Οι πραγματικοί λόγοι που ΗΠΑ αποχώρησαν από τη συμφωνία

14:23 9/5/2018 - Πηγή: Sigma Live

Οι λόγοι που οδήγησαν τον Ντόναλντ Τραμπ να θέσει τις ΗΠΑ εκτός της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προκαλώντας αναστάτωση στις παγκόσμιες ισορροπίες, είναι βαθύτεροι και αγγίζουν τόσο γεωστρατηγικές πτυχές όσο και οικονομικές.

Μιλώντας στην εκπομπή «Όλα στο φως» του Ράδιο Πρώτο, ο Προϊστάμενος Υπηρεσίας Έρευνας και Διεθνούς Συνεργασίας του ΤΕΠΑΚ Πάμπος Χρυσοστόμου ανέφερε ότι οι «επίσημοι» λόγοι που τον οδήγησαν στην εν λόγω

απόφαση, ήταν το ότι αυτή υπήρξε, κατά την κρίση του, ετεροβαρής, με το Ιράν να μην την εφαρμόζει, προχωρώντας μυστικά στην ανάπτυξη πυρηνικού προγράμματος.

Ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι

Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, οι ουσιαστικότερο λόγοι είναι άλλοι.

Πρώτον, ο ρόλος του Ιράν στη Μέση Ανατολή και την Ασία στρέφεται ενάντια στα συμφέροντα των ΗΠΑ.

«Βλέπουμε το Ιράν να στηρίζει τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη, που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Σαουδική Αραβία, η οποία είναι ένας στρατηγικός σύμμαχος των ΗΠΑ. Επίσης, βλέπουμε την Τεχεράνη να έχει ουσιαστική εμπλοκή στο Συριακό και μαζί με τους Ρώσους και τους Τούρκους να διεκδικούν ρόλο και λόγο για την επόμενη ημέρα στηρίζοντας τον Μπασάρ αλ Άσαντ, κάτι το οποίο ανησυχεί πολύ τόσο τους Αμερικανούς όσο και τους Ισραηλινούς», είπε, προσθέτοντας ότι η Τεχεράνη στηρίζει παράλληλα οργανώσεις όπως η Χεζμπολάχ, που διεκδικεί ρόλο σε χώρες όπως ο Λίβανος.

Ο δεύτερος λόγος έχει σχέση με αυτό που ονομάζεται διεθνής πετρελαϊκή αγορά. «Το Ιράν, μετά την άρση του εμπάργκο το 2015, όταν κι έγινε η συμφωνία, ξαναέγινε παίκτης της αγοράς, ενώ, λόγω των μεγεθών, πλέον έχει ρόλο στη ρύθμιση της αγοράς του πετρελαίου», σημείωσε.

Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με την ουσία της συμφωνίας, όπου, ναι μεν υπάρχει πρόβλεψη για έλεγχο και περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος, όμως δεν υπάρχουν αναφορές σε σχέση με το βαλλιστικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, το οποίο φαίνεται ότι εξακολουθεί να αναπτύσσεται με πυραύλους που να μπορούν να πλήξουν στόχους τόσο στη Σαουδική Αραβία όσο και στο Ισραήλ.

Ερωτηθείς αν οι ανησυχίες που εκφράζονται για κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή λόγω της απόσυρσης είναι δικαιολογημένες, ο κος Χρυσοστόμου απάντησε ότι όντως είναι δικαιολογημένες, κάτι που αποδείχτηκε χθες το βράδυ, όταν το Ισραήλ κήρυξε επί της ουσίας επιστράτευση, ζητώντας από τους κατοίκους των υψωμάτων Γκολάν να είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν καταφύγια.

Παράλληλα, το Ισραήλ φαίνεται ότι έχει προχωρήσει σε χτυπήματα εντός της Συρίας, με νεκρούς σε περιοχές που ελέγχονται από Σιίτες Ιρανούς πολιτοφύλακες εντός των συριακών εδαφών.

Εξάλλου, η ένταση επιβεβαιώθηκε διά στόματος του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου από τη Λευκωσία, σύμφωνα με τον οποίο αυτή τη στιγμή επικρατεί ένας ακήρυχτος πόλεμος με το Ιράν.

