ΝΑΤΟ: Επιφύλαξη στη Σουηδία για τη συμφωνία με Άγκυρα- Η θέση της Ισπανίας

16:54 29/6/2022 - Πηγή: Sigma Live

Η Σουηδία και η Φινλανδία έκαναν ένα βήμα πιο κοντά στην ένταξη τους στο ΝΑΤΟ μετά την συμφωνία που είχαν με την Τουρκία να άρει τις αντιρρήσεις της, αλλά μπορεί να υπάρχουν ακόμη εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν καθώς ορισμένοι επικριτές υποστηρίζουν ότι η συμφωνία προσφέρει στην Άγκυρα τη δυνατότητα άσκησης βέτο.

Οι τρεις χώρες κατέληξαν χθες βράδυ σε μια συμφωνία μετά από τέσσερις και πλέον ώρες συνομιλιών στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ

στη Μαδρίτη.

Ενώ η Σουηδία και η Φινλανδία θα λάβουν το καθεστώς «προσκεκλημένου» στη σύνοδο κορυφής της Μαδρίτης, οι αιτήσεις τους πρέπει να εγκριθούν από τα 30 σημερινά μέλη του ΝΑΤΟ, μια διαδικασία που μπορεί ακόμη να διακοπεί.

«Η Σουηδία μπορεί να έχει ξανά προβλήματα με την Τουρκία», γράφει η σουηδική εφημερίδα SvD. «Επειδή εάν η Τουρκία δεν είναι ευχαριστημένη που η Σουηδία τηρεί το δικό της μέρος της συμφωνίας, το τουρκικό κοινοβούλιο μπορεί να σταματήσει ξανά τη Σουηδία», αναφέρει η εφημερίδα.

Μιλώντας σε σουηδικό ραδιοφωνικό σταθμό, η Σουηδή υπουργός Εξωτερικών Αν Λίντε δήλωσε ότι αυτοί οι φόβοι ήταν υπερβολικοί.

«Πιστεύω ότι το έχουμε δουλέψει τόσο πολύ που δεν χρειάζεται να ανησυχούμε πολύ ότι θα υπάρξουν περαιτέρω προβλήματα», είπε. «Αλλά δεν θα ήταν σοφό εκ μέρους μου να πω ότι δεν θα προκύψει τίποτα απολύτως».

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, Στοκχόλμη και Ελσίνκι συμφώνησαν να μην υποστηρίζουν κουρδικές ένοπλες ομάδες.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε απειλήσει να θέσει βέτο στις αιτήσεις των δύο σκανδιναβικών χωρών για ένταξή τους στο ΝΑΤΟ με την Άγκυρα να κατηγορεί τις δύο αυτές χώρες ότι υποστήριζουν την κουρδική συριακή πολιτοφυλακή YPG στη βόρεια Συρία, το οποίο θεωρεί η Τουρκία ως επέκταση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), που είναι εκτός νόμου στην Τουρκία και χαρακτηρίζεται και από τις ΗΠΑ και από την ΕΕ ως τρομοκρατική οργάνωση.

Η Αμινέ Κακαμπάβε, ανεξάρτητη Σουηδή βουλευτής, κουρδικής καταγωγής και πρώην αντάρτισσα, στην οποία η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα στηριχθεί για την επιβίωσή της σε ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο, είπε ότι ήταν μια «μαύρη μέρα για τη σουηδική εξωτερική πολιτική».

«Αγχώνει επίσης πολύ τους ανθρώπους που επιδιώκουν άσυλο και καταφύγιο σε αυτή τη χώρα, αλλά τώρα δεν αισθάνονται πλέον ασφαλείς επειδή η Σουηδία ξεπουλά τα θεμελιωδή της δικαιώματα», είπε.

Συμπλήρωσε ότι η Λίντε θα πρέπει να εμφανιστεί ενώπιον της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων για να εξηγήσει τη συμφωνία και απείλησε να ξεκινήσει πρόταση μομφής εάν δεν ικανοποιηθεί. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση είναι απίθανο να πετύχει, καθώς οι περισσότεροι βουλευτές υποστηρίζουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ και βρίσκονται μπροστά σε εκλογές τον Σεπτέμβριο.

«Πολύ ανησυχητικό»

Η Σουηδία και η Φινλανδία θα χαλαρώσουν επίσης τους κανόνες εξαγωγής όπλων και θα συνεργαστούν στενά με την Τουρκία για αιτήματα έκδοσης υπόπτων που καταζητούνται από την Άγκυρα.

Η συναρχηγός του Κόμματος των Πρασίνων της Σουηδίας, Μάρτα Στεβένι δήλωσε ότι οι αλλαγές στους κανόνες εξαγωγής όπλων και οι εκδόσεις είναι «πολύ ανησυχητικές».

