Κουρσουμπά:Σωρεία παραβιάσεων της Σύμβασης του ΟΗΕ για παιδιά με αναπηρία

16:24 17/7/2019 - Πηγή: Sigma Live

Σωρεία παραβιάσεων των δικαιωμάτων των παιδιών, μαζί και των τεσσάρων βασικών αρχών της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, καθώς και του εθνικού δικαίου διαπιστώνει η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Λήδα Κουρσουμπά, η οποία δίνει στη δημοσιότητα το πόρισμά της αναφορικά με τη διερεύνηση παραπόνων για τις περιπτώσεις δύο παιδιών: ενός 6χρόνου με οπτική αναπηρία και ενός 4χρονου με κινητική αναπηρία.

Στο πόρισμά της η Επίτροπος σημειώνει «τα δύο παιδιά έμειναν εκτεθειμένα σε συνθήκες βίας, αφού η ανυπαρξία δομών που θα απομάκρυναν τα εμπόδια του περιβάλλοντος που δυσχεραίνουν την αποτελεσματική συμμετοχή των δύο παιδιών σε όλους τους τομείς της κοινωνίας αναγνωρίζεται ως μορφή έμμεσης βίας, ενώ η προσβολή του σεβασμού και της αξιοπρέπειας των δύο παιδιών αποτελεί μορφή άμεσης βίας».

Το πρώτο αφορούσε την περίπτωση παιδιού 6 ετών με οπτική αναπηρία, το οποίο γεννήθηκε στην Κύπρο, από μητέρα υπήκοο τρίτης χώρας η οποία εργάζεται στην Κύπρο τα τελευταία 18 χρόνια. Το παιδί φοιτά στη Σχολή Τυφλών, είναι δικαιούχος του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και λαμβάνει μηνιαίως το ποσό που ορίζεται από τη νομοθεσία, ως παιδί με αναπηρία.

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με το παράπονο που υποβλήθηκε, στην Επίτροπο, «δεν δικαιούται οποιαδήποτε παροχή μέσω των Σχεδίων που τυγχάνουν χειρισμού από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες (ΤΚΕΑΑ), όπως την ειδική χορηγία σε τυφλούς, τροχοκάθισμα, κάρτα στάθμευσης και άλλες, αφού δεν εμπίπτει στις κατηγορίες που προνοούνται στις σχετικές νομοθεσίες και σχέδια παροχών».

Το δεύτερο παράπονο αφορούσε την περίπτωση παιδιού 4 ετών, υπήκοος τρίτης χώρας, ο πατέρας του οποίου εργάζεται στην Κύπρο, ενώ το παιδί βρίσκεται στην Κύπρο τα τελευταία 3 χρόνια. Η οικογένεια του παιδιού υπέβαλε αίτηση για παροχή κάρτας στάθμευσης, λόγω της αναπηρίας που το παιδί αντιμετωπίζει και ως εκ τούτου δεν μπορεί να περπατήσει καθόλου.

Η Επίτροπος Κουρσουμπά στο πόρισμά της αναφέρει ότι «η αίτηση του παιδιού απορρίφθηκε από το ΤΚΕΑΑ, γεγονός για το οποίο η οικογένεια ενημερώθηκε με επιστολή, ημερομηνίας 02/08/2018» στην οποία δεν αναφέρονται οι λόγοι απόρριψης της αίτησης παρά μόνο υπάρχει τονισμός εκεί όπου αναγράφεται ότι το μπλε δελτίο στάθμευσης παραχωρείται μόνο σε πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε ό,τι αφορά στην πρώτη περίπτωση του παιδιού με οπτική αναπηρία, η κ. Κουρσουμπά, με επιστολή της προς τη Διευθύντρια ΤΚΕΑΑ, ημερομηνίας 01/11/2018, αναφέρθηκε στην περίπτωση του 6χρονου επαναλαμβάνοντας ότι «δεν μπορεί ένα παιδί να στερείται κοινωνικών επιδομάτων λόγω της καταγωγής του ή του χρόνου διαμονής του στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας».

Σε ό,τι αφορά στη δεύτερη περίπτωση του παιδιού με κινητική αναπηρία η Επίτροπος, και πάλι με επιστολή προς τη Διευθύντρια ΤΚΕΑΑ, ημερομηνίας 21/09/2018, έθεσε σειρά ερωτημάτων προς απάντηση.

Η κ. Κουρσουμπά ζητούσε απαντήσεις για «το λόγο για τον οποίο δεν έχει παραχωρηθεί το μπλε δελτίο στάθμευσης προς το συγκεκριμένο παιδί, με ποιο τρόπο παραχωρείται το μπλε δελτίο στάθμευσης προς τα παιδιά με αναπηρίες που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα και τους λόγους για τους οποίους το μπλε δελτίο στάθμευσης παραχωρείται μόνο σε πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι σε όλα τα παιδιά που διαβιούν στην Κύπρο και εμπίπτουν μέσα στους δικαιούχους».

