Μονογονεϊκές: Παραβιάζονται τα δικαιώματα των παιδιών μας

11:47 12/2/2016 - Πηγή: Sigma Live

Την παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών των μονογονιών, καταγγέλει ο Σύνδεσμος Μονογονεϊκών οικογενειών με γραπτή επιστολη, στην Επίτροπο Δικαιωμάτων και Προστασίας του παιδιού, Λήδα Κουρσουμπά.

Στην επιστολή, την οποία υπογράφει η Πρόεδρος του Συνδέσμου, Αργεντούλα Ιωάννου, παραθέτονται τρανταχτά προβλήματα των μονογονικών οικογενειών τα οποία αγγίζουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, και επιβαρύνουν δυσανάλογα τις γυναίκες μονογονιούς και τα παιδιά αυτών, οι οποίοι αποστερούνται από κάθε νομική ή κοινωνική προστασία μεγεθύνοντας έτσι τις διακρίσεις σε βάρος τους.

Κατάσταση μονογονεϊκών

οικογενειών:

Επισημαίνουν, ότι η οικονομική κρίση έχει πλήξει βαρύτατα τις μονογονεικές οικογένειες και επιδεινώσει ακόμα περισσότερο το επίπεδο διαβίωσης τους ενώ τα μέτρα λιτότητας έχουν αποδυναμώσει την αναγκαία κοινωνική στήριξη οδηγώντας πολλές οικογένειες σε εξαθλίωση και σε κοινωνικό αποκλεισμό αφού:

Η ανεργία πλήττει διπλά τις μονογονικές οικογένειες αφού δεν υπάρχει δεύτερο εισόδημα στην οικογένεια .Οι κρατικές υποδομές φροντίδας είναι αδύνατον να καλύψουν τις ανάγκες φύλαξης παιδιών δωρεάν ή με χαμηλό κόστος ,το αντίστοιχο κόστος των ιδιωτικών σταθμών είναι απαγορευτικά ψηλό για να αποταθούν και η εφαρμογή του σχεδίου Συμφιλίωσης Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής έχει παγοποιηθεί ενόψει των μέτρων λιτότητας .Η δυνατότητα εξεύρεσης εργασίας είναι διπλά δύσκολη ενόψει της φροντίδας των παιδιών που έχουν οι μονογονιοί αλλά και των ιδιαιτέρα σκληρών ωραρίων του ιδιωτικού τομέα.Τα επιδόματα των μονογονιών δεν εξασφαλίζουν την επιβίωση των μονογονικών οικογενειών.Η διαδικασία του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ) δεν ανταποκρίνεται στις άμεσες και πιεστικές ανάγκες επιβίωσης της μονογονικής οικογένειας , ενώ σημειώνουμε ότι αιτήσεις μονογονεικών οικογενειών ακόμα εξετάζονται από το 2014.Τα δικαίωμα νομικής αρωγής για την λύση του γάμου αλλά και την διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών ( γονική μέριμνα και διατροφή) έχει εκμηδενιστεί και ουσιαστικά ματαιωθεί, με αποτέλεσμα να ακυρώνονται τόσο τα δικαιώματα λήψης του επιδόματος μονογονιού όσο και τα δικαιώματα των παιδιών που κατοχυρώνονται σε διεθνείς συμβάσεις ( αφού διαζυγιο και διαταγματα φυλαξης και διατροφής είναι προαπαιτούμενα του επιδοματος) .Οι διατροφές που επιδικάζουν τα Οικογενειακά Δικαστήρια μειώνονται δραστικά ή δεν εισπράττονται, ενώ το κράτος χωρίς να τις καλύπτει ( όπως σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες) τις συνυπολογίζει για σκοπούς ΕΕΕ ως εισόδημα.Η διαδικασία εκποιήσεων η οποία αναμένεται να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή από τις Τράπεζες θα πλήξει ιδιαίτερα τις μονογονικές οικογένειες πλείστες από τις οποίες θα βρεθούν στους δρόμους αποστερούμενες από οποιαδήποτε νομική η κοινωνική προστασία ως αποτέλεσμα δανείων από συζύγους για τα οποία η οικογενειακή κατοικία έχει υποθηκευτεί .

