Νέστορος: Οι δυσκολίες για ανεύρεση αγνοούμενων Ασσιωτών

08:23 4/5/2018 - Πηγή: Sigma Live

Υπάρχουν πολλές δυσκολίες για ανασκαφική διερεύνηση του χώρου στα κατεχόμενα όπου πιστεύεται ότι βρίσκονται θαμμένοι αγνοούμενοι της `Ασσιας, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους (ΔΕΑ) Νέστορας Νέστορος, ο οποίος διαβεβαίωσε όμως πως θα γίνει ό,τι είναι δυνατόν, χωρίς παρεκκλίσεις.

Οι αγνοούμενοι της `Ασσιας πιστεύεται ότι μεταφέρθηκαν από μαζικό τάφο σε άλλο χώρο στο κατεχόμενο Δίκωμο που λειτουργούσε παλαιότερα ως σκουπιδότοπος. Από το 2009-2012

έχει γίνει αποκατάστασή του με κονδύλια της ΕΕ, η οποία δεν γνώριζε για την εξέλιξη με τους Ε/κ αγνοούμενους.

Σε συνέντευξη στο ΚΥΠΕ ο κ. Νέστορος εξήγησε ότι έγινε η αποκατάσταση του σκουπιδότοπου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν έχουν φυτευτεί δέντρα στο χώρο όπου ρίχνονταν παλιότερα τα σκουπίδια, αλλά γύρω από το «κύτταρο», το οποίο δημιουργήθηκε για να κλείσει ο χώρος αυτός.

«Γίνονται όλες οι απαραίτητες διαδικασίες και μελέτες, ούτως ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο είναι δυνατή η ανασκαφική διερεύνηση του χώρου. Υπάρχουν πολλές δυσκολίες, και πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο είναι εφικτό να ξεπεραστούν. Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να γίνει χωρίς παρεκκλίσεις», ανέφερε ο κ. Νέστορος. Σημείωσε ότι για το κόστος θα πρέπει να ζητηθεί επιπλέον κονδύλι.

«Προβλέπεται ότι πρόκειται για ανασκαφή μεγάλου κόστους για την οποία θα αναζητηθεί επιπλέον χρηματοδότηση από την Ε.Ε. Είμαστε σε συνεχή επαφή με τον Πορτογάλο μελετητή του έργου και μας έχουν παραχωρηθεί διάφορα τεχνικά δεδομένα που ζητήσαμε», ανέφερε.

Γενικότερα για το θέμα της χρηματοδότησης της ΔΕΑ, ο κ. Νέστορος είπε ότι είναι ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα, γιατί από αυτή εξαρτάται η ομαλή της λειτουργία. Η ΔΕΑ λαμβάνει κάθε χρόνο χρηματοδότηση 2,6 εκατομμύρια από την Ε.Ε., ενώ ο ετήσιος προϋπολογισμός της ανέρχεται στα 3,5 εκατομμύρια.

«Επομένως, μας απασχολεί πάντα η εξασφάλιση του υπόλοιπου ποσού, το οποίο είναι απαραίτητο. Όσον αφορά τον αργό ρυθμό ταυτοποιήσεων, αυτό οφείλεται κυρίως στα ευρήματα των ανασκαφών, όπου κυρίως εντοπίζονται θραυσματικά οστά, των οποίων οι ανθρωπολογικές αναλύσεις είναι χρονοβόρες, ούτως ώστε να μπορούμε να οδηγούμαστε σε ταυτοποιήσεις, σύμφωνα με τα επιστημονικά πρωτόκολλα που έχουν καθιερωθεί», εξήγησε ο εκπρόσωπος της ε/κ πλευράς στη ΔΕΑ.

Ρωτήσαμε τον κ. Νέστορος και για το θέμα των ανασκαφών σε στρατιωτικές περιοχές και αν θα υπάρξουν νέες ανασκαφές εντός του έτους.

Υπενθύμισε ότι για τις ανασκαφές σε στρατιωτικές περιοχές υπάρχει προσυμφωνημένη διαδικασία από το Νοέμβριο του 2015, η οποία προνοεί την ανασκαφή 30 πιθανών χώρων ταφής, 10 ανά έτος, για τα έτη 2016-2018. Επιπλέον, μας ανέφερε, κατά την εξέλιξη της ερευνητικής διαδικασίας ο κατάλογος αυτός επικαιροποιείται με νέα στοιχεία.