Αλλά τι σημαίνουν στην πράξη παραμένει ασαφές.

Η Σουηδία επέμεινε ότι παρέχει μόνο ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία και στους πρόσφυγες στις γύρω περιοχές.

Η Σουηδή ΥΠΕΞ τόνισε ότι αυτό «θα συνεχιστεί φυσικά», αλλά ότι η Σουηδία και η Φινλανδία συμφώνησαν να μην υποστηρίζουν μαχητικές οργανώσεις στη βορειοανατολική Συρία με οποιονδήποτε τρόπο που απειλεί την τουρκική ασφάλεια, για παράδειγμα με χρήματα ή όπλα.

«Αλλά αυτό δεν το κάνουμε ούτε σήμερα», είπε, συμπληρώνοντας ότι οι διαδικασίες έκδοσης δεν θα επηρεαστούν.

«Αυτό είναι σύμφωνο με τη σουηδική νομοθεσία και η συμφωνία με την Τουρκία δεν το αλλάζει», είπε.

Ωστόσο, παραμένει έντονη κριτική για τη συμφωνία στη Σουηδία.

Οι ανησυχίες επικεντρώνονται στους Κούρδους αντιφρονούντες που ζουν στη Σουηδία και τη Φινλανδία και ότι η συμφωνία διευκολύνει τον Ερντογάν να εξαπολύσει νέα εισβολή στη βόρεια Συρία για να ανακαταλάβει πόλεις που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των υπό την ηγεσία Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, οι οποίες υποστηρίζονται από την Ουάσινγκτον.

«Προειδοποιήσαμε νωρίς για τους κινδύνους να τεθεί η σουηδική εξωτερική πολιτική στα χέρια του δεσπότη Ερντογάν», ανέφερε στο Twitter η επικεφαλής του Αριστερού Κόμματος Νούσι Νταντγκοστάρ.

«Θα οπλίσουμε την Τουρκία στον επιθετικό της πόλεμο στη Συρία; Ποιοι αντιφρονούντες θα εκδοθούν;» διερωτήθηκε.

Αναδίπλωση της Τουρκίας συνιστά η συμφωνία Σουηδίας, Φινλανδίας, Αγκυρας και ενισχύει τον ευρωπαϊκό βραχίονα στο ΝΑΤΟ, επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές

"Η τριμερής συμφωνία μεταξύ Σουηδίας, Φινλανδίας και Τουρκίας ανοίγει τον δρόμο για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού βραχίονα εντός του ΝΑΤΟ, χωρίς να επηρεάζει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και τις σχετικές Ευρωπαϊκές αποφάσεις", αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, οι οποίες επισημαίνουν ότι ουσιαστικά υπήρξε "αναδίπλωση" της Τουρκίας.

Αναλυτικά και για κάθε πτυχή αυτής της συμφωνίας οι κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν:

"Η συμφωνία μεταξύ Φινλανδίας, Σουηδίας και Τουρκίας, η οποία δρομολογεί τη διαδικασία για την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο NATO, συνιστά ουσιαστικά μια αναδίπλωση της Τουρκίας, η οποία είχε εντείνει την ρητορική της τους τελευταίους μήνες, χωρίς όμως να αποσπά κάτι ιδιαίτερα θεμιτό από πλευράς της και δεν θίγει με οποιονδήποτε τρόπο τα συμφέροντα της Ελλάδας, ούτε μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας.

Συγκεκριμένα, η συμφωνία κάνει καταρχήν ρητή αναφορά στην ιδρυτική συνθήκη του ΝΑΤΟ, η οποία τόσο στο προοίμιο, όσο και στο πρώτο άρθρο αναφέρεται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, κάτι που οφείλει να πράξει η Τουρκία.

Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου αφορά ζητήματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, κάτι που αποτελούσε την βασική προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης, προφανώς για εσωτερική κατανάλωση.

Επί των σημείων αυτών συγκρατούνται δύο σημαντικές παράμετροι:

Στην παράγραφο 4 επισημαίνεται ότι η Σουηδία και η Φινλανδία θα σταματήσουν να παρέχουν υποστήριξη στις κουρδικές οργανώσεις στην Συρία (YPD/PYG), καθώς και στο κίνημα του Fetullah Gülen, το οποίο, όπως επισημαίνεται στο κείμενο, περιγράφεται στην Τουρκία, και κατ'επέκταση όχι στην Σουηδία και στην Φινλανδία ως "FETO". Δεν γίνεται καμία διασύνδεση των εν λόγω κουρδικών οργανώσεων με την τρομοκρατία, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της Τουρκίας, το οποίο, όμως, δεν βρίσκει ανταπόκριση.

Στην παράγραφο 5 γίνεται αναφορά στο ΡΚΚ, οργάνωση η οποία έχει αναγνωρισθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως τρομοκρατική.

