Ο Ερντογάν, ο Ηγεμόνας και η Fortuna

11:45 19/4/2023 - Πηγή: Sigma Live

Όταν ο Μακιαβέλι έγραψε το περίφημο έργο του «Ο Ηγεμόνας», απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στη Fortuna, τη θεά Τύχη. Θεωρούσε ότι η τύχη, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την επιτυχία ή την αποτυχία του Ηγεμόνα. Αντιλαμβανόταν τη Fortuna με την έννοια του πνεύματος της εποχής και των συνθηκών πέραν του ελέγχου του ατόμου. Έτσι, κατά μία έννοια, για να είναι ένας ηγέτης επιτυχημένος, πρέπει να είναι και τυχερός.

Όταν ιδρύθηκε το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), η τύχη ήταν υπέρ του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τόσο το πνεύμα της εποχής, οι εσωτερικές

όσο και οι εξωτερικές συνθήκες λειτουργούσαν υπέρ του... Στο εσωτερικό της Τουρκίας η κεντροδεξιά είχε καταρρεύσει, η κυβέρνηση διαλυόταν και ο λαός ήταν πια κουρασμένος από τις συχνές παρεμβάσεις του στρατού στο πολιτικό γίγνεσθαι. Στο εξωτερικό, η αναζήτηση ενός «μετριοπαθούς Ισλάμ» έναντι του «ριζοσπαστικού Ισλάμ» που έφερε η 11η Σεπτεμβρίου, διευκόλυνε το ΑΚΡ να πετύχει την πορεία του προς την εξουσία.

Ο Μακιαβέλι δεν αποδίδει την επιτυχία του Ηγεμόνα μόνο στην τύχη. Προσθέτει ότι η Virtu, δηλαδή η αρετή, είναι εξίσου σημαντική. Ωστόσο, αντιλαμβάνεται την αρετή ως την ικανότητα ενός ατόμου να πετυχαίνει τους στόχους που έχει θέσει για τον εαυτό του και όχι να είναι καλός και ενάρετος. Μάλιστα την θεωρεί ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του Ηγεμόνα.

Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι επιτυχημένος με αυτή την έννοια. Κατάφερε να επιτύχει τους στόχους που έθεσε μπροστά του με μεγάλη επιδεξιότητα και να αποδομήσει την κεμαλική δομή. Ωστόσο, ο Ερντογάν παρέβλεψε ένα σημείο του Μακιαβέλι που ήταν εξαιρετικά σημαντικό για την επιτυχία του Ηγεμόνα. Αν δεν συμβαδίζει με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες και το πνεύμα των μεταβαλλόμενων καιρών, είναι καταδικασμένος να χάσει. Η ισορροπία μεταξύ της Αρετής και της Τύχης είναι απαραίτητη. Δηλαδή, είναι απαραίτητο να αξιοποιούνται σωστά οι δεδομένες συνθήκες και να επιδιώκονται εφικτοί στόχοι.

Εδώ έχει αποτύχει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ...

Η Τουρκία δεν βρίσκεται πλέον στις πρώτες μέρες που το ΑΚΡ ήρθε στην εξουσία ως σωτήρας των καταπιεσμένων πιστών. Έχουν περάσει περισσότερα από είκοσι χρόνια συνεχούς εξουσίας του κόμματος και η κεμαλική Τουρκία είναι ήδη παρελθόν. Αλλά ο Ερντογάν δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις των νέων συνθηκών και του ανανεωμένου πνεύματος των καιρών. Αντί για μια δημοκρατική και πλουραλιστική Τουρκία, εγκαθίδρυσε ένα αυταρχικό καθεστώς. Η εξωτερική του πολιτική οδήγησε στην απομόνωση από τον δυτικό κόσμο.

Στην αρχαία Ελλάδα, μία από τις σημαντικότερες αρετές που αναζητούσαν οι επιτυχημένοι πολιτικοί ήταν η Σωφροσύνη. Η λέξη αυτή σημαίνει να είσαι σώφρων με την έννοια ότι μπορείς να βλέπεις την αλήθεια και μπορείς να συγκρατείς τον εαυτό σου.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εδώ και καιρό έχει πάρει διαζύγιο από την αλήθεια και πια δεν συγκρατείται. Βεβαίως, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να κερδίσει ξανά τις εκλογές. Αλλά ένας ηγέτης που χάνει την αίσθηση της πραγματικότητας και δεν μπορεί να είναι σώφρων, δεν μπορεί να φέρει τη χώρα του στο φως.

Η θεά Τύχη, η Fortuna, που κάποτε γέμιζε με ούριο άνεμο τα πανιά του Ερντογάν, σήμερα του έχει γίνει στενό κολάρο και απειλεί να τον πνίξει...