ΚΤΚ: Τα όπλα είναι μεταρρυθμίσεις - επενδύσεις - ανάπτυξη

16:24 24/11/2016 - Πηγή: Sigma Live

“Δομικές μεταρρυθμίσεις, επενδύσεις και ανάπτυξη”, είναι τα όπλα που προτείνει η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, αναφορικά με τα δύο βασικά προβλήματα της κυπριακής Οικονομίας, που είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η ανεργία.

Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, η κα Γιωρκάτζη υπογράμμισε ότι το 2017 αναμένεται συνέχιση της ανάκαμψης της οικονομίας που παρατηρείται τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ οι προοπτικές είναι ενθαρρυντικές τόσο για τον τραπεζικό τομέα όσο

και για τη δημοσιονομική κατάσταση.

Ταυτόχρονα, η κ. Γιωρκάτζη, ξεκαθάρισε ότι η ανάπτυξη που παρουσιάζει η οικονομία “είναι βιώσιμη γιατί διαπιστώνουμε να γίνονται επενδύσεις από ιδιώτες επενδυτές” στους τομείς του τουρισμού, στα ξενοδοχεία, στις μαρίνες και σε καζίνο, ενώ σε σχέση με τις Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις (ΜΕΧ) επισήμανε πως “υπάρχει ακόμη δρόμος και πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει για να πετύχουμε την επίλυση του κύριου προβλήματος” των τραπεζών που είναι τα ΜΕΧ και ότι “δεν υπάρχει περιθώριο για χαλάρωση της προσπάθειας”.

Εξέφρασε, ωστόσο, ικανοποίηση για το ότι “οι κυπριακές τράπεζες έχουν καταφέρει να ανταποκριθούν επιτυχώς στις αυστηρότερες εποπτικές οδηγίες και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των τελευταίων τριών κυρίως χρόνων, διορθώνοντας θεμελιώδεις αδυναμίες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, γεγονός που αποτέλεσε κλειδί για τη σημαντική βελτίωση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης προς τον τομέα”.

“Αν και σημαντικά προβλήματα παραμένουν, όπως το υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων (49%), το υψηλό δημόσιο χρέος (109,6%) και η ανεργία (12,1%), οι προοπτικές είναι ενθαρρυντικές τόσο για τον τραπεζικό τομέα, ο οποίος βρίσκεται τώρα σε πολύ υγιέστερη βάση, όσο και για τη δημοσιονομική κατάσταση, η οποία υποστηρίζεται, επίσης, από την επιστροφή στην ανάπτυξη και τη συνεχή μείωση της ανεργίας”, επισήμανε.

“Η βελτιωμένη ευρωστία της κυπριακής οικονομίας και της κατάστασης του τραπεζικού συστήματος ειδικότερα, είναι εμφανής και από τη σημαντική μείωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων της χώρας, την αναβάθμιση από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, τη σημαντική μείωση του ELA και το σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως αυτό προκύπτει από τη συμμετοχή ξένων ιδιωτών στον τραπεζικό και σε άλλους τομείς”, πρόσθεσε.

Η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι ο χρόνος που αφήνουμε πίσω μας σηματοδότησε την επιτυχή έξοδο της Κύπρου από το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, σημειώνοντας ότι “η εφαρμογή του προγράμματος ήταν μεν δύσκολη, αλλά τελικά, όπως η σημερινή πορεία της οικονομίας καταδεικνύει, αναγκαία”.

Ανέφερε ότι για ολόκληρο το 2016 το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,7% και να συνεχίσει να αυξάνεται περίπου στα ίδια επίπεδα το 2017 και 2018, αντανακλώντας κυρίως την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση, τις επενδύσεις και σε μικρότερο βαθμό τις καθαρές εξαγωγές.

Σημείωσε ότι στον επόμενο γύρο των προβλέψεων της ΚΤΚ τον Δεκέμβριο του 2016, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για το 2016 θα αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα πάνω.

“Ο δυναμισμός της οικονομίας προβλέπεται να ενισχυθεί περαιτέρω, επωφελούμενος από τις βελτιώσεις στην ανταγωνιστικότητα που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια”, τόνισε η Διοικητής της ΚΤΚ.

Πρόσθεσε ότι η πορεία του δημοσιονομικού ισοζυγίου προβλέπεται να παρουσιάσει συνεχιζόμενη βελτίωση από -0,3% το 2016 στο 0,7% το 2019, ενώ το πρωτογενές ισοζύγιο επίσης καταγράφει βελτίωση και σχετίζεται με μεγαλύτερα πλεονάσματα από 2,3% το 2016 σε 3,4% το 2019.

Σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι αυτό φαίνεται να κορυφώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ γύρω στο 109% το 2015 και εντεύθεν να αποκλιμακώνεται φθάνοντας το 96% του ΑΕΠ το 2019 και σημείωσε ότι “σε περίπτωση που συμπεριληφθούν ορισμένα μη επαναλαμβανόμενα έσοδα, το δημόσιο χρέος θα αποκλιμακωθεί σε μεγαλύτερο βαθμό”.

Είπε ακόμη ότι οι θετικές εξελίξεις που αφορούν στο ΑΕΠ, αν και με κάποια χρονική υστέρηση, είχαν αναπόφευκτα θετική επίδραση και στην αγορά εργασίας, με την ανεργία να καταγράφει συνεχείς μειώσεις από το υψηλό ποσοστό του 16,1% που καταγράφηκε το έτος αιχμής της, το 2014.

Αναφορικά με τον πληθωρισμό, ο οποίος συνεχίζει να είναι αρνητικός για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το 2016, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι “ο πληθωρισμός θα αρχίσει να επανέρχεται σε θετικά επίπεδα το 2017, λόγω κυρίως της ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας, μιας μικρής αναμενόμενης αύξησης των μισθών και των εξελίξεων σε εξωγενείς παράγοντες, όπως οι τιμές του πετρελαίου, οι οποίες με βάση τις υποθέσεις εργασίας των προβλέψεων, αναμένεται να αυξηθούν”.

“Σε γενικές γραμμές, ο αρνητικός πληθωρισμός συνέβαλε θετικά στην ενίσχυση των εισοδημάτων σε πραγματικούς αριθμούς και της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας, αν και περαιτέρω διατήρησή του δεν θα ήταν επιθυμητή, λόγω αποπληθωριστικών παρενεργειών”, πρόσθεσε.

Κύριο πρόβλημα των τραπεζών τα ΜΕΧ

Σε σχέση με το ύψος των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι αυτό “συνεχίζει να είναι το κύριο πρόβλημα που ταλανίζει τον τραπεζικό τομέα, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τους τελευταίους μήνες”, υπογραμμίζοντας ότι “υπάρχει ακόμη δρόμος και πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει για να πετύχουμε την επίλυση του προβλήματος και δεν υπάρχει περιθώριο για χαλάρωση της προσπάθειας”.

“Απαιτείται συνέχιση και ενδυνάμωση των σχετικών χειρισμών, από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, για να τύχει διαχείρισης το πρόβλημα”, τόνισε η Διοικητής της ΚΤΚ.

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι “τα τραπεζικά ιδρύματα έχουν πλέον ολοκληρώσει τη δημιουργία και στελέχωση των ειδικών μονάδων για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και έχουν καταρτίσει τις πολιτικές και τις εσωτερικές διαδικασίες τους για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό το πρόβλημα”.

Σημείωσε ότι οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις για τις εγχώριες εργασίες των τραπεζικών ιδρυμάτων μειώθηκαν στα €24,5 δισ. μέχρι το τέλος Αυγούστου 2016, σε σχέση με τα €27,8 δισ. που είχαν φθάσει στο τέλος Ιανουαρίου 2015 και €26,9 δισ. στο τέλος του 2015.

“Η καταγραφή εισροών καταθέσεων, ιδιαίτερα από κατοίκους Κύπρου, που καταγράφεται από το 2015, υποδηλοί, σταδιακά, επιστροφή της εμπιστοσύνης των καταθετών στο τραπεζικό σύστημα. Ταυτόχρονα, και παρά την παρατηρούμενη απομόχλευση των δανείων, καταγράφεται αύξηση, αν και περιορισμένη, στη χορήγηση νέων δανείων”, υπογράμμισε.

Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, η κ. Γιωρκάτζη παραδέχθηκε ότι είναι “ισχνή” και όχι “πολύ μεγάλη” η βελτίωση σε ό,τι αφορά τα ΜΕΧ και σημείωσε ότι για το αποτέλεσμα αυτό ευθύνη υπάρχει στην καθυστέρηση της ψήφισης εκείνων των νομοθεσιών που θα έδιναν τα εργαλεία στις τράπεζες για να μπορούν να κάνουν αναδιαρθρώσεις για να υπάρχει πίεση πάνω στον δανειολήπτη να έρθει κοντά και να κάνει λογικές και βιώσιμες αναδιαρθρώσεις.

Ανέφερε επίσης ότι οι τράπεζες δεν είχαν στημένες ομάδες, προσωπικό εκπαιδευμένο το οποίο θα ασχολείτο με αυτό τον τομέα, ενώ σήμερα, όπως είπε, δόθηκαν τα εργαλεία στις τράπεζες και υπάρχει επιτάχυνση στις αναδιαρθρώσεις δανείων, ενώ σε σχέση με τον δείκτη κάλυψης των ΜΕΧ ,ανέφερε ότι είναι περίπου στο 42%.

Χρέος κράτους προς ΚΤ

Αναφορικά με το χρέος του κράτους προς την ΚΤ, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι αρχικά προτάθηκαν από το κράτος, λόγω απαίτησης του μνημονίου, πολλά τεμάχια γης τα οποία δεν μπορούσε να αξιοποιήσει η ΚΤ, ενώ πρόσφατα επανήλθε το θέμα από την Κυβέρνηση με την πρόταση για παραχώρηση 44 τεμαχίων γης τα οποία είχαν δοθεί στον Έφορο Αποκρατικοποιήσεων για να πωληθούν.

Ανέφερε ότι μετά από εκτίμηση του Κτηματολογίου, διαπιστώθηκε ότι “υπήρχαν επιβαρύνσεις” σε αυτά τα 44 τεμάχια και δόθηκαν οδηγίες από τους αρμοδίους Υπουργούς να εντοπιστούν τα κατάλληλα τεμάχια για να προχωρήσει η συναλλαγή.

Η κ. Γιωρκάτζη ερωτηθείσα για αποδοχή απόκτησης από την ΚΤ αυτών των τεμαχίων χρειάζεται η έγκριση του ΔΣ της Τράπεζας κατά πόσον “είναι στις αρμοδιότητες της ΚΤ να έχει στον ισολογισμό ένας τόσο μεγάλο αριθμό ακίνητης ιδιοκτησίας”, πώς θα τον αξιοποιήσει και ποια θα είναι η επίπτωση από την ετήσια επανεκτίμηση αυτών των τεμαχίων, πρόσθεσε ότι μια τέτοια πράξη θα πρέπει να έχει την έγκριση της Βουλής αλλά και “η άποψη της ΕΚΤ κατά πόσον συνιστά νομισματική χρηματοδότηση”.

Σε σχέση με το χρυσό που διατηρεί το κράτος, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι το 75% του χρυσού διατηρείται σε πολύ αξιόπιστη τράπεζα του εξωτερικού, ενώ η αξία της συνολικής ποσότητας του χρυσού ανέρχεται στα περίπου 550 εκ. ευρώ.

Αναφορικά με το νομοσχέδιο που απέρριψε η Βουλή και θα επέτρεπε στην Επιτροπή Προσωπικού της ΚΤ να λαμβάνει αποφάσεις, έστω και αν χηρεύει θέση μέλους της Επιτροπής Προσωπικού, λόγω μη διορισμού δεύτερου εκτελεστικού μέλους στο ΔΣ της Τράπεζας, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι το νομοσχέδιο προέβλεπε τροποποίηση μιας γραμμής ότι “χηρεία θέση δεν επηρεάζει τη νομιμότητα των αποφάσεων” και πρόσθεσε ότι με την καταψήφιση του νομοσχεδίου “δεν μπορεί να συνεδριάσει η Επιτροπή Προσωπικού και δεν μπορεί να κάνει καμία εργασία” και ότι “τιμωρούμε μια ΚΤ”.

“Η ΕΚΤ θεωρεί ότι με τις ενέργειες μας παραλύουμε μια ΚΤ και ήταν διατεθειμένη να παρέμβει”, ανέφερε και πρόσθεσε: “Εγώ τους παρακάλεσα, αφήστε μας με το Κοινοβούλιο να βρούμε τον λόγο για τον οποίο δεν προχωρεί αυτή η τροποποίηση”.

Αναφορικά με τη σύναψη δανείων σε ελβετικό φράγκο, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι έχουν διαγραφεί ή αποπληρωθεί €109 εκ. δάνεια σε ελβετικό φράγκο, ενώ €309 εκ. μετατράπηκαν σε ευρώ ή στερλίνα.

Δηλώσεις βουλευτών μετά τη συνεδρίαση

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε ότι επιβεβαιώνεται η ορθή πορεία της οικονομίας και η συνεχής βελτίωση των οικονομικών συνθηκών και για το 2016 αλλά και οι εκτιμήσεις για το 2017 και μετέπειτα διαλαμβάνουν, όπως είπε, ότι συνεχίζεται τόσο η οικονομική ανάπτυξη όσο και η δημοσιονομική σταθερότητα.

Σε ό,τι αφορά το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο κ. Κουλλά είπε ότι “επαυξάνεται η εμπιστοσύνη, όπως φαίνεται από την αύξηση των καταθέσεων, και εμπεδώνεται σταδιακά η χρηματοπιστωτική σταθερότητα”, προσθέτοντας ότι “εναπόκειται και σε όλους εμάς να μην διακινδυνεύσουμε αυτή την πορεία”.

“Τουναντίον, έχουμε χρέος σεβόμενοι και τις θυσίες των πολιτών να προχωρήσουμε σε όλες εκείνες τις αλλαγές, διορθώσεις και μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν αυτή τη θετική πορεία”, ανέφερε.

Αναφορικά με τα ΜΕΧ, ο κ. Κουλλά είπε ότι “μας έχει επεξηγηθεί ότι έχουν πλέον τεθεί σε εφαρμογή όλες εκείνες οι διοικητικές ρυθμίσεις είτε εσωτερικά στις τράπεζες με τις ειδικές μονάδες είτε οι οδηγίες είτε οι εγκύκλιοι που αποστέλλει η ΚΤ και συμφωνούνται”, προσθέτοντας ότι “υπάρχει η εκτίμηση και αισιοδοξία ότι τους αμέσως επόμενους μήνες και κυριότερα εντός του 2017 θα παρουσιαστεί μια σημαντική μείωση αυτού του φαινομένου που αποτελεί βαρίδι και για τις τράπεζες και για την οικονομία και το οποίο επισημαίνεται από τους οίκους αξιολόγησης ως ένας από τους κινδύνους και λόγους που δεν αναβαθμίζεται περαιτέρω η κυπριακή οικονομία”.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού είπε ότι το ΑΚΕΛ έχει ζητήσει “για ακόμη μια φορά την άσκηση περισσότερης πίεσης προς τις εμπορικές τράπεζες για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για βιώσιμες αναδιαρθρώσεις αλλά και για μεγαλύτερη επιείκεια σε ό,τι αφορά τα ΜΕΧ, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου ο κίνδυνος εκποιήσεων περιουσιών, ιδιαίτερα πρώτης κατοικίας, είναι υπαρκτός και πραγματικός”.

Ο κ. Δαμιανού είπε ότι εξέφρασε για ακόμη μια φορά την ανησυχία του ΑΚΕΛ για την πορεία που έχουν πάρει τα πράγματα αναφορικά με την τράπεζα FBME, αλλά και την απαρέσκεια για το γεγονός ότι ενώ χηρεύει για μεγάλο χρονικό διάστημα θέση εκτελεστικού συμβούλου στην ΚΤ, που δυσκολεύει ακόμη και αυτά τα εργασιακά δικαιώματα αντί να επιλύσει η ΚΤ, μαζί με την Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών αυτό το πρόβλημα με τη συμπλήρωση της θέσης, απευθύνθηκαν στη Βουλή και δικαιολογημένα η Βουλή δεν έχει αποδεχθεί αυτή τη λογική, πόσο μάλλον που δεν κινείται στα πλαίσια της νομιμότητας”.