Στην επιστολή, ο σύνδεσμος απαρριθμεί ενδεικτικά συγκεκριμένες πτυχές παραβίασης των δικαιωμάτων των παιδιών των μονογονεικών οικογενειών:

1) Παιδιά με γονείς-υπήκοους τρίτων χωρών

Γνωρίζουμε πως έχετε ήδη τοποθετηθεί αναφορικά με την παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών τα οποία διαμένουν με μητέρες προερχόμενες από τρίτες χώρες και των οποίων ο άλλος γονέας είναι Κύπριος. Συμφωνούμε απόλυτα με τις διαπιστώσεις σας και στηρίζουμε στις προσπάθειες σας για αποκατάσταση της αδικίας. Καταγγέλλουμε την εγκαταλειψη και άρνηση προστασίας από τα κρατικά προγράμματα πρόνοιας και στήριξης των παιδιών από τρίτες χώρες θεωρώντας ότι το Κράτος παραβιάζει το Άρθρο 2 της Σύμβασης , το οποίο επιβάλλει θετική υποχρέωση αποτελεσματικής προστασίας και αναφέρει συγκεκριμένα:

α. Τα Συµβαλλόµενα Κράτη υποχρεούνται να σέβονται τα δικαιώµατα, που αναφέρονται στην παρούσα Σύµβαση και να τα εγγυώνται σε κάθε παιδί που υπάγεται στη δικαιοδοσία τους, χωρίς καµία διάκριση φυλής, χρώµατος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών η άλλων πεποιθήσεων του παιδιού ή των γονέων του ή των νόµιµων εκπροσώπων του ή της εθνικής, εθνικιστικής ή κοινωνικής καταγωγής τους, της περιουσιακής τους κατάστασης, της ανικανότητάς τους, της γέννησής τους ή οποιασδήποτε άλλης κατάστασης.

β. Τα Συµβαλλόµενα Κράτη παίρνουν όλα τα κατάλληλα µέτρα ώστε να προστατεύεται αποτελεσµατικά το παιδί έναντι κάθε µορφής διάκρισης ή κύρωσης, βασισµένης στη νοµική κατάσταση, στις δραστηριότητες, στις εκφρασµένες απόψεις ή στις πεποιθήσεις των γονέων του, των νόµιµων εκπροσώπων του ή των µελών της οικογένειάς του.

2) Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (Ε.Ε.Ε)

Σε ότι αφορά την νομοθεσία αλλά και την διαδικασία παραχώρησης ΕΕΕ σε μονογονεικές οικογένειες αυτή παραβιάζει τα δικαιώματα του παιδιού για τους πιο κάτω λόγους :

α) Ύψος ποσών διαβίωσης

Το ύψος των προνούμενων ποσών κατ΄ άτομο του E.E.E. (€480 , €240 για παιδιά άνω των 14 και €140 για παιδιά μέχρι 14 ετών) δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες διαβίωσης μιας οικογένειας και ούτε των πραγματικών εξόδων των παιδιών, βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας και πάντως δεν αναταποκρίνεται στην θεσμική υποχρέωση του Κράτους για εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης .

Αυτό επιβεβαιώνεται από το ότι ακόμα και τα ποσά τα οποία έχει καθορίσει η Υπηρεσία Αφερεγγυότητας ως λογικά έξοδα διαβίωσης ατόμων σε πτωχευτική διαδικασία (πλαίσιο αφερεγγυότητας) τα οποία πρέπει να παραμένουν στον οφειλέτη για την διαβίωση του και τα οποία έχει εγκρινει το Υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα ως ποσά που ανατανακλούν το όριο φτώχειας είναι πολύ ψηλότερα .Συγκεκριμένα τα ποσά αυτά είναι :

€733 για ένα άτομο, πλέον €220 για άτομο κάτω των 14 ετών και €366 για άτομο άνω των 15 ετών.

