Πουρνάρα: Καυγάδες μεταξύ εθνοτήτων, σαπούνια, υπερπληθυσμός & σεξ.παρενόχληση

20:13 22/6/2020 - Πηγή: Sigma Live

Σοβαρή αντιπαράθεση και ένταση υπήρξε στην συνεδρίαση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που κράτησε για πάνω από δύο ώρες. Επίκεντρο της έντασης ήταν οι καταγγελίες από λειτουργούς της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για σεξουαλική παρενόχληση Σύριων ανηλίκων από άλλους παράτυπους μετανάστες, ο υπερπληθυσμός, τα περιστατικά φυματίωσης και ψώρας αλλά και οι καυγάδες μεταξύ ομάδων διαφορετικών εθνικοτήτων. 

Η συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, που έλαβε χώρα στο Συνεδριακό Κέντρο "Φιλοξενία", έγινε μετά από πρόταση των βουλευτών του ΑΚΕΛ, κ. Σκεύης Κούτρα Κουκουμά, Ελένης Μαύρου και Ειρήνης Χαραλαμπίδου. Στην συνεδρίαση κλήθηκαν να παρασταστούν ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Γενικός Διευθυντής του ΥΠΕΣ, εκπρόσωποι της Υπηρεσίας Ασύλου του ΥΠΕΣ, λειτουργοί του Υπουργείου Υγείας και γιατροί, εκπρόσωποι των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, της Αστυνομίας, της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, των ΜΚΟ ΚΙΣΑ, Caritas και Cyprus Refugee Council, της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Κύπρο και του Ερυθρού Σταυρού. 

Λεπτομερείς απαντήσεις για τα όλα τα ζητήματα που έχουν εγερθεί σε ό,τι αφορά τις συνθήκες διαβίωσης στο κέντρο προσωρινής φιλοξενίας αιτητών ασύλου Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά έδωσε ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλή. 

Διαβάστε επίσης: ΥΠΕΣ: Οδηγίες για διερεύνηση καταγγελίας για παρενόχληση νεαρών στο Πουρνάρα

Ασυνόδευτοι ανήλικοι και κατ' ισχυρισμόν ανήλικοι

Απαντώντας σε ερωτήματα που τέθηκαν από Βουλευτές, ο κ. Νουρής ανέφερε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι το κράτος-μέλος της ΕΕ που δέχεται τον μεγαλύτερο αριθμό αιτητών ασύλου κατ’ αναλογία πληθυσμού. Ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε επίσης ότι στο Πουρνάρα δεν φιλοξενούνται ανήλικοι, αλλά μόνο οι κατ’ ισχυρισμόν ασυνόδευτοι ανήλικοι μέχρι να αποδειχθεί η ηλικία τους.

Σε σχέση με ασυνόδευτα παιδιά και ευάλωτα άτομα, ο ίδιος ανέφερε ότι έχει ιδιαίτερα ευαισθησία για το θέμα, προσθέτοντας ότι στο κέντρο παραμένουν μόνο οι κατ’  ισχυρισμόν ασυνόδευτοι μέχρι να αποδειχθεί η ηλικία τους. Έχουμε 47 τέτοιους ασυνόδευτους αιτητές, είπε προσθέτοντας ότι βεβαίως και γίνεται η προσπάθεια για διακρίβωση της ηλικίας τους η οποία παίρνει κάποιο χρόνο.

Την διαφωνία της εξέφρασε η Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, Δέσπω Μιχαηλίδου, σημειώνοντας ότι εκεί που υπάρχει αμφιβολία θα πρέπει να θεωρούνται ως ανήλικοι μέχρι την ολοκλήρωση των εξετάσεων και να διαχωρίζονται από τους ενήλικες. 