Παρά τις απαντητικές επεξηγηματικές επιστολές που η Διευθύντρια του ΤΚΕΑΑ έστειλε στην Επίτροπο, αποσπάσματα των οποίων η κ. Κουρσουμπά δίνει στη δημοσιότητα, στο πόρισμά της σημειώνει ότι «και στις δύο περιπτώσεις παιδιών, υπήρξε σωρεία παραβιάσεων των δικαιωμάτων τους και παραβιάστηκαν και οι τέσσερις βασικές Αρχές της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού: η Αρχή της Μη Διάκρισης, η Αρχή της Ανάπτυξης, η Αρχή της Συμμετοχής και η Αρχή του Συμφέροντος του Παιδιού».

Παράλληλα, «η μη πρόσβαση σε συγκεκριμένα Σχέδια Παροχών επηρέασαν και παραβίασαν το δικαίωμα των δύο παιδιών στην πληροφόρηση, στην άσκηση της θρησκείας, του συνεταιρίζεσθαι, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στο κατάλληλο επίπεδο ζωής και στο παιχνίδι, αφού οι συνθήκες που διευκολύνουν την πρόσβαση και συμμετοχή των παιδιών σε αυτά τα δικαιώματα δεν διασφαλίστηκαν», αναφέρει η κ. Κουρσουμπά.

Οσον αφορά στο παιδί με οπτική αναπηρία, η αίτησή του για την παροχή της ειδικής χορηγίας σε τυφλούς, αλλά και προμήθεια τροχοκαθίσαμτος απορρίφθηκε, λόγω του ότι σύμφωνα με τα υφιστάμενα Σχέδια δεν εμπίπτει στους δικαιούχους αφού δεν είναι Κύπριος πολίτης ή πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε είναι πρόσωπο με αναγνωρισμένο καθεστώς πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

Η κ. Κουρσουμπά σημειώνει ότι με αυτή την απόφαση το συγκεκριμένο παιδί «στερείται πρόσβασης σε βασικές κοινωνικές παροχές λόγω του νομικού καθεστώτος παραμονής του και της υπηκοότητάς του, με αποτέλεσμα εν έτη 2019 να αναγκάζεται η μητέρα να το κουβαλάει στην πλάτη της για τις διακινήσεις του».

Εισηγείται όπως «θεωρηθεί άμεσα δικαιούχο για την παροχή οικονομικής βοήθειας για την προμήθεια τροχοκαθίσματος , αφού ως δικαιούχοι ορίζονται και τα παιδιά με αναπηρίες, οι ανάγκες των οποίων εξυπηρετούνται με βάση τους περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Νόμους 1999 έως 2014».

Όσον αφορά στην περίπτωση του δεύτερου παιδιού στο οποίο δεν παραχωρήθηκε δελτίο στάθμευσης, η Επίτροπος εκτιμά ότι «η απόρριψη της αίτησης του παιδιού για έκδοση δελτίου στάθμευσης λόγω του ότι η άδεια διαμονής του στην Κύπρο είναι υπό το καθεστώς ‘επισκέπτη’ δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε στη βάση των ευρωπαϊκών Οδηγιών, ούτε από τον περί Ατόμων με Αναπηρίες Νόμο του 2000 [127(Ι)/2000], αλλά ούτε και από τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στον Οδηγό».

Προσθέτει ότι «η Σύσταση 98/376/ΕΚ δεν καθορίζει την κατηγορία των δικαιούχων, αλλά τον τύπο του μοντέλου Δελτίου Στάθμευσης, καθώς και ότι το δικαίωμα αυτό πρέπει να παρέχεται στα άτομα με ειδικές ανάγκες, είναι, επομένως, η εθνική νομοθεσία που θα πρέπει να καθορίσει τους δικαιούχους, η οποία θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις πιο πάνω αναφερόμενες Διεθνείς Συμβάσεις».

Συνεπώς, αναφέρει η κ. Κουρσουμπά, «δεν ευσταθεί η τοποθέτηση της Διευθύντριας ΤΚΕΑΑ» ότι «δεν μπορεί να παρεκκλίνει από τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το χειρισμό του συγκεκριμένου Δελτίου και δεν είναι σε θέση να προσφέρει εναλλακτική λύση εάν το άτομο δεν πληροί τα καθορισμένα κριτήρια», αφού οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις των δικαιούχων τέθηκαν στη βάση της εθνικής νομοθεσίας και πολιτικής.

Επί τούτου εισηγείται «όπως επανεξεταστεί η αίτηση του δεύτερου παιδιού για παροχή Δελτίου Στάθμευσης, αφού το παιδί διαβιεί στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία τα τελευταία τρία χρόνια και τόσο οι σχετικές νομοθεσίες, όσο και ο Οδηγός που εκδόθηκε, δεν αποκλείουν την παροχή του Δελτίου Στάθμευσης σε παιδιά με διαφορετικό καθεστώς».

Καταλήγοντας η Επίτροπος τονίζει ότι «το συμφέρον του παιδιού είναι πρωταρχικής σημασίας και επιβάλλεται να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε απόφαση που το αφορά, άμεσα ή έμμεσα».