β) Αφαίρεση διατροφών/επιδομάτων

Κατά δεύτερον λόγον θεωρούμε απαράδεκτο ότι από τα προνούμενα ποσά διαβίωσης του Ε.Ε.Ε. αφαιρούνται ως εισοδήματα οι διατροφές, το επίδομα τέκνου, και το επίδομα μονογονιού. Η φιλοσοφία του ΕΕΕ είναι να καλύπτει τις ανάγκες επιβίωσης και όχι να περιορίζει τις ανάγκες των παιδιών στα ποσά των 140/240 ευρώ τον μήνα αντιστοιχα. Το μεν διάταγμα διατροφής καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εξόδων του παιδιού ( διαβίωσης εκπαιδευσης , ψυχαγωγίας ιατρικών εξόδων ρευμα νερό τηλέφωνο) τα οποία σκοπευουν να εξασφαλίσουν την ευρύτερη ευημερία του παιδιού .Η δε φιλοσοφία και στόχος του επιδόματος μονογονιού είναι να καλύψει την απουσία δευτερου εισοδήματος στην οικογένεια και την εξισορροπηση των αναγκών της οικογένειας και του νοικοκυριού, οι οποίες παραμένουν οι ίδιες.

Να σημειώσουμε πως στις περιπτώσεις των αναπήρων, το επίδομα αναπηρίας δε αφαιρείται από το ΕΕΕ, θεωρούμενο πως καταβάλλεται για να καλύπτει ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία.Με τον ίδιο τρόπο πιστευουμε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν το επίδομα μονογονιού και οι διατροφές όταν καταβάλλονται. Στην χειροτερη εκδοχή διαχειρισης των θεμάτων αυτών, θα μπορούσε να αφαιρείται από το ποσό της διατροφής το προνούμενο ποσό επιβίωσης ( € 140 ή €240 ) και το υπόλοιπο να θεωρείται ότι καταβάλλεται από τον πατέρα για πρόσθετη ευημερία του παιδιού του.

γ) Αφαίρεση από την επιβίωση της μητέρας

Επιπρόσθετα, αφαιρώντας ολόκληρο το ποσό διατροφής (πέραν του προβλεπόμενου επιπέδου διαβίωσης των παιδιών) το οποίο καταβάλλεται από τον πατέρα για τα παιδιά του, αφαιρείται ουσιαστικά ποσό από το επιπεδο διαβίωσης της μητέρας, ενώ η διατροφή αφορά αποκλειστικά τα έξοδα διαβίωσης των παιδιών.

δ) Συνυπολογισμός διατροφών που δεν εισπράττονται

Σημειώνουμε ότι ο συνυπολογισμός διατροφών οι οποίες δεν εισπράττονται από τις μητέρες λόγω των οικονομικών προβλημάτων του πατέρα ή αδυναμίας του συτηματος είσπραξης ενταλμάτων , οδηγεί στο θλιβερό αποτέλεσμα παιδιά να απαοστερούνται και την διατροφή και το ελάχιστο εγγυημένο .

ε) Μη προσθήκη διατροφής στο Ε.Ε.Ε. του πατέρα

Σημειώνουμε επίσης ότι η υποχρέωση διατροφής παιδιού την οποία αναλαμβάνει ένας πατέρας με διάταγμα δικαστηρίου δεν συνυπολογίζεται στις ανάγκες του πατέρα αυτού εάν είναι λήπτης ΕΕΕ ώστε εν τέλει να αφαιρείται από την δική του επιβιωση των €480 .Και αφού αφαιρείται από την μητέρα τότε γιατι δεν προστίθεται στον αντιστοιχο πατέρα δικαιούχο ώστε να μπορεί να τα καταβάλλει;

Όλα τα πιο πάνω, κρίνουμε ότι παραβιάζουν το Άρθρο 3(2) για την υποχρέωση του Κράτους να εξασφαλίζει «[...]τα αναγκαία για την ευημερία, την προστασία και φροντίδα[…]», καθώς και το Άρθρο 6 της Σύμβασης που αφορά την Κρατική υποχρέωση για εξασφάλιση της επιβίωσης και της ανάπτυξης του παιδιού.