Σε δική της παρέμβαση ενώπιον της Επιτροπής, η κ. Μιχαηλίδου εξέφρασε τη θέση ότι όσοι δηλώνουν πως είναι ανήλικοι πρέπει να θεωρούνται ως ανήλικοι μέχρι την ολοκλήρωση των εξετάσεων. Η αμφιβολία, σημείωσε, θα πρέπει να ισχύει υπέρ του ανηλίκου. Εξήγησε ότι επειδή πρόκειται για ευάλωτες ομάδες, μέχρι να ολοκληρωθούν οι εξετάσεις διακρίβωσης της ηλικίας τους οι οποίες είναι χρονοβόρες «θα πρέπει να τους μεταχειρίζεστε ως ανήλικους και να τους διαχωρίζετε πάραυτα από τους ενήλικες».

Εγκαταστάσεις και χωρητικότητα «Πουρνάρα»

Διευκρίνισε ότι η απόφαση το κέντρο Πουρνάρα να μετατραπεί σε κέντρο κλειστού τύπου υποδοχής δεν λήφθηκε τον Ιανουάριο αλλά στο πλαίσιο των διαταγμάτων που εκδόθηκαν για περιορισμό της κυκλοφορίας όλων των πολιτών της Δημοκρατίας. Αυτό που υπογράμμισε αρκετές φορές ο ΥΠΕΣ είναι πως πήρε αποφάσεις με τα ίδια κριτήρια που εφάρμοσε και για τον υπόλοιπο πληθυσμό. 

Έδωσε το ιστορικό του κέντρου Πουρνάρα, αναφέροντας ότι χρησιμοποιήθηκε το 2014 για πρώτη φορά ως χώρος προσωρινής φιλοξενίας με χωρητικότητα 350 ατόμων. Τότε, όσοι φιλοξενούνταν έμενα σε αντίσκηνα. Το 2018, όταν άρχισαν οι μαζικές αφίξεις, αποφασίστηκε όπως οριστεί ως Κέντρο Πρώτη Υποδοχής για τη διεξαγωγή πρώτων εξετάσεων. Στη συνέχεια αναβαθμίστηκε με χρηματοδότηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ανέφερε προσθέτοντας ότι η αναβάθμισή του ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2019 και υλοποιείται αντικαθιστώντας τα αντίσκηνα με προκατασκευασμένες οικιστικές μονάδες. Τον Ιούνιο του 2019 το κέντρο είχε χωρητικότητα 500 ατόμων. Η πρώτη φάση του έργου, ενημέρωσε, παραδόθηκε τον Ιανουάριο του 2020 και τον Ιούλιο θα ολοκληρωθεί και η δεύτερη φάση που θα αυξήσει και την χωρητηρικότητα. 

Ο κ. Νουρής είπε επίσης ότι από την 1η Αυγούστου η διαχείριση του κέντρου θα περάσει από την Πολιτική Άμυνα στην Υπηρεσία Ασύλου του ΥΠΕΣ. 

Έβρος, δραματική αύξηση μεταναστευτικών ροών και υπερπληθυσμός

Ο ΥΠΕΣ ανέφερε ότι μετά τις 26 Φεβρουαρίου και την έναρξη του υβριδικού πολέμου με τα γεγονότα στον Έβρο, η Κύπρος δέχθηκε 517 αφίξεις σε μια εβδομάδα και μπροστά στο φόβο να συνεχιστεί αυτή η ροή αποφασίστηκε η άμεση επέκταση του κέντρου. Όπως είπε ο κ. Νουρής, «αυξήσαμε τη χωρητικότητα του κέντρου» προσθέτοντας ότι σήμερα η χωρητικότητα του «Πουρνάρα» είναι μέχρι 1000 άτομα. Διευκρίνισε ότι η επέκταση αφορούσε την τοποθέτηση σκηνών, εξηγώντας ότι ήταν μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. 

Με αυτά τα επιχειρήματα αντέκρουσε και όσους ισχυρίζονται πως υπάρχει υπερπληθυσμός στο Κέντρο, αφού ο κόσμος είναι ήδη λιγότερος από όσους μπορούν να χωρέσουν. 

Διαβεβαίωσε ότι η Κυβέρνηση έχει σταθερά την ίδια πολιτική σε ό,τι αφορά το επίπεδο του χώρου φιλοξενίας και προς αυτό ενημέρωσε ότι στις 12 Μαΐου απέστειλε επιστολή στην εκπρόσωπο της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ζητώντας 500 πρόσθετες προκατασκευασμένες μονάδες. 

Σήμερα, το κέντρο φιλοξενεί 632 άτομα, είπε, προσθέτοντας ότι σε κάποια στιγμή φτάσαμε και 700 ποτέ όμως δεν φτάσαμε τα 1.000 άτομα.

Αναγνώρισε ότι δημιουργήθηκε πρόβλημα λόγω θεομηνιών σε δύο σκηνές που πλημμύρισαν, προσθέτοντας ότι το πρόβλημα επιλύθηκε εντός 48 ωρών. Όπως ανέφερε, αυτό ήταν το μοναδικό σοβαρό πρόβλημα που δνε μπόρεσαν να προβλέψουν. 

Κορωνοϊός

Ο κ. Νουρής σημείωσε ότι η προσοχή και η αγωνία μας, ιδιαίτερα το διάστημα της πανδημίας, ήταν η αποτροπή εμφάνισης κρουσμάτων κορωνοϊού. Στάθηκε στο γεγονός ότι η διαχείριση που έγινε είχε ως αποτέλεσμα να μην υπάρξει κανένα κρούσμα γιατί έγιναν αυτά που έπρεπε να γίνουν, περιλαμβανομένης της επανειλημμένης απολύμανσης αλλά και της προσωπικής υγιεινής για όλους.

Ο κ. Νουρής ευχαρίστησε «τους σκαπανείς», τους ανθρώπους του Υπουργείου Εσωτερικών, οι οποίοι όπως είπε εργάζονταν 24 ώρες το 24ώρο για να γίνουν οι διευθετήσεις.  Σε χρόνο μηδέν, ανέφερε, όχι μόνο επεκτείναμε αλλά δημιουργήσαμε και χώρους καραντίνας. Ανέλυσε επίσης την διαφόρφωση των χώρων καραντίνας, ούτως ώστε οι νεοεισερχόμενοι να μην έρχονται σε επαφή με άτομα των οποίων η καραντίνα τελειώνει με κίνδυνο να κολλήσουν και να παραμείνουν εκεί για περισσότερο καιρό. 

Σαπούνι, ύβρεις και Ερυθρός Σταυρός

Σε σχέση με αναφορές για ελλείψεις ειδών όπως το σαπούνι, έκανε λόγο για ανυπόστατους ισχυρισμούς, σημειώνοντας ότι «πότε δεν είχαμε έλλειψη σαπουνιού, ούτε κανενός άλλου είδους υγιεινής παρά τις δυσκολίες». 

Ο κ. Νουρής εξέφρασε την θλίψη του διότι κάποιοι φρόντισαν το θέμα να φτάσει μέχρι τις Βρυξέλλες και να ενημερώσουν ψευδώς διάφορους ευρωπαϊκούς θεσμούς, δυσφημώντας έτσι την Κύπρο. 

Μάλιστα, επικαλέστηκε και δήλωση, την οποία έκανε αυτόκλητα η κ. Φωτεινή Παπαδοπούλου, Πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού Κύπρου, κατά την παρουσίαση της νέας πολιτικής ασύλου του ΥΠΕΣ στο Προεδρικό την περασμένη Πέμπτη (18/06). Η κ. Παπαδοπούλου ανέφερε πως δεν υπήρχε έλλειψη σαπουνιών και κανενός άλλου είδους, αφού ο ίδιος ο Ερυθρός Σταυρός φρόντισε να προσφέρει αυτά τα είδη. 

Σε ό,τι αφορά τα είδη υγιεινής, ο κ. Νουρής είπε ότι υπάρχουν στον χώρο 15 κλειστές μονάδες υγιεινής που περιλαμβάνουν τουαλέτα και μπάνιο και εγκαταστάθηκαν επιπρόσθετα 36 χημικές τουαλέτες και ακόμη 33 ντουζιέρες, σημειώνοντας ότι το πρωτόκολλο προβλέπει 33 τουαλέτες και 29 ντουζιέρες. Για τις πρόσθετες χημικές τουαλέτες πληρώνουν €13,000 ενοίκιο σε ιδιωτική εταιρεία και σύντομα με κονδύλι €200,000 θα αντικατασταθούν και αυτές με μόνιμες. 