«Στο παρόν στάδιο βρίσκονται σε εξέλιξη από το 2017 ανασκαφές σε 2 χώρους σε στρατιωτικές περιοχές (Βώνη και Δίκωμο), ενώ προβλέπεται το 2018 να ανασκαφούν οι 10 χώροι που είχαν συμφωνηθεί και ένας ακόμη για τον οποίο προέκυψαν πληροφορίες μετά την κατάρτιση του αρχικού καταλόγου», ανέφερε στο ΚΥΠΕ.

Για τον αργό ρυθμό με τον οποίο φτάνουν πληροφορίες για τάφους αγνοουμένων ή ακόμη και την έλλειψη πληροφοριών, ο κ. Νέστορος δεν έκρυψε την ανησυχία του.

«Είναι προφανές ότι η έλλειψη πληροφοριών δυσκολεύει το έργο μας, αφού το πέρασμα του χρόνου λειτουργεί εις βάρος του στόχου του προγράμματος. Φαίνεται πως οι πληροφορίες, οι οποίες ήταν γνωστές σε πολίτες, σκεπτόμενους πιο πλατιά, για χώρους ταφής είχαν δοθεί και αξιοποιηθεί οι περισσότερες από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του Προγράμματος. Στην πορεία του χρόνου εξακολουθούν να έρχονται πληροφορίες από κόσμο ο οποίος είτε άκουσε, είτε είδε κάτι και θέλει να βοηθήσει το έργο της ΔΕΑ, δεν αφορούν όμως μεγάλες μαζικές ταφές, τις οποίες αναζητούμε. Φόβος για υπόδειξη χώρων ταφής ίσως υπάρχει σε κάποιες περιπτώσεις, από άτομα τα οποία είχαν εμπλοκή σε παραστρατιωτικές ομάδες», ανέφερε ο κ. Νέστορος.

Σημείωσε όμως ότι τις σημαντικότερες πληροφορίες για χώρους ταφής τις κατέχει ο τουρκικός στρατός, ο οποίος, αναφέρει, είχε προβεί σε οργανωμένες ομαδικές ταφές μετά την περισυλλογή νεκρών από τα πεδία των μαχών, οι οποίες δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί εκτός από την περίπτωση της ταφής στον κατεχόμενο Τράχωνα, όπου το 2015 είχαν εντοπιστεί τα λείψανα 36 ατόμων.

«Η συνεργασία του τουρκικού στρατού είναι σημαντική και αναζητούμε να την έχουμε, για να επιλύσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό το θέμα των Ε/κ αγνοουμένων», σημείωσε.

Ρωτήσαμε τον κ. Νέστορος και για το επίμαχο θέμα των αρχείων, τόσο του τουρκικού στρατού όσο και ελληνικού αλλά και των αρχείων χωρών που διατηρούσαν δυνάμεις στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Υπενθύμισε ότι το 2017 συστάθηκε η τριμελής Ομάδα Έρευνας Αρχείων, η οποία ανέλαβε το έργο του εντοπισμού και καταγραφής των σχετικών πληροφοριών από τα διεθνή αρχεία και αποτελείται από τον Συντονιστή Έρευνας Αρχείων, ένα Ε/κ και ένα Τ/κ ερευνητή.

«Στο Γραφείο μου διορίστηκε επίσης Συντονιστής (focal person) για τη μελέτη των αρχείων της αστυνομίας και άλλων κυβερνητικών υπηρεσιών, ενώ διορίστηκε από τον Υπουργό Άμυνας της Κύπρου ερευνητής αναφορικά με τα στρατιωτικά αρχεία στην Κύπρο», ανέφερε ο κ. Νέστορος.

Όσον αφορά το αρχείο του τουρκικού στρατού, σημείωσε πως υπήρξε η δέσμευση από πλευράς Τουρκίας και Τ/κ ότι θα διοριστεί ομάδα για να συγκεντρώσει αρχειακό υλικό το οποίο και θα αποσταλεί, αφού αποχαρακτηριστεί, στη ΔΕΑ.

