Πανδημία, διαδικτυακή διδασκαλία και πνευματική ιδιοκτησία

11:40 12/11/2020 - Πηγή: Sigma Live

Ο Μάρτιος του 2020 αποτέλεσε μία τομή στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζαμε μέχρι τότε σε παγκόσμιο επίπεδο όλο το φάσμα της σύγχρονης ζωής.

Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού άλλαξε ριζικά τον τρόπο που ψυχαγωγούμαστε, ενημερωνόμαστε, κινούμαστε, εκφραζόμαστε, εκπαιδευόμαστε και τελικά ζούμε. Ίσως για πρώτη φορά, η ανθρωπότητα αναγκάστηκε μαζικά να αποστασιοποιηθεί κοινωνικά, να φορέσει μάσκες, ν ’απομονωθεί, να μετατρέψει τις κατοικίες σε χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας, ξεκούρασης.

Μέσα σε αυτή τη νέα

πραγματικότητα, οι εκπαιδευτικοί παγκοσμίως βρέθηκαν μπροστά σε μία νέα πρόκληση. Η αίθουσα διδασκαλίας του σχολείου και του πανεπιστήμιου έπρεπε να λάβει διαδικτυακή υπόσταση, κάτι που σήμαινε όχι μόνο την προσαρμογή όλων στα νέα δεδομένα, όπου ο κάθε συμμετέχων στο μάθημα θα βρίσκεται μπροστά σε μία οθόνη υπολογιστή αλλά και την προσαρμογή του τρόπου διδασκαλίας του μαθήματος. Με άλλα λόγια, εάν οι εικόνες και τα βίντεο είναι πια απαραίτητα εργαλεία ενός εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία με φυσική παρουσία, αυτά γίνονται κομβικής σημασίας για το διδακτικό έργο σε διαδικτυακό περιβάλλον. Μία ερώτηση όμως που προκύπτει από το παραπάνω είναι για τη νόμιμη χρήση των έργων από τους εκπαιδευτικούς σε σχέση με τα Πνευματικά και Συγγενικά Δικαιώματα.

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από το νομικό πλαίσιο για την Πνευματική Ιδιοκτησία, η χρήση αποσπασμάτων έργων (οπτικοακουστικών ή άλλων) για σκοπούς διδασκαλίας με φυσική παρουσία εμπίπτει στις εξαιρέσεις και η χρήση τους μπορεί να γίνει με ταυτόχρονη αναφορά στην πηγή και τον δημιουργό. Αντίστοιχα, το πέρασμα από τη διδασκαλία στην αίθουσα σε αυτήν στο διαδίκτυο συνεχίζει να λογίζεται ως μία από τις εξαιρέσεις για τη χρήση πνευματικών έργων, εφόσον η πλατφόρμα στην οποία λαμβάνει χώρα η διδασκαλία δεν είναι προσβάσιμη στο ευρύ κοινό κι οι μαθητές είναι οι ίδιοι που θα συμμετείχαν και σε συνθήκες φυσικής παρουσίας. Ταυτόχρονα, η εξαίρεση συνεχίζει να ισχύει εφόσον η τυχόν οπτικογράφηση του μαθήματος δεν δημοσιευτεί σε ιστοσελίδα όπου μπορεί να έχει πρόσβαση το ευρύ κοινό, όπως για παράδειγμα το youtube ή ακόμα και η ιστοσελίδα του σχολείου.

Τα έργα μας έχουν αξία γιατί έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίζουν τις γνώσεις όλων μας. Η χρήση τους εντός των τάξεων (συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών) αποτελεί κι έναν από τους τρόπους μύησης της νέας γενιάς στον κόσμο της δημιουργίας, κι άρα ένα βήμα πιο κοντά στον σεβασμό των πνευματικών έργων.