Επίσης, στην παράγραφο 8, σημείο 3, γίνεται αναφορά σε δυνατότητα έκδοσης υπόπτων για τρομοκρατία από την Σουηδία και την Φινλανδία προς την Τουρκία, αλλά υπάρχει ρητή πρόβλεψη ότι αυτές, εφόσον υλοποιηθούν, θα γίνουν μόνο με σεβασμό στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τις εκδόσεις.

Αναφορικά με τις εξαγωγές οπλικών συστημάτων, σημειώνεται ότι στο κείμενο δεν γίνεται καμία αναφορά στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν.

Υπενθυμίζεται ότι οι άδειες για την εξαγωγή οπλικών συστημάτων είναι εθνική απόφαση και όχι Ευρωπαϊκή.

Τέλος, επισημαίνεται ότι υπάρχουν χώρες σύμμαχοι εντός του ΝΑΤΟ, οι οποίες έχουν σταματήσει τις εξαγωγές οπλισμού προς την Τουρκία.

Η πραγματικότητα είναι ότι σε κάθε περίπτωση οι δύο σκανδιναβικές χώρες παραδοσιακά δεν διαδραματίζουν ιδιαίτερα μεγάλο ρόλο στα εξοπλιστικά προγράμματα της 'Αγκυρας.

Η αξία των πωλήσεων της Σουηδίας στην Τουρκία για ολόκληρη την πενταετία 2015-19 μετά βίας υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ (με τη σημερινή ισοτιμία κορώνας - ευρώ).

Οι σουηδικές εξαγωγές προς την Τουρκία αποτελούν πολύ μικρό μέρος των συνολικών πωλήσεων όπλων από τη Στοκχόλμη, οι οποίες το 2020 ξεπέρασαν τα 1,52 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ενδεικτικό είναι επίσης ότι μεταξύ 2015 και 2019 η γειτονική μας χώρα ήταν μόλις ο 25ος μεγαλύτερος αγοραστής σουηδικών όπλων.

Παραπλήσια είναι η εικόνα όσον αφορά την εξοπλιστική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Φινλανδίας.

Το 2019 και το 2020 οι πωλήσεις όπλων στην Τουρκία αθροιστικά διαμορφώθηκαν στα 5,1 εκατομμύρια ευρώ.

Αναφορικά με το σημείο 7 της παραγράφου 8, επαναλαμβάνεται ο διακαής πόθος της Τουρκίας να συμμετάσχει στην Κοινή Ευρωπαϊκή 'Αμυνα και Ασφάλεια (ΚΠΑΑ), καθώς και στο σχήμα της Μόνιμης Διαρθρωμένης [Αμυντικής] Συνεργασίας (PESCO) της ΕΕ, και ιδιαίτερα στο έργο της στρατιωτικής κινητικότητας.

Στην πραγματικότητα, οποιαδήποτε στήριξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο τουρκικό αίτημα αυτό, συμβολικό χαρακτήρα έχει μόνο, καθώς για την συμμετοχή οιουδήποτε τρίτου κράτους στην ΚΠΑΑ ή στην PESCO, απαιτείται ομόφωνη απόφαση των συμμετεχόντων κρατών της ΕΕ, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τόσο η χώρα μας όσο και η Κύπρος.

Επιπλέον, οι τρίτες χώρες πρέπει να έχουν συνάψει συμφωνία ασφαλείας με την ΕΕ και διοικητικό διακανονισμό με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό 'Αμυνας.

Αμφότερα απαιτούν ομοφωνία εντός της ΕΕ. Η Τουρκία δεν έχει συνάψει κανένα από τα ανωτέρω.

Σε κάθε περίπτωση, το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη δεσμεύονται από τις θέσεις της Ένωσης και τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου καταγράφεται ξεκάθαρα η τουρκική προκλητικότητα και η ευρωπαϊκή στήριξη στην ελληνική κυριαρχία και στα κυριαρχικά δικαιώματα έναντι των ανεδαφικών αξιώσεων της 'Αγκυρας.

Η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της ΕΕ, έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί τις εξελίξεις και να ασκεί τα δικαιώματά της και να προστατεύει τα συμφέροντα της.

Η Ελλάδα στήριξε την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας από την αρχή, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και προσδοκά στην πλήρη ένταξη τους στο ΝΑΤΟ το ταχύτερο δυνατό, καθώς θα ενισχυθεί περαιτέρω ο ευρωπαϊκός βραχίονας της ΕΕ εντός του ΝΑΤΟ".

Διαβάστε επίσης: ΝΑΤΟ: Καταγγέλλει την «αποτρόπαια αγριότητα» της Ρωσίας στην Ουκρανία

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-Reuters