Προς τα πού βαδίζει η Συριακή Αραβική Δημοκρατία;

11:54 25/11/2015 - Πηγή: Sigma Live

Η μακροχρόνια εμπόλεμη κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια στη γειτονική μας Συρία έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου πολιτική, πολιτιστική, αλλά πρωτίστως ανθρωπιστική κρίση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπαση της χώρας με βάση εθνοφυλετικά και κυρίως θρησκευτικά κριτήρια.

Μετά τις πολύνεκρες επιθέσεις σε Λίβανο και Γαλλία αλλά και την αυξημένη ροή προσφύγων όλη η διεθνής κοινότητα αντιλαμβάνεται ότι η επίλυση του Συριακού κρίνεται πιο επιτακτική από ποτέ.

Όλα δείχνουν ότι η Συρία δεν θα υφίσταται πλέον ως ένα

ενιαίο κράτος. Ο πρώτος λόγος που ένα τέτοιο σενάριο φαντάζει πιθανό είναι ο ντε φάκτο εδαφικός κατακερματισμός της χώρας, που είναι αρκετά δύσκολο πλέον να ανατραπεί ριζικά μετά την μακροχρόνια σύρραξη, που έχει αποδυναμώσει σχεδόν όλες τις εμπόλεμες πλευρές. Οι κυβερνητικές δυνάμεις ελέγχουν κυρίως τη Δυτική Συρία, ενώ οι Κούρδοι μετά την ένωση των καντονίων του Κομπάνι με αυτό της Τζαζίρα ελέγχουν μια ενιαία εδαφική ζώνη στη Βόρεια Συρία (Ροζάβα). Η Βορειοδυτική Συρία ελέγχεται από τις δυνάμεις του «Στρατού της Κατάκτησης», που περιλαμβάνει σκληροπυρηνικούς σουνίτες ισλαμιστές αλλά και τζιχατιστές, όπως το «Μέτωπο Αλ Νόσρα» (Συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα). Ο αντικαθεστωτικός «Ελεύθερος Συριακός Στρατός» ελέγχει κυρίως περιοχές της νότιας Συρίας στην επαρχία Ντεράα αλλά και περιοχές στο Χαλέπι, ενώ οι τζιχατιστές του Iσλαμικού «κράτους» περιοχές της ανατολικής και κεντρικής Συρίας.

Ο εδαφικός διαχωρισμός έχει οδηγήσει στην υποβάθμιση της Συριακής εθνικής ταυτότητας και την ανάδειξη της θρησκείας ή της μειονοτικής εθνικής ταυτότητας ειδικά στις περιοχές που δεν ελέγχει το Συριακό κράτος.

Η επιθυμία για ασφάλεια έχει οδηγήσει και διάφορες θρησκευτικές μειονότητες όπως οι Δρούζοι, οι Αλεβίτες και οι Χριστιανοί να σχηματίσουν πολιτοφυλακές για την προστασία των περιοχών τους από Σουνίτες εξτρεμιστές. Παράλληλα η ανάμειξη του Ιράν, της σιιτικής Λιβανικής και Ιρακινής Χεζμπολάχ αλλά και σιιτών παραστρατιωτικών από την Ασία στο πλευρό του Μπασιάρ Αλ Ασάντ έχει προκαλέσει μια δυσφορία σε τάξεις των σουνιτών που θεωρούν ότι η χώρα τους έχει μετατραπεί σε προτεκτοράτο. Από την άλλη όμως κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίζει ότι ένα μεγάλο τμήμα σουνιτών παραμένει πιστό στο κοσμικό καθεστώς Ασάντ.

Η ανάμειξη περιφερειακών και παγκόσμιων δυνάμεων σε έναν πόλεμο δια αντιπροσώπων οι οποίες στοχεύουν στη διατήρηση της επιρροής τους στη μεταπολεμική Σύρια ίσως οδηγήσει σε καντονοποίηση/ομοσπονδοποίηση ή συμμετοχή των εθνικών και θρησκευτικών ομάδων σε μια νέα Συρία.

Η Ρωσία επικεντρώνεται στη συνέχιση της επιρροής της στη Ανατολική Μεσόγειο μέσω της Συρίας και κυρίως στην διατήρηση των στρατιωτικών της εγκαταστάσεων ενώ το Ιράν στοχεύει να κρατήσει εν ζωή την σφαίρα επιρροής του μέσω του σιιτικού τόξου(Ιράν-Ιράκ-Συρία-Χεζπολάχ). Αντίθετα, η υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και της Τουρκιάς σε σκληροπυρηνικές και σεχταριστικές σουνιτικές οργανώσεις όπως η Αχράρ αλ-Σαμ και ο Στρατός του Ισλάμ στοχεύουν στη διάλυση του σιτικού τόξου, την κατάργηση του κοσμικού κράτους και την εγκαθίδρυση μιας Σουνιτικής Συρίας. Εδώ πρέπει επίσης να σημειωθεί το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τη μειονότητα των Τουρκμένων σε μια μεταπολεμική Συρία. Συγκεκριμένα η Άγκυρα παροτρύνει και υποστηρίζει ένοπλα τους Τουρκμένους με σκοπό εδαφικά κέρδη παρόμοια με αυτά της Αλεξανδρέττας στην περιοχή μεταξύ των πόλεων Τζαραμπλούς και Αζάζ (εκεί που θέλει να εγκαθιδρύσει ουδέτερη ζώνη).

Τα πιο πάνω αλλησυγκρουόμενα συμφέροντα είναι δυνατόν να υπερπηδηθούν μόνο εάν η κάθε πλευρά ικανοποιήσει εν μέρει τις επιδιώξεις της στα πλαίσια ενός συμβιβασμού. Συνεπώς ένα είδος καντονοποίησης της Συρίας και η δημιουργία ζωνών επιρροής είναι πιστεύουμε ο μόνος τρόπος να υπάρξει συγκερασμός συμφερόντων των δυνάμεων που εμπλέκονται στη κρίση.

Το Ισλαμικό «κράτος» είναι δυνατόν να νικηθεί μόνο με την ένωση δυνάμεων μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών ή θα διατηρηθεί σε περιορισμένο βαθμό για κάποιο διάστημα ακόμα γιατί αυτό εξυπηρετεί την στρατηγική του ελεγχομένου χάους που επιδιώκουν κάποιες χώρες.

O Μιχάλης Φούλιας είναι BA Politics and Media-Communication -Υπεύθυνος Τύπου Εκτελεστικής ΦΠΚ Πρωτοπορία

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com