«Το κρίσιμο είναι ο τρόπος που αντιδρούν οι άλλοι παίκτες της συμφωνίας: Ρωσία και Κίνα από τη μια, που συμμετέχουν στη συμφωνία από το 2015 και Γερμανία, Βρετανία και Γαλλία, που αποτελούν την ευρωπαϊκή διάσταση της συμφωνίας και οι οποίες δεν αποχωρούν, θέλοντας με κάποιον τρόπο να την αναβαθμίσουν», τόνισε.

Ευκαιρία για τις ευρωπαϊκές χώρες

Ο κος Χρυσοστόμου υποστήριξε ότι οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες έχουν πλέον μπροστά τους μια πρόκληση που τους δίνει τη δυνατότητα να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο για τη διάσωση και την αναβάθμιση της συμφωνίας.

Τόσο τα συγκεκριμένα κράτη μέλη όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν κάθε λόγο να θέλουν η συμφωνία να συνεχιστεί, για δυο βασικούς λόγους: (α) αν καταρρεύσει, θα σημαίνει ότι το Ιράν θα μπορέσει να προχωρήσει ανεξέλεγκτα στους πυρηνικούς του σχεδιασμούς και (β) οι ευρωπαϊκές χώρες, μετά την άρση του εμπάργκο απέναντι στο Ιράν, έχουν αναπτύξει μεγάλες εμπορικές δραστηριότητες σε μια τεράστια αγορά.

Ποια η στάση του Ιράν

Όσον αφορά στη στάση του ίδιου του Ιράν, σύμφωνα με τον κο Χρυσοστόμου ούτε αυτή είναι θετική ως προς την κατάρρευση της συμφωνίας, γι’ αυτό δεν έπαιξε το παιχνίδι των Αμερικανών αποχωρώντας με τη σειρά του, καθώς έτσι θα δινόταν η ευκαιρία και στις άλλες χώρες να επιχειρήσουν να επαναφέρουν καθολικό εμπάργκο, επαναφέροντας τον οικονομικό στραγγαλισμό.

«Έχει καταγράψει τη στάση των ΗΠΑ, έχει τονίσει ότι αυτές είναι αναξιόπιστες όσον αφορά στις διεθνείς συμφωνίες, όμως δεν καταγράφει τη βούλησή του για αποχώρηση. Μάλιστα αφήνει ανοιχτό το παράθυρο, κάνοντας πάσα προς την Ε.Ε. για να συνεχίσουν τη συζήτηση και την προσπάθεια αναβάθμισης της συμφωνίας», είπε.

Η Κύπρος εν μέσω συγκυρίας

Εκείνο που θα πρέπει να έχει πάντα κατά νου η Κυπριακή Δημοκρατία, σύμφωνα με τον κο Χρυσοστόμου, είναι το μέγεθος, η ισχύς και η δυνατότητά της, καθώς στις αντιπαραθέσεις μεταξύ ισχυρών παικτών, σίγουρα η χώρα δεν θα πρέπει να βρεθεί στη δύνη του κυκλώνα και να αποτελέσει μέρος της έντασης.

Επίσης, η Κύπρος -όπως και όλες οι μικρές χώρες που συμμετέχουν σε ευρύτερους σχεδιασμούς- θα πρέπει να επιμένουν σε θέματα αρχών, πόσο μάλλον όταν αποτελεί θύμα παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου από την Τουρκία.

«Σίγουρα οι τριμερείς συνεργασίες θα πρέπει να συνεχιστούν, τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Αίγυπτο και δεν υπάρχει λόγος να ταυτιστούμε με μια κατάσταση απολύτως υπέρ ή απολύτως κατά», πρόσθεσε, παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, επί της ουσίας, δέθηκε στο άρμα του Ισραήλ.

Πάντως, ο κος Χρυσοστόμου επέκτεινε την εν λόγω δήλωση, λέγοντας ότι υπό αυτή την έννοια, οποιαδήποτε απειλή κατά της Κύπρου και της ΑΟΖ της, θα πρέπει να σημάνει στήριξη από το Ισραήλ, διευκρινίζοντας ότι ένα τέτοιο σενάριο είναι πιθανό το αμέσως επόμενο διάστημα.

«Αν η Τουρκία φέρει το γεωτρύπανό της στην κυπριακή ΑΟΖ, θα πρέπει να δούμε μια πιο σθεναρή αντίδραση από τις χώρες που συμμετέχουν είτε στις τριμερείς είτε στην Ε.Ε.», τόνισε.