Λύρας: Δεν είχα καταγγελία και να μπει κάτω από το χαλί

14:02 12/9/2018 - Πηγή: Sigma Live

Δεν είχα καταγγελία ανώνυμη ή επώνυμη ή έπαιρνα καταγγελία από εποπτείες του Συνεργατισμού και αυτή να μπει κάτω από το χαλί ή να σκεπαστεί, τόνισε ο πρώην Έφορος Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιριών Κωνσταντίνος Λύρας, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Ταυτόχρονα, ο κ. Λύρας είπε ότι ο κύριος λόγος όλων αυτών των ατασθαλιών οφείλεται στο ότι ομόφωνα η Βουλή

ενέκρινε τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από τον Έφορο στις επιτροπείες και σημείωσε ότι «Στην Κυπριακή Δημοκρατία επικράτησε μία φοβία ότι ένας δυνατός Έφορος είναι επικίνδυνος".

Ερωτηθείς αν μέχρι το 2004 είχαν εντοπίσει ατασθαλίες στα ΣΠΙ, ο κ. Λύρας, ο οποίος διορίστηκε Έφορος το 2004 μέχρι το 2014 (από το 2012 η εποπτεία του Συνεργατισμού μεταφέρθηκε στην Κεντρική Τράπεζα), είπε ότι "όποτε είχαν καταγγελίες από μέλη ΣΠΙ ή όποτε εντόπιζαν οι λειτουργοί μας προβλήματα σε μια Συνεργατική αμέσως γινόταν η έκθεση από τον λειτουργό», ενώ υπήρχαν και οι εκθέσεις των εξωτερικών ελεγκτών και «ασκούσαμε πιέσεις», εντοπίζονταν οι αδυναμίες και ενημερώνονταν οι Συνεργατικές.

Κληθείς από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Γεώργιο Αρέστη να σχολιάσει αναφορές συγκεκριμένου εγγράφου ότι η διαδικασία παρακολούθησης παρέμενε αναποτελεσματική και δυσλειτουργική και ότι ο Έφορος δεν λάμβανε οποιαδήποτε διορθωτικά μέτρα ούτε επέβαλε κυρώσεις ως όφειλε σε σοβαρότερες καταγγελίες κατά των ΣΠΙ και των αξιωματούχων τους, ο κ. Λύρα, αφού το διέψευσε, είπε ότι ο ίδιος ως Έφορος και η υπηρεσία του δεν είχαν καμιά καταγγελία ούτε εντόπισαν οτιδήποτε που να μην ληφθούν οι κυρώσεις.

Δεν κρύψαμε καμία υπόθεση.

Ανέφερε επίσης ότι η πλειοψηφία των αξιωματούχων σέβονταν τους κανονισμούς των ΣΠΙ και δανείζονταν μέχρι εκεί που δικαιούνταν τα μέλη.

Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως να παραβιάστηκε το όριο δανεισμού και σε εκείνες τις περιπτώσεις έπαιρναν έκθεση, πρόσθεσε.

Ερωτηθείς που οφείλονται όλες αυτές οι ατασθαλίες με πρωταγωνιστές κυρίως τους Γραμματείς, ο κ. Λύρας είπε ότι ο λόγος οφείλεται κυρίως στην τροποποίηση του νόμου περί Συνεργατισμού το 1985 και 1987 μετά την υπόθεση Αζίνα.

«Στην Κυπριακή Δημοκρατία επικράτησε μία φοβία ότι ένας δυνατός Έφορος είναι επικίνδυνος. Δυστυχώς ομόφωνα η Βουλή ενέκρινε τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από τον Έφορο και τις έδωσε στις επιτροπείες», πρόσθεσε.

Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Λύρα, «προκάλεσε αρκετά προβλήματα γιατί έδωσε εξουσία σε ανθρώπους που δεν είχαν τις αναγκαίες γνώσεις, παρόλο που ήταν τίμιοι, ευσυνείδητοι και αγαπούσαν τη Συνεργατική τους».

Κληθείς από τον Πρόεδρο της Ερευνητικής να πει γιατί ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός δωρήθηκε στην Ελληνική Τράπεζα, ο κ. Λύρα είπε ότι το θεωρεί δώρο γιατί το μαρτυρούν οι αριθμοί της Ελληνικής όπως έχουν αλλάξει και όπως τους διαφημίζει.

