Οφειλές εκατομμύριων από το κράτος για απαλλοτριώσεις

19:38 27/3/2018 - Πηγή: Sigma Live

Το κράτος οφείλει για απαλλοτριώσεις €330,2 εκ., εκκρεμούν 124 εντάλματα κατάσχεσης εναντίον της Δημοκρατίας

Συνολικά 124 εντάλματα κατάσχεσης κινητής περιουσίας εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας για καταβολή ποσού αποζημίωσης €14,2 εκατομμυρίων, περιλαμβανομένων τόκων και άλλων εξόδων, λόγω απαλλοτριώσεων, εκκρεμούσαν παγκύπρια τον Αύγουστο του 2017, σύμφωνα με τα ευρήματα ελέγχου που διενήργησε η Ελεγκτική Υπηρεσία στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ).

Όπως αναφέρεται σε ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το ΤΚΧ, στις 31.12.2016 το οφειλόμενο ποσό για αποζημιώσεις λόγω απαλλοτριώσεων προς επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες, συμπεριλαμβανομένων τόκων μέχρι τις 31.12.2016, ανέρχεται σε €330,2 εκ. περίπου. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι τόκοι ανέρχονταν στα €123,08 εκ.

Το ποσό, σύμφωνα με την ανάλυση του Τμήματος, αποτελείται από ποσά προσφερθέντα στους ιδιοκτήτες γης αλλά μη αποδεχθέντα (€116,1 εκ.) και ποσά αποδεχθέντα, περιλαμβανομένων ποσών που αφορούν σε αποφάσεις δικαστηρίου, αλλά μη καταβληθέντα στους δικαιούχους, (€214,1 εκ.) μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016.

Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος, την περίοδο Αυγούστου 2012 – Ιούλιο 2017 ανακλήθηκαν 29 έργα απαλλοτρίωσης, για τα οποία το ποσό της αποζημίωσης που δεν θα χρειαστεί να καταβληθεί είναι πέραν των €180,5 εκ.

Σύμφωνα με την έκθεση, ο Διευθυντής του ΤΚΧ ανέφερε ότι ο κυριότερος λόγος που δεν καταβάλλονται έγκαιρα τα οφειλόμενα ποσά αποζημίωσης, είναι τα περιορισμένα κονδύλια που διατίθενται για τις απαλλοτριώσεις. Πρόσθεσε, επίσης ότι, το Τμήμα εισηγήθηκε παλαιότερα προς το Υπουργείο Οικονομικών την εξασφάλιση σχετικού δανείου με επιτόκιο πολύ χαμηλότερο από αυτό που πρέπει να καταβάλει η Δημοκρατία προς τους ιδιοκτήτες απαλλοτριωθείσας γης.

Στη σύστασή της, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει πως αναμένεται από το κράτος να προβαίνει σε απαλλοτρίωση ακίνητης ιδιοκτησίας για έργα τα οποία υπάρχει η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν όπως ορίζει το Σύνταγμα και ο νόμος, και πως υπάρχει μεταξύ άλλων, στενή συνεργασία των απαλλοτριουσών Αρχών με το Υπουργείο Οικονομικών, για αποφυγή των προβλημάτων που δημιουργούνται.

Σε σχέση με χαρακτηριστικές περιπτώσεις, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι για τη δημιουργία, βελτίωση και ανάπτυξη των συγκοινωνιών μέσα στην περιοχή της πόλεως Λεμεσού, «ο κακός προγραμματισμός και η καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου από τις αρμόδιες Αρχές, είχε ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να επιβαρυνθεί το Τμήμα με πρόσθετη εργασία και να καταστεί αναγκαία η καταβολή αυξημένων αποζημιώσεων στους ιδιοκτήτες, αφού από €114.476 (κεφάλαιο χωρίς τόκους, το 1991) το ποσό αποζημίωσης ανήλθε σε €1.450.000 (το 2015)».

Αναφέρει επίσης ότι οι ενέργειες της απαλλοτριούσας Αρχής οδήγησαν το ΤΚΧ να προβεί σε διαπραγματεύσεις για την καταβολή εύλογης αποζημίωσης στους ιδιοκτήτες πριν την ημερομηνία γνωστοποίησης της νέας απαλλοτρίωσης (9.10.2015) και σε εξώδικο συμβιβασμό.

Ο Διευθυντής ανέφερε στην Ελεγκτική Υπηρεσία ότι, για όλες τις ενέργειες που είχαν γίνει, υπεύθυνο είναι το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως το οποίο είναι απαλλοτριούσα Αρχή.

Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των απαλλοτριώσεων

Σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η δαπάνη για απαλλοτριώσεις για το 2016 ανήλθε στα €72,8 εκ. σε σύγκριση με €76,4 εκ. το 2015, ενώ η ετήσια δαπάνη για απαλλοτριώσεις ανερχόταν στα €64 εκ. κατά μέσο όρο για την περίοδο 2001-2016.

Στην ειδική έκθεση της η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ,όπως επανειλημμένα έχει επισημάνει με διάφορες επιστολές της προς το Τμήμα, καθώς και στην Ετήσια Έκθεση της Υπηρεσίας, πως τα τελευταία χρόνια, «επιβάλλεται όπως το όλο θέμα αντιμετωπιστεί σφαιρικά και σε συνεργασία με όλα τα εμπλεκόμενα Τμήματα και όπως επισπευσθεί η λήψη των απαραίτητων μέτρων».

Συναφώς η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι, σύμφωνα με την απόφαση (αρ. 76.797) ημερ. 23.4.2014 του Υπουργικού Συμβουλίου, η απόφαση για οποιαδήποτε απαλλοτρίωση ή επίταξη, για πρώτη φορά, το κόστος της οποίας υπερβαίνει τις €200.000, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, θα λαμβάνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, στη βάση πρότασης που θα υποβάλλεται από τον Υπουργό Εσωτερικών και με βάση τη διαδικασία/προϋποθέσεις που καθορίζονται στην απόφαση, περιλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, μελέτης σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του έργου και εξασφάλισης της σύμφωνης γνώμης του Υπουργού Οικονομικών.

Σημειώνει ότι η απόφαση αυτή ανακλήθηκε με νέα απόφαση (αρ. 83.790) του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 22.11.2017, με την οποία η απαλλοτριούσα Αρχή θα υποβάλει απευθείας πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο, αφού πρώτα εξασφαλίσει την έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών για τις αναγκαίες πιστώσεις.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία συστήνει όπως, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, ετοιμαστεί σχετικό χρονοδιάγραμμα καταβολής των αποζημιώσεων, στη βάση κατάταξης των οφειλών του κράτους, κατά σειρά προτεραιότητας, σύμφωνα με τα κριτήρια που έθεσε το Υπουργικό Συμβούλιο στις 24.4.2013, για να διασφαλιστούν και τα δικαιώματα των ιδιοκτητών γης οι οποίοι στερούνται την περιουσία τους και εκκρεμεί η καταβολή της αποζημίωσης για σειρά ετών, σε αντίθεση με τις πρόνοιες του συντάγματος και της σχετικής νομοθεσίας.

ΚΥΠΕ