Ώθηση για μείωση των ΜΕΧ

12:39 22/7/2018 - Πηγή: Sigma Live

Η ψήφιση των νομοσχεδίων και η δραστηριοποίηση εταιρειών που εξειδικεύονται στη διαχείρηση κόκκινων δανείων αναμένεται να αμβλύνουν το πρόβλημα. Οι εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων μπορούν να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα.

Ακόμα και όταν μία μη εξυπηρετούμενη χορήγηση αναδιαρθρώνεται, δεν μεταφέρεται αυτόματα στις εξυπηρετούμενες χορηγήσεις

Το φλέγον θέμα των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) βρίσκεται αναμφίβολα στον πυρήνα των προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου.

Παρά

τη μείωση που έχει επιτευχθεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, οι ΜΕΧ συνεχίζουν να ταλανίζουν τράπεζες, οφειλέτες και φορολογούμενους, με το ύψος τους κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018 να ανέρχεται στα €19,91 δισ., έναντι €21,99 δισ. το 2017.

Ειδικότερα, μετά την αλλαγή των κριτηρίων από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών αναφορικά με τον χαρακτηρισμό και αποχαρακτηρισμό των ΜΕΧ, παρατηρείται σημαντική χρονική καθυστέρηση στη σταθεροποίηση και κατ’ επέκτασιν στη βελτίωση του σχετικού δείκτη. Βάσει των κατευθυντήριων γραμμών, ακόμα και όταν μία μη εξυπηρετούμενη χορήγηση αναδιαρθρώνεται, δεν μεταφέρεται αυτόματα στις εξυπηρετούμενες χορηγήσεις, αλλά παραμένει υπό παρακολούθηση για πρόσθετη περίοδο τουλάχιστον 12 μηνών, παρόλο που ο πελάτης μπορεί ν’ ακολουθεί χωρίς καθυστερήσεις το νέο συμφωνημένο πρόγραμμα αποπληρωμής.

Τεράστιοι οι κίνδυνοι

Σε μια προσπάθεια για άμβλυνση του προβλήματος, η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε πρόσφατα πακέτο νομοσχεδίων για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου αντιμετώπισης των ΜΕΧ, ενώ το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το Σχέδιο «Εστία» καθώς και το πλαίσιο για τη σύσταση και λειτουργία του φορέα διαχείρισης των ΜΕΧ.

Ωστόσο, εάν το πρόβλημα των κόκκινων δανείων συνεχίσει να διαιωνίζεται, οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι τεράστιοι, καθιστώντας αφενός τις τράπεζες περισσότερο ευάλωτες και επιβραδύνοντας αφετέρου την ανάπτυξη της οικονομίας με αλυσιδωτές επιδράσεις για την κοινωνία ευρύτερα. Ως εργαλείο διεξόδου από τις προκλήσεις που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν, άλλες ευρωπαϊκές χώρες με παρόμοιο πρόβλημα (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία κ.λπ.) προχώρησαν στην ίδρυση και λειτουργία servicers-πλατφόρμων διαχείρισης ΜΕΧ, επιστρατεύοντας εταιρείες που εξειδικεύονται στη διαχείριση δανείων.

Αυτή η λύση απέδωσε καρπούς στο εξωτερικό, σημειώνοντας θετικά αποτελέσματα, ενώ ξεκίνησε να εφαρμόζεται και στην Κύπρο με τρεις διεθνείς εταιρείες, την APS Holding, την Altamira Asset Management και την Pepper, να δραστηριοποιούνται σήμερα στην κυπριακή αγορά.

Ο ρόλος της APS Holding

Η αρχή έγινε πριν από ένα χρόνο και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2017, όταν η Ελληνική Τράπεζα ανακοίνωσε τη συνεργασία της με την APS Holding - έναν μικρό σχετικά servicer, με έδρα την Πράγα, που έκανε το άνοιγμά του στην Ανατολική Ευρώπη. Με εξειδίκευση κυρίως στη λιανική αγορά, η APS Holding ανέλαβε, στο πλαίσιο της συμφωνίας, τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου ΜΕΧ της Ελληνικής Τράπεζας, ύψους €2,3 δισ., καθώς και ένα μικρό χαρτοφυλάκιο ακινήτων περί τα €150 εκ.

Η μητρική εταιρεία διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία συνολικής ονομαστικής αξίας γύρω στα €5 δισ. και επικεντρώνεται στη διαχείριση χαρτοφυλακίων λιανικής, κυρίως ανεξασφάλιστων καταναλωτικών δανείων, στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ωστόσο, τα χαρτοφυλάκια που κλήθηκε μέχρι σήμερα να διαχειριστεί και οι προκλήσεις που αντιμετώπισε στις χώρες όπου δραστηριοποιείτο ήταν διαφορετικές σε σχέση με την Κύπρο. Συνεπώς, παραμένει να αποδειχθεί κατά πόσον η παρουσία της εταιρείας στην κυπριακή αγορά θα είναι επιτυχής. Σήμερα, υπό την επωνυμία APS Debt Servicing Cyprus (APS Cyprus), απασχολεί στην Κύπρο γύρω στα 150 άτομα.

