Λιβύη: Οι λόγοι της παραίτησης Σάρατζ και ο νέος κύκλος πολιτικών συγκρούσεων

15:57 17/9/2020 - Πηγή: Sigma Live

Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για πιθανότητα σύναψης μιας συμφωνίας με τη Ρωσία για τις παραμέτρους μιας εκεχειρίας στη Λιβύη αλλά και τη συνέχιση της πολιτικής διαδικασίας, ο επικεφαλής της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης, Φαγιέζ αλ Σάρατζ  ανήγγειλε την πρόθεση του

να παραδώσει την εξουσία μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.

Ανακοινώνοντας την παραίτησή του, αποτινάζει κάποια από την πίεση που του ασκείται το τελευταίο διάστημα, ενώ στρώνει το έδαφος για την έξοδό του μετά τις συνομιλίες στη Γενεύη. Στις συνομιλίες αυτές αναμένεται να ζητηθεί από τα αντιμαχόμενα μέρη να συμφωνήσουν σε ένα νέα προεδρικό συμβούλιο που θα ενοποιήσει τη χώρα και θα την οδηγήσει σε νέες εκλογές.

 «Ανακοινώνω την ειλικρινή μου πρόθεση να παραδώσω την εξουσία στην επόμενη εκτελεστική αρχή το αργότερο στα τέλη Οκτωβρίου», δήλωσε ο Σάρατζ σε τηλεοπτικό του διάγγελμα.

Ο Σάρατζ είναι επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου με έδρα την Τρίπολη, που ιδρύθηκε κατόπιν πολιτικής συμφωνίας που υπογράφηκε υπό τον ΟΗΕ τον Δεκέμβριο του 2015.

Στο χθεσινοβραδινό του διάγγελμα ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Τρίπολης ανέφερε ότι  η πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη Λιβύη βρίσκεται σε μια κατάσταση έντονης πόλωσης, δυσχεραίνοντας όλες τις προσπάθειες επίτευξης μιας πολιτικής διευθέτησης για την αποτροπή αιματοχυσίας.

Επιπροσθέτως, ο πρωθυπουργός της GNA γνωστοποίησε πως οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις που διεξάχθηκαν στο Μαρόκο, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών της χώρας οδήγησαν σε μια νέα προπαρασκευαστική φάση για την ενοποίηση κρατικών θεσμών και δρομολόγησης διεξαγωγής βουλευτικών και προεδρικών εκλογών.

Στη λιβυκή πρωτεύουσα, εκατοντάδες διαδηλωτές την Κυριακή συγκεντρώθηκαν έξω από την έδρα του Προεδρικού Συμβουλίου, καταγγέλλοντας ελλείψεις σε βασικές υπηρεσίες και ζητώντας εκλογές, που καθυστερούν για χρόνια να διεξαχθούν.

Σύμφωνα με αναλυτές πίσω από την πρόθεση του Σάρατζ να παραιτηθεί, βρίσκονται οι  διαμάχες εντός της πρωτεύουσας μεταξύ των «περίεργων» συμμαχιών που σύναψαν οι πολιτικές δυνάμεις με παραστρατιωτικές οργανώσεις, ώστε να αποτρέψουν τη κατάληψη της Τρίπολης από τον Χάφταρ.  

Στο ανατολικό τμήμα της χώρας, τη Δευτέρα, η παράλληλη κυβέρνηση της Λιβύης, που εδρεύει στη Βεγγάζη, υπέβαλε την παραίτησή της, μετά τις διαδηλώσεις που σημειώθηκαν σε διάφορες πόλεις, με τους κατοίκους να διαμαρτύρονται για τη διαφθορά και την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης.

Ο Αμπντάλα αλ Θένι, ο επικεφαλής της παράλληλης κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης, παραιτήθηκε σε μια συνάντηση που είχε αργά το βράδυ της Κυριακής με τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου, το οποίο εδρεύει στο Τομπρούκ. Η παραίτηση του θα εξεταστεί σε συνεδρίαση του Κοινοβουλίου.

Εδώ και μία εβδομάδα, εκατοντάδες άνθρωποι διαδηλώνουν στη Βεγγάζη –το λίκνο της λαϊκής εξέγερσης που ανέτρεψε τον Μουάμαρ Καντάφι το 2011– αλλά και σε άλλες πόλεις.

Τους τελευταίους μήνες, οι Λίβυοι υποφέρουν ολοένα και περισσότερο από συχνές διακοπές ρεύματος και ελλείψεις νερού.

Στη Λιβύη μάχονται για την εξουσία δύο αντίπαλες κυβερνήσεις: η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) που έχει αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ και εδρεύει στην Τρίπολη και εκείνη που στηρίζει τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, ο οποίος ελέγχει τις ανατολικές επαρχίες και ένα μέρος του νότου της χώρας. Από το 2014 η χώρα έχει δύο κυβερνήσεις και δύο κοινοβούλια.

Διπλωματικός πυρετός

Την ανακοίνωση μιας ενδεχόμενης συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας για κατάπαυση του πυρός έκανε ο Τσαβούσογλου.

«Σήμερα συζητήσαμε για τη Λιβύη με τους Ρώσους συναδέλφους μας, η συνάντηση ήταν εποικοδομητική. Ο κοινός μας στόχος είναι η κατάπαυση του πυρός. Έχουμε φτάσει σε συμφωνία σχετικά με τις παραμέτρους της και την πολιτική διαδικασία στη Λιβύη», τόνισε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN Turk.

Παράλληλα, οι δύο αντίπαλοι αναμένεται να συναντηθούν στη Γενεύη τον επόμενο μήνα για να συμφωνήσουν σε νέο προεδρικό συμβούλιο και εκλογές. Ο Σάρατζ, σύμφωνα με το Bloomberg, ζήτησε να επιταχυνθούν οι συζητήσεις και να οριστεί νέος πρωθυπουργός, ώστε να μπορέσει να παραδώσει την εξουσία στα τέλη του Οκτώβρη.

Η ανακοίνωσή του σηματοδοτεί το τέλος της πεντάχρονης διακυβέρνησής του. Ειδικοί όμως προειδοποιούν ότι αυτή η εξέλιξη θα ανοίξει έναν νέο κύκλο πολιτικών διαμαχών για το ποιος θα αναλάβει την εκπροσώπηση της δυτικής Λιβύης.

Πάντως, αναμένεται ότι η παραίτησή του θα τύχει θετικής αποδοχής από τον Χάφταρ και τους συμμάχους του. Την ίδια ώρα, στην ανατολική πλευρά της χώρας, ο στρατάρχης φαίνεται να έδωσε περισσότερο πολιτικό χώρο στον πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Aguileh Salah, ο οποίος είχε προτείνει πολιτική λύση για ενοποίηση της χώρας και τώρα είναι επικεφαλής διαπραγματευτής της ανατολικής Λιβύης.