχουν αυξήσει τον έλεγχό τους στις κοινότητες, με μια χιονοστιβάδα από φόνους, εκτοπισμούς, περιορισμούς και καταναγκαστική στρατολόγηση, ακυρώνοντας τα λίγα κεκτημένα της ειρηνευτικής συμφωνίας που υπογράφηκε το 2016 με τις μαρξιστικές Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC).

- «Λυσσώδης μάχη» -

Στο πλαίσιο αυτό, στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας η κυβερνώσα δεξιά και η αντιπολιτευόμενη αριστερά «επιδόθηκαν σε μια λυσσώδη μάχη» που αντανακλά «τη βαθιά πολιτική διαίρεση της κοινωνίας», σύμφωνα με την ICG.

Πρώτος στις δημοσκοπήσεις (41%), ο γερουσιαστής της αριστεράς Γκουστάβο Πέτρο, ένας πρώην αντάρτης που μεταστράφηκε στη σοσιαλδημοκρατία, πρώην δήμαρχος της Μπογοτά και βετεράνος της πολιτικής, κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει τη δίψα για «αλλαγή», την οποία έκανε έμβλημα της εκστρατείας του.

«Την ερχόμενη Κυριακή θα αλλάξει η ιστορία της Κολομβίας», διαβεβαίωσε ο 62χρονος υποψήφιος, ο οποίος κατεβαίνει με υποψήφια αντιπρόεδρο την Αφροκολομβιανή Φράνσια Μάρκες. Το στοίχημα πέτυχε, καθώς αυτή η πρώην καθαρίστρια και ανέκαθεν μαχητική φεμινίστρια και αντιρατσίστρια έχει ήδη επιβληθεί ως ένα από τα φαινόμενα αυτών των προεδρικών εκλογών.

Αυτό το δίδυμο του συνασπισμού του «Ιστορικού Συμφώνου» (ο οποίος ήρθε πρώτος στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου) υπόσχεται κοινωνική δικαιοσύνη, επιστροφή της ειρήνης, πράσινη μετάβαση, μάχη κατά «της οικονομίας της αρπαγής» και «του αυταρχισμού».

Απέναντί τους, ο συντηρητικός υποψήφιος Φεντερίκο Γκουτιέρες, πρώην δήμαρχος της Μεντεγίν (βορειοδυτική Κολομβία) που πιστώνεται στις δημοσκοπήσεις με το 27% των ψήφων, παρουσιάζεται ως υπερασπιστής των «απλών» Κολομβιανών, στους οποίους υπόσχεται «τάξη και ασφάλεια», καταγγέλλοντας τις «ομιλίες μίσους» μιας αριστεράς την οποία εξομοιώνει με το «κομμουνιστικό» φόβητρο.

Ο Γκουτιέρες -«Φίκο» για τους οπαδούς του- φρόντισε να αποστασιοποιηθεί από τον απερχόμενο πρόεδρο και το κυβερνών Δημοκρατικό Κέντρο του πρώην προέδρου Άλβαρο Ουρίμπε (2002-2010), που έχει μπλεξίματα με τη δικαιοσύνη. Επιχειρεί να επωφεληθεί «από το βαθύ φόβο που προκαλεί ο Πέτρο σε ορισμένους κολομβιανούς, που τρομοκρατούνται στην ιδέα ότι η χώρα μπορεί να γίνει μια νέα Βενεζουέλα», λέει ο Μάικλ Σίφτερ της δεξαμενής σκέψης Inter-American Dialogue.

Τον «Φίκο» ακολουθεί τώρα καταπόδας στις δημοσκοπήσεις ένας ανεξάρτητος υποψήφιος, το αουτσάιντερ Ροντόλφο Ερνάντες, ένας 77χρονος επιχειρηματίας με λαϊκιστικό λόγο με τον οποίο έχει συνταχθεί η γαλλο-κολομβιανή υποψήφια Ίνγκριντ Μπετανκούρ. Ένας κεντρώος, ο Σέρχιο Φαχάρντο, έρχεται τέταρτος.

- Ηφαίστειο -

Η εκστρατεία χαρακτηρίσθηκε από απειλές δολοφονίας εναντίον του Πέτρο και της υποψήφιας αντιπροέδρου του, οι οποίοι μιλούν πλέον δημόσια μόνο πίσω από αλεξίσφαιρες ασπίδες, αλλά και εναντίον του «Φίκο». Απειλές που αναβίωσαν το φάσμα δεκαετιών πολιτικής βίας.

Έπειτα από προβλήματα στην καταμέτρηση των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές, αμφιβολίες εκφράσθηκαν επίσης σχετικά με την αξιοπιστία της εκλογικής διαδικασίας. Το στρατόπεδο του Πέτρο εκφράζει ανησυχίες γι' αυτό που θεωρεί «έλλειψη εγγυήσεων».

Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι σχεδόν 200.000 στρατιωτικοί και αστυνομικοί θα αναπτυχθούν σε όλη τη χώρα, ενώ η Αποστολή Εκλογικών Παρατηρητών (MOE), ένας συνασπισμός τοπικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, διαπίστωσε σαφή αύξηση της δραστηριότητας των ένοπλων ομάδων κατά την προεκλογική περίοδο.

Το καρτέλ Clan del Golfo επέβαλε από την πλευρά του στις αρχές Μαΐου στους αγροτικούς πληθυσμούς των βόρειων περιφερειών μια ηχηρή «ένοπλη απεργία» σε αντίποινα για την έκδοση στις Ηνωμένες Πολιτείες του αρχηγού του, του «Οτονιέλ».

Όποια κι αν είναι η έκβαση της ψηφοφορίας --ένα δεύτερος γύρος μπορεί να πραγματοποιηθεί στις 19 Ιουνίου-- ο νεοεκλεγείς πρόεδρος θα αντιμετωπίσει το ζήτημα της κυβερνησιμότητας.

Ο Πέτρο, ο οποίος αντιμετωπίζεται με καχυποψία από τις ελίτ και ένα μέρος του στρατού, θα μπορέσει άραγε να κυβερνήσει; Αν νικήσει ο «Φίκο», θα μπορέσει άραγε να συγκρατήσει μια νέα κοινωνική δυσαρέσκεια;

«Δύο αισθήματα κυριαρχούν στον ψηφοφόρο: η ανάγκη για αλλαγή (...) και η καχυποψία», εκτιμά ο Χόρχε Ρεστρέπο, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Χαβεριάνα.

Ένας κεντρώος υποψήφιος, ο Αλεχάντρο Γκαβίρια, ο οποίος αποσύρθηκε από την κούρσα, προειδοποίησε: «θα ήταν ίσως προτιμότερο να έχουμε μια ελεγχόμενη έκρηξη με τον Πέτρο από το να βάλουμε το ηφαίστειο στο μπουκάλι. Η χώρα απαιτεί μια αλλαγή».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP