Πώς ο «σιωνισμός» έγινε βρισιά για την Αριστερά των ΗΠΑ

09:42 13/5/2024 - Πηγή: Sigma Live

Για δεκαετίες, ο Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει περήφανα ότι είναι Σιωνιστής και έχει επαναλάβει αυτόν τον ισχυρισμό μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου . Αλλά για τις φοιτητικές αντιπολεμικές διαδηλώσεις που κυριεύουν τις ΗΠΑ, οι λέξεις «Σιωνιστής» και «Σιωνισμός» έχουν γίνει σύνθημα – υποτιμητικό και εμβληματικό των βίαιων κρατικών πολιτικών που οδηγούν τον πόλεμο στη Γάζα.

Σύμφωνα με τον Guardian,

στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στους δρόμους, οι επικριτές δεν αποκαλούν πλέον τους υποστηρικτές του κράτους του Ισραήλ ως «φιλοϊσραηλίτες»: τους αποκαλούν σιωνιστές. Ορισμένοι καταυλισμοί πανεπιστημίων έχουν αναρτήσει πινακίδες που γράφουν: «Δεν επιτρέπονται οι Σιωνιστές».

Φοιτητές διαδηλωτές λένε ότι οι επικρίσεις τους για τον Σιωνισμό έχουν τις ρίζες τους στον εκτοπισμό και την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων από το κράτος του Ισραήλ. Οι ακτιβιστές υπέρ του Ισραήλ απάντησαν υπερασπιζόμενοι τον όρο. «Αν οι τελευταίοι έξι μήνες στην πανεπιστημιούπολη μας δίδαξαν κάτι, αυτό είναι ότι ένας μεγάλος και  πληθυσμός της κοινότητας της Κολούμπια δεν κατανοεί την έννοια του Σιωνισμού», έγραψε πρόσφατα μια ομάδα περισσότερων από 500 φοιτητών του Πανεπιστημίου της Κολούμπια. «Είμαστε περήφανοι που είμαστε Σιωνιστές».

Στα συναισθήματα που προκαλούνται από τον πόλεμο, η ιδεολογία του τέλους του 19ου αιώνα που στηρίζει το κράτος του Ισραήλ τραβάει την προσοχή όσο και το ίδιο το κράτος. Αλλά δεν έχει νόημα στο οποίο συμφωνούν όλοι.

Ο Βιεννέζος δημοσιογράφος Theodor Herzl ξεκίνησε το Πρώτο Σιωνιστικό Συνέδριο το 1897. Το σχέδιό του για μια νέα πατρίδα για τους Εβραίους με αυτοδιοίκηση ήρθε ως αντίδραση στον αχαλίνωτο, βίαιο αντισημιτισμό στην Ευρώπη και διαμορφώθηκε από τις πολιτικές ιδέες εκείνης της εποχής. Αφοσιώθηκε σε ένα εβραϊκό κράτος στην Παλαιστίνη, το οποίο ονόμασε «φυλάκιο πολιτισμού σε αντίθεση με τη βαρβαρότητα». Το Ισραήλ θα ιδρύθηκε το 1948, αρκετές δεκαετίες μετά τον θάνατό του.

Σήμερα, μια γενιά μαθητών τονίζει αυτό που θεωρούν ως εποίκο-αποικιακό χαρακτήρα του οράματος του Herzl.

Η αλλαγή των απόψεων για τον Σιωνισμό έχει προκαλέσει σύγχυση για πολλούς Εβραίους Αμερικανούς. Αν και το 58% των Εβραίων Αμερικανών αυτοχαρακτηρίζονται ως Σιωνιστές, σύμφωνα με μια έρευνα του 2022 που διεξήχθη από την πολιτική επιστήμονα του Πανεπιστημίου Carleton Mira Sucharov , ο όρος σημαίνει πολύ διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους. Η πλειοψηφία βλέπει τον Σιωνισμό ως ένδειξη σύνδεσης με το Ισραήλ (περίπου 70%), και περίπου άλλοι τον θεωρούν ως πίστη στο Ισραήλ ως εβραϊκό και δημοκρατικό κράτος (72%), ενώ μια μικρή μειοψηφία τον περιγράφει ως «προνομιακά δικαιώματα των Εβραίων για τα δικαιώματα των μη Εβραίων στο Ισραήλ» (10%). Η πρόσφατη δημοσκόπηση των Αμερικανών δείχνει ευρύτερα ότι πολλοί δεν είναι εξοικειωμένοι με τον όρο.

Αλλά για τους Παλαιστίνιους, η αντίληψη ότι υπάρχει μια εκδοχή του Σιωνισμού κάτω από την οποία μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια έρχεται σε αντίθεση με την ιστορία, επειδή ο Σιωνισμός στηρίζει τις πολιτικές που οδήγησαν τον μαζικό εκτοπισμό τους από αυτό που έγινε Ισραήλ το 1948 και από τότε συνεχίζει να τους εκτοπίζει. «Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται τον Σιωνισμό τώρα, κοιτάζουν τη Γάζα», είπε η Saree Makdisi, καθηγήτρια αγγλικής και συγκριτικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA). «Αυτό σημαίνει: ότι θέλετε να έχετε ένα εθνικά κράτος αποκλειστικά», είπε. "Είναι άσχημο."

Αναμφισβήτητα για πρώτη φορά, μια παλαιστινιακή προοπτική για τον Σιωνισμό βρίσκεται στο επίκεντρο του κυρίαρχου λόγου.

Μετά το Ολοκαύτωμα, ο Σιωνισμός έγινε βασικό δόγμα των αμερικανικών εβραϊκών κατεστημένων οργανώσεων. Οι διασυνδέσεις των Αμερικανών Εβραίων με το Ισραήλ είχαν ιδιαίτερη έμφαση ιδιαίτερα μετά τους πολέμους του 1967 και του 1973. Εκείνη την εποχή, οι Εβραίοι Αμερικανοί έβλεπαν το Ισραήλ ως προπύργιο φιλελεύθερων αξιών και η αμερικανική εβραϊκή κοινότητα συγκέντρωσε τεράστιες φιλανθρωπικές προσπάθειες για την υποστήριξη του Ισραήλ. Τα περισσότερα εβραϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα, συναγωγές και κοινοτικές ομάδες δίδασκαν τον Σιωνισμό ως βασικά αδιαχώριστο από τον Ιουδαϊσμό.

Πάντα υπήρχαν εβραϊκές κοινότητες που απέρριπταν τον Σιωνισμό – από κοσμικούς κομμουνιστές μέχρι σκέλη Ορθόδοξου Εβραϊσμού. Σήμερα, οι αντισιωνιστές Εβραίοι φοιτητές είναι πιο ορατοί και έχουν παίξει μεγάλο ρόλο στις διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα.

Η ρητορική που συνηθίζεται σήμερα στην αριστερά είναι επίσης ίσως μέρος μιας πιο μαξιμαλιστικής στροφής προς την παλαιστινιακή απελευθέρωση. Η γλώσσα της «αντίστασης» κατέχει εξέχουσα θέση στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις, σε αντίθεση με μια προηγούμενη έμφαση στη συνύπαρξη Ισραηλινών Εβραίων και Παλαιστινίων.

Πολλοί από τους διαδηλωτές πιστεύουν ότι ένα διεθνικό κράτος με ίσα δικαιώματα για τους Παλαιστίνιους είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός. «Οι άνθρωποι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η μεταρρύθμιση δεν λειτούργησε και ότι η ριζική δράση είναι η λύση για την αλλαγή για έναν δίκαιο και ειρηνικό κόσμο», είπε η Allie Ryave, φοιτήτρια της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ που διαμαρτύρεται στον καταυλισμό του πανεπιστημίου.

Πολλοί Αμερικανοεβραίοι αισθάνονται ότι δέχεται επίθεση από την προσοχή στον Σιωνισμό αυτή τη στιγμή. Μπορεί να ταυτίζονται με μια σειρά παραδειγμάτων –κοσμικός σιωνισμός, θρησκευτικός σιωνισμός, εργατικός σιωνισμός, φιλελεύθερος σιωνισμός ή άλλες μορφές εβραϊκού εθνικισμού– που τώρα καταρρέουν σε μια και μόνο χλευαστική λέξη.

Όμως, οι Παλαιστίνιοι μελετητές λένε ότι ο Σιωνισμός που έχει βάλει στο επίκεντρο το κίνημα διαμαρτυρίας είναι απλώς η απροκάλυπτη ιδεολογία του κράτους του Ισραήλ, που επιβεβαιώνει την κυριαρχία των Εβραίων στη γη.