Altamira - Με εξειδίκευση στις χώρες του Νότου

Ο βασικότερος παίκτης της κυπριακής αγοράς είναι η ισπανική Altamira Asset Management, η μεγαλύτερη εταιρεία στον τομέα διαχείρισης δανείων στην Ευρώπη. Η Altamira εισήλθε στην κυπριακή αγορά, αναλαμβάνοντας τον Ιανουάριο του 2018, υπό την επωνυμία Altamira Asset Management Cyprus Ltd, τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου ΜΕΧ της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) καθώς και ακινήτων, ύψους €7 δισ.

Η Altamira εργοδοτεί στην Κύπρο πέραν των 400 ατόμων. Διαθέτοντας πάνω από €70 δισ. υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία, το πεδίο δραστηριοτήτων της Altamira περιλαμβάνει μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με ή χωρίς εξασφαλίσεις, καθώς και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία πέραν των €25 δισ., προερχόμενα κυρίως από τραπεζικούς ισολογισμούς. Ξεκινώντας αρχικά ως πλατφόρμα εξυπηρέτησης προβληματικών δανείων και ακινήτων της Banco Santander, η Altamira επεκτάθηκε δυναμικά αποκτώντας χαρτοφυλάκια για διαχείριση από τράπεζες και κυρίως από τη Sareb, την «κακή τράπεζα» της Ισπανίας.

Σήμερα, το πελατολόγιό της περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων τράπεζες, εθνικά και διεθνή ιδρύματα και επενδυτικά ταμεία όπως ο ισπανικός τραπεζικός όμιλος BBVA, ο αμερικανικός επενδυτικός κολοσσός Bain Capital και οι τράπεζες Banco Santander, Deutsche Bank και Bank of America, ενώ πρόσφατα προχώρησε στην εξαγορά της πλατφόρμας διαχείρισης δανείων και ακινήτων Oitante στην Πορτογαλία.

Ενδεχομένως, η εξειδίκευση και η τεχνογνωσία της Altamira σε ιδιαίτερα απαιτητικές αγορές όπως της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, που παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες σε σχέση με την Κύπρο, να επηρεάσουν θετικά τη διαχείριση των ΜΕΧ στην κυπριακή αγορά. Εξάλλου, βάσει τραπεζικών πηγών το πρώτο εξάμηνο λειτουργίας της εταιρείας έκλεισε με πολύ θετικά αποτελέσματα τόσο στη διαχείριση των ΜΕΧ, όπως και στον τομέα των ακινήτων.

Η Pepper

Μία τρίτη εταιρεία που μπήκε επίσης στο παιχνίδι διαχείρισης των ΜΕΧ είναι η Pepper, με σημαντική παρουσία στην Ιρλανδία αλλά χωρίς εμπειρία στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Ως αποτέλεσμα της συμφωνίας της με την Τράπεζα Κύπρου τον Δεκέμβριο του 2017, η εταιρεία διαχειρίζεται, σε συνεργασία με το προσωπικό της τράπεζας, χαρτοφυλάκιο ύψους €1,3 δισ. Συγκεκριμένα, το χαρτοφυλάκιο αφορά δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ανέρχονται στα €800 εκ. και €500 εκ. στεγαστικά δάνεια.

Στην περίπτωση της Pepper Cyprus, δεν δημιουργήθηκε ξεχωριστή πλατφόρμα όπως έγινε με την Altamira Asset Management Cyprus και την APS Cyprus. Ως εκ τούτου, χωρίς να έχει κτίσει υποδομή ως ανεξάρτητος servicer η ομάδα της Pepper Cyprus, που αποτελείται από 40 άτομα, εργάζεται εντός της Διεύθυνσης Αναδιαρθρώσεων και Ανακτήσεων της Τράπεζας Κύπρου.

Ανοίγει ο δρόμος

Λαμβάνοντας υπόψη παραδείγματα από το εξωτερικό, διαφαίνεται πως οι εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων μπορούν να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα από τα εσωτερικά τμήματα εντός των τραπεζών καθώς ως αξιόπιστες εταιρείες, διεθνούς κύρους, διαθέτουν αφενός την εξειδίκευση που απαιτείται, ενώ οι διαδικασίες εξυγίανσης αποτελούν την κύρια δραστηριότητά τους. Η δραστηριότητα εξειδικευμένων εταιρειών, συνεπικουρούμενη από την πρόσφατη ψήφιση των νομοσχεδίων για βελτίωση του πλαισίου διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, αναμένεται να επιταχύνει τους ρυθμούς μείωσης των κόκκινων δανείων.