Ανέφερε επίσης ότι «έφυγε ο Συνεργατικός Πιστωτικός Τομέας από τη μέση που ο φιλελευθερισμός της σημερινής Ευρώπης δεν τον ήθελε».

Είπε ακόμη ότι επιτεύχθηκε οικονομική σταθερότητα αλλά «πετύχαμε και ολιγοπώλιο στο τραπεζικό σύστημα».

Επιπλέον, ο κ. Λύρας είπε ότι μετά το 2004, ήταν 360 πιστωτικές εταιρείες από τις οποίες οι 250 ήταν μη μηχανογραφημένες, διέθεταν μέχρι 3 υπαλλήλους και «ήταν πολύ δύσκολο το έργο και έπρεπε να προχωρήσουμε τις συγχωνεύσεις» για να πετύχουμε τους στόχους της ένταξης στην ΕΕ.

Πρόσθεσε ότι το 2012 καταλήξαμε σε 93 που βοήθησε πολύ στη μετέπειτα μετεξέλιξη τους σε 18.

Ο κ. Λύρας διέψευσε καταγγελίες ότι ο ίδιος αντιτίθετο στις συγχωνεύσεις των ΣΠΙ και πρόσθεσε ότι «αντιδρούσε ο τοπικιστικός παράγοντας στην Κύπρο».

Επιπλέον, ο κ. Λύρας είπε ότι ως Έφορος δέκα χρόνια δεν είχε «καμία κομματική παρέμβαση για να δώσω δάνειο ή να ευνοήσω την παροχή δανείου ή οποιαδήποτε εκδούλευση», προσθέτοντας ότι η επιτροπεία εκπροσωπούσε την κοινότητα, αλλά η πλειοψηφία των επιτρόπων ήταν σε θέση να διαχωρίσουν το κομματικό συμφέρον και το συμφέρον της Συνεργατικής.

Επίσης, ανέφερε ότι στόχος του Συνεργατισμού το 2012 ήταν να εκδώσει μετοχές β΄ για να λύσει το θέμα της ανάγκης για αύξηση κεφαλαίων, η Τρόικα αρνήθηκε.

Καταδίκασε το Συνεργατισμό να μην αυξήσει τα κεφάλαια του, να μπει στο Χρηματιστήριο και να εκδώσει μετοχές β, πρόσθεσε.

Σε παρατήρηση ότι πριν το 2012 συνέβησαν μεγάλα σκάνδαλα, σε μεγάλα ΣΠΙ, ο κ. Λύρας ανέφερε ότι αυτά ήταν ευρήματα της εποπτείας του.

Για παράδειγμα, ο κ. Λύρας είπε ότι υπήρχε μια περίπτωση στην ΣΠΕ Κοράκου με ατασθαλία του γραμματεία ο οποίος πήγε δικαστήριο και τιμωρήθηκε, ενώ υπήρξε και η ατασθαλία της Γραμματέας του Ταμιευτηρίου του ΡΙΚ και η ατασθαλία της Γραμματέας στους Καπέδες για ποσό 0,5 εκατ. η οποία επίσης τιμωρήθηκε.

Ανέφερε επίσης περίπτωση στο ταμιευτήριο ΣΤΕΛΜΕΚ με την ατασθαλία υπαλλήλου που γέμιζε την αυτόματη ταμειακή μηχανή (50.000 ευρώ), ενώ «απολύθηκε ανώτατο στέλεχος μεγάλου ταμιευτηρίου για αποδοχή δωροληψίας από πελάτη».

«Οι περιπτώσεις (ατασθαλιών) που εντοπίστηκαν από δικές μου εποπτικές εκθέσεις», τις χειρίστηκε η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, γιατί δεν είχαμε προλάβει να ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες, πρόσθεσε.

Ερωτηθείς για την περίπτωση με τα δάνεια που δόθηκαν από την ΣΠΕ Στροβόλου στον πρώην Έφορο Ερωτόκριτο Χλωρακιώτη, ο κ. Λύρας είπε ότι η υπηρεσία του το εντόπισε στην τελική φάση που ήταν η ενοποίηση των πολλών δανείων του κ. Χλωρακιώτη και ζητήθηκε η έγκριση του Εφόρου, προσθέτοντας ότι έκρινε τότε πως επιβαλλόταν να κυρώσει την απόφαση, διότι ήταν προς όφελος, όπως είπε, και του Συνεργατισμού και του ιδίου του κ. Χλωρακιώτη.

Στο σημείο αυτό, ο κ. Λύρας διέψευσε κατηγορίες για ευνοϊκό επιτόκιο και σημείωσε πως το επιτόκιο των δανείων του κ. Χλωρακιώτη «ήταν στο επίπεδο που έπρεπε να ήταν χωρίς καμιά χαριστική παραχώρηση».

Ανέφερε επίσης ότι εκείνο που γνωρίζει είναι πως υπήρχε για κάλυψη ένα κτήμα στην Πάφο με αξία 25 εκατ. ευρώ.

Ερωτηθείς για τη δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων και όχι για την κάλυψή τους και τα οποία παρέμειναν ως ΜΕΔ, αν έγιναν αναδιάρθρωση και διαγράφηκε ποσό πάνω από 2 εκ. ευρώ, ο κ. Λύρας ανέφερε πως εκείνο που γνωρίζει είναι ότι ο Συνεργατισμός πήρε το συγκεκριμένο κτήμα του κ. Χλωρακιώτη (στην Πάφο) με την τιμή των 15 εκ. ευρώ και πουλήθηκε για 20 εκ. ευρώ.

Σε παρατήρηση του μέλους της Επιτροπής Γιώργου Χαραλάμπους ότι 77 λογαριασμοί δανείων στη ΣΠΕ Πολεμίου ύψους 1,6 εκατομμυρίων αφορούσαν σε ανύπαρκτα πρόσωπα, ο κ. Λύρας είπε ότι εντοπίστηκαν υποθέσεις που αφορούσαν ανύπαρκτα πρόσωπα - αλλά όχι πεθαμένους όπως ανέφερε άλλος μάρτυρας - οι οποίες οδηγήθηκαν στο δικαστήριο και για τις οποίες υπήρξαν καταδίκες.

Ο κ. Χαραλάμπους είπε ακόμη ότι στο ίδιο ΣΠΙ ο πρώην Γραμματέας είχε δάνεια χρεωστικά υπόλοιπα πέρα των 4 εκ. ευρώ χωρίς εξασφαλίσεις και κάποια ταμεία χρωστούσαν 322.000 χωρίς εξασφαλίσεις.

Ο κ. Λύρας είπε ότι όλες αυτές οι υποθέσεις πήγαν δικαστήριο και βγήκαν αποφάσεις, προσθέτοντας ότι «ήταν ειδική περίπτωση το Πολέμι».

Αναφορικά με την ΣΠΕ Αγίας Νάπας, ο κ. Χαραλάμπους είπε ότι δόθηκαν οδηγίες προς εκτιμητή να κάνει μεγάλη διόγκωση της αξίας ενός ακινήτου που αφορούσε εξασφαλίσεις του Γραμματέα του ΣΠΙ και τελικά αποδείχθηκε ότι η αξία του ακινήτου ήταν 70% μικρότερη από την αρχική εκτίμηση.

Ο κ. Λύρας είπε ότι για την Αγία Νάπα «εξαντλήσαμε όλες τις εποπτικές προσπάθειες, εντοπίσαμε τα προβλήματα», αλλά δεν προλάβαμε να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία την οποία ανέλαβαν να ολοκληρώσουν άλλοι.

Ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε ότι στην ΣΠΕ Πρωτοβουλία Γυναικών δίδετο χρηματοδότηση στον Γραμματέα με επιτόκιο που ήταν χαμηλότερο από το επιτόκιο που πληρώνετο στην κατάθεση που είχε δεσμευμένη για να εξασφαλίζει τη διευκόλυνση.

Ο κ. Λύρας είπε ότι δεν θυμάται την περίπτωση αλλά υπάρχουν οι εκθέσεις των λειτουργών που χειρίστηκαν το θέμα.