3) Επίδομα Μονογονιού

Ο Σύνδεσμος, καταγγέλει ακόμα, ζητήματα που προκύπτουν από το επίδομα μονογονιού, όπως ρυθμίζεται από τον Περι Τέκνου Νόμο, ο οποίος οδηγεί σε παραβιάσεις των δικαιωμάτων του παιδιού στα πιο κάτω θέματα που αφορά:

α) Συμβίωση/γάμος γονέα: Θεωρούμε ότι παραβιάζονται δικαιώματα του παιδιού όταν το επίδομα μονογονιού αποκόπτεται όταν ο γονέας ο οποίος έχει τη φύλαξη του παιδιού συμβιώσει ή παντρευτεί με άλλο άτομο.

Και στις δύο περιπτώσεις ο συμβίος/σύζυγος δεν αναλαμβάνει και δεν έχει καμία νομική υποχρέωση στην εξασφάλιση της διατροφής και ευημερίας των παιδιών αυτών, ενώ αποστερούνται ένα σημαντικό έσοδο το οποίο παιδιά άλλων μονογονιών που δεν έχουν παντρευτεί η συμβιώσει απολαμβάνουν .Είναι η θέση μας ότι δεν μπορούν να γίνονται διακρίσεις στα παιδιά μονογονικών οικογενειών με κριτήριο την συνέχιση της ζωής της μητέρας τους το οποίο είναι επίσης δικαίωμα για τις ίδιες .

β) Γονείς σε διάσταση: Τα παιδιά των γονέων που βρίσκονται σε διάσταση δεν θεωρούνται παιδιά μονογονικών οικογενειών και αποστερούνται το επίδομα μονογονιού ενώ αποδεδειγμένα δεν μπορεί να εκδοθεί διαζύγιο είτε για οικονομικούς λόγους είτε γιατι ο άλλος γονέας εχει εξαφανιστεί στο εξωτερικό και η επίδοση αίτησης διαζυγίου είναι ανεφικτη.

4) Σοβαρό πρόβλημα στην είσπραξη διατροφών

Ο Σύνδεσμος διαπιστώνει σοβαρό πρόβλημα στην είσπραξη διατροφών που οφείλει να καταβάλλει ο γονέας που δεν έχει τη φύλαξη, στον γονέα που έχει τη φύλαξη των παιδιών για έξοδα των παιδιών. "Διαπιστώνουμε πως εκεί όπου δεν εισπράττονται οι διατροφές αιτιολογημένα επειδή ο γονέας που οφείλει να τις καταβάλλει δεν έχει εισοδήματα, δεν υπάρχει κανένα κρατικό μέτρο διασφάλισης της επιβίωσης των παιδιών, με αποτέλεσμα αυτά να είναι εκτεθειμένα κοινωνικά και να παραβιάζονται σωρευτικά όλες οι προνοιες της Συμβασης. Θα έπρεπε οι διατροφές που αποδεδειγμένα και αιτιολογημένα δεν εισπράττονται, να καταβάλλονται από το κράτος και το κράτος αργότερα να αναλαμβάνει την ευθύνη είσπραξης τους όταν ο γονέας έχει πλέον εισοδήματα".

Καταγγέλουν ως απαράδεκτη την υποχρέωση της μητέρας να εκδίδει συνεχώς εντάλματα, εκδίδοντας φυλακιστήρια στον γονέα ο οποίος δεν τα καταβάλλει, καθώς αυτό προκαλεί μεγάλο ψυχολογικό κόστος, ρήξη στις σχέσεις με τα παιδιά της, αλλά και με τον ίδιο τον πατέρα, ο οποίος απειλείται με φυλάκιση.