Οι πρόσθετοι χώροι καραντίνας, χωρητικότητας 250 ατόμων, είπε, είναι εξοπλισμένοι με ξεχωριστές τουαλέτες και ντουζιέρες. Ανέφερε, επίσης, ότι έχει δώσει οδηγίες και προχωρούμε να ανεγείρουμε μόνιμες εγκαταστάσεις υγιεινής, με δαπάνη €200.000.

Γιατροί, φυματίωση και ψώρα

Παράλληλα, ο Υπουργός Εσωτερικών διαβεβαίωσε ότι δεν υπήρξε περίοδος που δεν είχε το κέντρο γιατρό, προσθέτοντας ότι όντως ο γιατρός το επισκέπτεται μέρα παρά μέρα και ότι υπάρχουν μόνιμα δύο νοσηλευτές. Προς αυτό, ανέφερε, ο ίδιος έχει αποστείλει επιστολή στο Υπουργείο Υγείας διεκδικώντας την μόνιμη παρουσία γιατρού, αλλά οι εξελίξεις με την εφαρμογή του ΓεΣΥ δυσχεραίνουν προς το παρόν την συνεχή παρουσία. 

Ο κ. Νουρής ενημέρωσε επίσης ότι υπάρχουν  προβλήματα φυματίωσης στο «Πουρνάρα» που τυγχάνουν χειρισμού σε συνεργασία με το Νοσοκομείο στην Κυπερούντα, καθώς και ότι το Υπουργείο έχει ζητήσει  χρηματοδότηση πέραν από €700.000 για ακτινογράφο ο οποίος να έχει μόνιμη παρουσία, μαζί με τον αναγκαίο εξοπλισμό. 

Για το ζήτημα που προέκυψε με την ψώρα, ανέφερε ότι στις 15 Μαΐου λίγες μέρες πριν την χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, εντοπίστηκαν 30 περίπου κρούσματα ψώρας στο κέντρο Πουρνάρα. Οι μισοί εξ αυτών μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο και επιβεβαιώθηκε, οπότε και ξεκίνησε η θεραπεία τους. Στις 15 Ιουνίου το κέντρο επανήλθε στην προηγούμενη της πανδημίας κατάσταση σε ότι αφορά την κυκλοφορία. Την ίδια ώρα σημείωσε ότι το κέντρο φιλοξενίας στην Κοφίνου το οποίο δεν εμφάνισε περιστατικά ψώρας λειτούργησε στις 21 Μαΐου, πράγμα που αποδεικνύει πως δεν υπήρχε σκοπιμότητα στο να κλείσει το κέντρο, όπως κατηγόρησαν το Υπουργείο. 

Φαγητό, κρουασάν στις 9:00πμ και σκουπίδια

Ο Υπουργός Εσωτερικών προχώρησε επίσης σε αναλυτική περιγραφή των ατομικών γευμάτων των αιτητών, τα οποία λαμβάνουν υπόψη τις διατροφικές τους ιδιαιτερότητες λόγω θρησκείας και εθνικότητας. Πρόσθεσε πως υπάρχουν και αυτοί που είναι χορτοφάγοι και πως υπάρχουν και για αυτούς επιλογές. 

Σε αυτό το θέμα υπήρξε έντονος διαπληκτισμός με την κ. Κουκουμά, η οποία αμφισβήτησε ορισμένα από αυτά που λέει ο Υπουργός. Είπε πως τους δίνεται ένα κρουασάν στις 9:00πμ χωρίς ρόφημα, για να εισπράξει το σχόλιο του Υπουργού πως τώρα φταίει η ώρα που το δίνουμε, και αν φταίει και αυτό, αλλά ας το διορθώσουμε. 

Άλλο σημείο τριβής υπήρξε και η αναφορά του Υπουργού πως θα ήταν πολύ ευχαριστημένοι όλοι αν μάζευαν τα σκουπίδια τους από το φαγητό που τους δίνουν, για να μην τρέχουν από πίσω τους τα συνεργεία για να καθαρίσουν, αφού δεν τα τοποθετούν στους κάδους απορριμάτων που υπάρχουν. Και αυτό το σχόλιο προκάλεσε την αντίδραση της κ. Κουκουμά. 

Ο ΥΠΕΣ ανέφερε ότι η καθαριότητα στον χώρο είναι τεράστιο πρόβλημα και ανέφερε σχετικά με ζημιές που έγιναν, λέγοντας ότι φέτος έχουν καταστραφεί 35 αντίσκηνα (κόστος €51,000), 420 μεταλλικά κρεβάτια (κόστος €20,240), κάηκαν 150 κουβέρτες (κόστος €3,700) και 90 σετ σεντόνια (κόστος €1265). Όλα αναπληρώθηκαν με το ανάλογο κόστος, ανέφερε. 

Αναστολή ασύλου

Ο κ. Νουρής επιβεβαίωσε ότι υπήρξε προσωρινή αναστολή της λήψης αιτήσεων ασύλου στην Κύπρο για 50 μέρες, ενημερώνοντας ότι ήταν ένα ζήτημα το οποίο συναποφάσισαν όλοι οι ΥΠΕΣ των 27 κρατών μελών της ΕΕ.  Πρόσθεσε ότι από τα μέσα Μαΐου όλες οι συνεντεύξεις για εξέταση αιτήσεων ασύλου έχουν αρχίσει ξανά. 

Άστεγοι, σεξουαλική παρενόχληση από διοικητή και καυγάδες μεταξύ εθνοτήτων

Η Λώρα Ιακωβίδου, Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου του ΥΠΕΣ, ανέφερε πως υπήρχαν 27 αγόρια και 18 κορίτσια, όσον αφορά τα ασυνόδευτά παιδιά, και ότι υπήρξαν και άτομα που διαγνώστηκαν με λανθάνουσας μορφής φυματίωσης, ενώ επιβεβαίωσε πως υπήρχαν κρούσματα ψώρας. Όσοι έχουν κίνδυνο να κολλήσουν το κοινωνικό σύνολο, παραπέμπονται σε σχετικό τμήμα στο Νοσοκομείο Κυπερούντας, ανέφερε. 

Για τα ασυνόδευτα παιδιά (κατ' ισχυρισμόν), ανέφερε πως είχαν έρθει από την Τουρκία και τα ίδια θέλουν να ζουν με αυτούς με τους οποίους ήρθαν μαζί, και όχι σε ξεχωριστές ζώνες. Επίσης, είπε πως οι Σύριοι δεν θέλουν να χωρίσουν από την ομάδα τους και να ζουν με Αφρικάνους. 

Η εκπρόσωπος της ΜΚΟ Caritas ανέφερε πως σήμερα την προσέγγισαν 6 άστεγοι, οι οποίοι έφυγαν μεν από το «Πουρνάρα», ωστόσο δεν έχουν κάπου να μείνουν. 

Ο εκπρόσωπος της ΚΙΣΑ, Δώρος Πολυκάρπου, διαμαρτυρήθηκε που δόθηκε τελευταίος ο λόγος σε αυτούς. Πρότεινε τη σύσταση ομάδας εκ μέρους των διαμένοντων στο «Πουρνάρα» για να έρθουν να μιλήσουν και οι ίδιοι στη Βουλή. 

Για το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης παιδιών από άλλους μετανάστες και την ένταση που δημιουργήθηκε, ο κ. Πολυκάρπου προέβη σε μια επιπλέον σοβαρή καταγγελία. Ανέφερε πως ο πρώτος διοικητής του «Πουρνάρα» έκανε άσεμνη παρενόχληση μπροστά τους και μπροστά από παιδιά, το είχαν καταγγείλει στην Αστυνομία και τίποτα δεν έγινε. Επίσης, είπε πως πέραν της σεξουαλικής παρενόχλησης, υπάρχουν προβλήματα με ναρκωτικά και πορνεία. 

Επίσης επιβεβαίωσε πως υπάρχουν προβλήματα μεταξύ των διαφορετικών εθνικοτήτων που διαμένουν στο κέντρο.