«Δεσμεύσεις για αντίστοιχη έρευνα στα αρχεία των κατοχικών αρχών δόθηκαν και από τον ηγέτη της τ/κ κοινότητας. Επίσης, γνωρίζω ότι μελετάται το ελληνικό αρχείο από ομάδα και αναμένουμε αποδέσμευση αρχειακού υλικού. Εγκρίθηκαν τα αιτήματα των Μελών της ΔΕΑ για έρευνα των αρχείων των Ηνωμένων Εθνών (στην Κύπρο και Νέα Υόρκη), της ΔΕΕΣ (γενικό αρχείο και αρχείο του Central Tracing Agency), της Βρετανίας (βρετανικών βάσεων στην Κύπρο και άλλων αρχείων στην Αγγλία), ενώ θετικές ήταν και οι απαντήσεις από την Αυστρία, Φιλανδία, Δανία, Καναδά και Σουηδία», είπε στο ΚΥΠΕ ο κ. Νέστορος.

Ρωτήσαμε τον κ. Νέστορος να μας πει αν θεωρεί πως λάθη που ενδεχομένως έγιναν στο παρελθόν στο χειρισμό του θέματος των αγνοουμένων, είχαν κόστος. Επιμείναμε στην ερώτησή μας ειδικά στο ζήτημα του ανοίγματος αρχείων από την αρχή ή του αιτήματος συνδρομής από την αρχή διαφόρων οργανισμών όπως πχ του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

«Είναι αυτονόητο πως οποιοδήποτε λάθος έχει κάποιο κόστος. Σχετικά με τα αρχεία, αυτό που μπορώ να αναφέρω ότι δεν υπήρξε ποτέ στο παρελθόν μια συντονισμένη προσπάθεια από τα τρία Μέλη της ΔΕΑ, παρόλο που η σκέψη υπήρχε . Όπως διαφάνηκε, η εξασφάλιση θετικής και αποτελεσματικής βοήθειας από εμπλεκόμενες χώρες απαιτεί εντατικές προσπάθειες, και προκύπτει η αναγκαιότητα δημιουργίας διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ των Μελών της ΔΕΑ και των αρμόδιων κρατικών ή στρατιωτικών αρχών. Σίγουρα θα μπορούσαν και τα Η.Ε πολύ πιο πριν, να παραχωρήσουν είτε πρόσβαση, είτε πληροφορίες, είτε και τα δύο μαζί, για τα αρχεία τους», μας είπε ο κ. Νέστορος.

Για τον εντοπισμό τάφων, οι επιστήμονες της ΔΕΑ, όπως μας εξήγησε ο κ. Νέστορος, συνδυάζουν διάφορες μεθόδους. Ανέφερε ότι προς υποβοήθηση των ερευνών και εντοπισμών χώρων ταφής έγινε εκ μέρους του Γραφείου του επαναξιολόγηση των διαθέσιμων πληροφοριών, διορίστηκε Συντονίστρια Έρευνας και προσλήφθηκαν τρεις νέοι ερευνητές, με στόχο την ενίσχυση της ερευνητικής ομάδας.

«Επιπλέον, οι Ε/κ ερευνητές εκπαιδεύονται σε θέματα ανάλυσης καταθέσεων, τεχνικών προσέγγισης μαρτύρων, εξειδικευμένων μεθόδων ανάκλησης μνήμης, τεχνικών ανίχνευσης ψεύδους κ.α. Ενδυναμώθηκε επίσης η συνεργασία με το Γραφείο Ανεύρεσης Αγνοουμένων της ΚΥΠ και το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, ενώ μέρος του προσωπικού εκπαιδεύτηκε από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου σε Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών», ανέφερε.

Όσον αφορά τα τεχνικά μέσα που χρησιμοποιούνται όπως γεωραντάρ, ανιχνευτές μετάλλων, ο κ. Νέστορος εξήγησε ότι αυτά λειτουργούν υποβοηθητικά σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία και πρόσθεσε ότι η συνεργασία με το Γραφείο των Τ/κ είναι σχεδόν σε καθημερινή βάση και ανοιχτή.

Ο κ. Νέστορος σημείωσε πως το θέμα των αγνοουμένων θα πρέπει να επιλυθεί πριν την επίλυση του Κυπριακού, για να μπορέσει έτσι να στείλει τα σωστά μηνύματα στην κοινωνία. «Είναι ένα σημαντικό θέμα που έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, το οποίο μπορεί να δώσει δυναμική», δήλωσε.

Πηγή: ΚΥΠΕ