"Είναι η θέση μας ότι ακριβώς επειδή αυτό που διακυβευεται με την μη είσπραξη διατροφών και τον συνυπολογισμό τους από το ΕΕΕ είναι η επιβίωση παιδιών θα πρέπει να αναληφθεί ευθύνη για καταβολή των διατροφών από το Κράτος εκεί όπου αποδεδειγμένα δεν μπορούν να εισπραχθούν και η δικαιούχος να εκχωρεί το δικαίωμα της στις διατροφές αυτές στο Κράτος να τα εισπραττει από το υπόχρεο προσωπο όταν αυτό θα μπορεί.Αυτό το μέτρο θα συνιστά την πλήρη και ουσιαστική συμμόρφωση του Κρατους με την υποχρέωση του να εξασφαλίσει την καταβολή των διατροφών «από τα προσωπα που έχουν την οικονομική ευθύνη» μεταθέτοντας την διαδικασία είσραξης στο ίδιο το κράτος με τροπο που δεν ακυρώνεται η επιβίωση του παιδιού".

5) Νομική αρωγή σε οικογενειακές υποθέσεις

Ο σύνδεσμος, θεωρεί ότι σε περίοδο οικονομικής κρίσης με την αδυναμία των μονογονιών να αποτείνονται στα Δικαστήρια για εξασφάλιση διαταγμάτων διατροφής και γονικής μέριμνας το Κράτος όφειλε να διασφαλίσει την δωρεάν προσβαση αυτών σε υπηρεσίες δικηγόρου ώστε να ρυθμίζονται άμεσα τα θέματα αυτά προς το συμφέρον των παιδιών .Δυστυχώς το δικαίωμα Νομικής Αρωγής έχει εξοστρακιστεί αφού 9 στις 10 περιπτωσεις απορρίπτονται με εξευτελιστικά σχόλια των λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας σε βάρος της μητέρας, ακόμα και σε βάρος γυναικών άνεργων, ή ληπτων Ε.Ε.Ε. ή, ληπτων δημοσίου βοηθηματος (στον τύπο: «Γιατί πας κομμωτήριο» ή «Ντύνεσαι καλά» ή «Έφτιαξες τα νύχια σου»).

6) Τροποποίηση Οικογενειακού Δικαίου

Στην επιστολή του, ο συνδεσμος αναφέρει ότι έχει ήδη υποβάλει εισήγηση για την συσταση μιας νέας adhoc νομοπαρασκευαστικής επιτροπής η οποία να μελετήσει την νομοθεσία και να προβεί σε ριζική αναθεώρηση αυτής. "Πιστευουμε ότι 25 χρονια μετά την λειτουργία των Οικογενειακών και την αναδειξη των αδυναμιών αυτό επιβάλλεται .Στοχος μας ως κοινωνια θα πρέπει να είναι η ταχυτερη δυνατή επίλυση των διαφορών με το χαμηλότερο κόστος και αυτό συνεπαγεται την συνμηση και συνενωση διακστικών διαδικασιών .

Επιπροσθετα ειμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε την αντιμετωπιση του ζητηματος γονικής αποξένωσης με την θέσπιση δικαστικής δαδικασίας παραπομπής σε ψυχολογική αξιολογηση γονεων και παιδιών .

Ο Σύνδεσμος διαφωνεί κάθετα με την φυλάκιση μητέρων για παρακοπή διαταγματος επικοινωνίας χωρίς ουσιαστική διερευνηση των λόγων άρνησης του παιδιού να πάει με τον άλλο γονέα , αφού τέτοιος λόγος είναι δυνατόν να συνδέεται με θέματα βίας ή κακομεταχείρισης παιδιού .Η φυλάκιση εν τέλει της μητέρας πλήττει τα συμφέροντα του ίδιου του παιδιού.