Εξέφρασε την ανάγκη “να επιλύσει η ΚΤ αυτό το ζήτημα με την Κυβέρνηση, αντί να χτυπά λανθασμένη πόρτα - που στην προκειμένη περίπτωση ήταν η πόρτα της Βουλής”.

Επίσης, αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο της ΚΤ στα πεπραγμένα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της νομισματικής πολιτικής, διότι στο παρελθόν, όπως είπε, “από πράξεις και παραλείψεις κεντρικών τραπεζιτών πάθαμε τεράστια ζημιά σε αυτό τον τόπο”.

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι το ΔΗΚΟ λόγω των αισιόδοξων προβλέψεων για περαιτέρω ανάκαμψη της οικονομίας θέλει να επισημάνει την ουσιαστική συμβολή του κυπριακού λαού, ο οποίος με πολλές θυσίες συνέβαλε στην αναστροφή της κάκιστης εικόνας της οικονομίας.

Ανέφερε επίσης ότι ο υψηλός αριθμός των ΜΕΧ είναι ανασταλτικός παράγοντας για την ανάκαμψη ολόκληρου του φάσματος της οικονομίας και πρόσθεσε ότι το ΔΗΚΟ από την αρχή της συζήτησης για αντιμετώπιση των ΜΕΧ είχε καταθέσει πρόταση για δημιουργία φορέα Διαχείρισης ΜΕΧ (Bad Bank), έτσι ώστε με την απομόχλευση των κόκκινων δανείων, οι τράπεζες θα μπορούσαν να είναι πιο ευέλικτες με θετικές προοπτικές στη μείωση των ΜΕΧ.

“Η ορθότητα της πρότασής μας για αντιμετώπιση των ΜΕΧ επιβεβαιώνεται τόσο από την ΚΤΚ όσο και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπου με βάση σημερινά δημοσιεύματα θα υπάρξει ενιαίο πλαίσιο αντιμετώπισης των ΜΕΧ” με την ίδρυση Φορέα Διαχείρισης ΜΕΧ, πρόσθεσε.

Ο κ. Μουσιούττας είπε ακόμη ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του αρνητικού πληθωρισμού στον βαθμό που είναι επιτρεπτό από την εκτελεστική εξουσία, αφού η παρατεταμένη αποπληθωριστική τάση θα επιφέρει περαιτέρω στρεβλώσεις στην οικονομία.

Αναφέρθηκε στην ανάγκη άμεσης επίλυσης του προβλήματος που προκύπτει από την αδυναμία σύγκλησης της Επιτροπής Προσωπικού λόγω της παραίτησης ενός από τα εκτελεστικά μέλη του ΔΣ της ΚΤ από τον Μάρτιο του 2015.

“Η Κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει υπόψη το ενδεχόμενο εκτροχιασμού των οικονομικών της προβλέψεων αφού ο επιτοκιακός κίνδυνος δανεισμού από τις διεθνείς αγορές είναι ασύμφορος μέχρι στιγμής, δεδομένου ότι μεσοπρόθεσμα θα πρέπει να αποπληρώσουμε δάνεια που προκύπτουν από τις μνημονιακές μας υποχρεώσεις όπου ο επιτοκιακός δανεισμός ήταν αρκετά πιο χαμηλός”, πρόσθεσε.

Η βουλευτής της Συμμαχίας Πολιτών Άννα Θεολόγου είπε ότι έθεσε τις ανησυχίες της σε ό,τι αφορά την κατάσταση της διαχείρισης των ΜΕΧ, τις καταγγελίες που έχουν πολίτες σε ό,τι αφορά τις αναδιαρθρώσεις των δανείων τους και το θέμα της Τράπεζας Κύπρου και της εισδοχής της στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, αφού η ΚΤ ως αρχή εξυγίανσης είναι και ο αντιπρόσωπος των κουρεμένων καταθετών της Λαϊκής Τράπεζας, προσθέτοντας ότι η πικρία της Συμμαχίας Πολιτών είναι ότι “δεν έχουμε πάρει επαρκείς απαντήσεις και δεν έχουν καθησυχαστεί οι ανησυχίες μας στα τόσο σοβαρά θέματα και ερωτήματα τα οποία έχουμε θέσει στην κ. Γιωρκάτζη”.