Σκοπιανό: Τι σημαίνει το erga omnes

10:25 14/6/2018 - Πηγή: Sigma Live

Από το 2017 το «erga omnes» κυριάρχησε πολλές φορές στις συζητήσεις για το λεγόμενο Σκοπιανό, την αντιπαράθεση, δηλαδή, της Ελλάδας και των Σκοπίων για την εξεύρεση οριστικής λύσης για την ονομασία των δεύτερων. Ο συγκεκριμένος όρος, που έχει τις ρίζες του στο ρωμαϊκό Δίκαιο, περιλαμβάνεται στη συμφωνία που αναμένεται να ανακοινωθεί και επισήμως στη συνάντηση των Πρεσπών

ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και στον Ζόραν Ζάεφ. Στα λατινικά η φράση σημαίνει «έναντι όλων» ή «έναντι πάντων». Η φράση erga omnes χρησιμοποιείται κυρίως στο Διεθνές Δίκαιο για την περιγραφή υποχρεώσεων.

Για πρώτη φορά αναγνωρίστηκε από το Διεθνές Δικαστήριο για την υπόθεση της Barcelona Traction, Light and Power (BTLP), μιας εταιρείας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας με έδρα στον Καναδά που δραστηριοποιούνταν στην Ισπανία και ανήκε στον Βελγοαμερικανό Dannie Heineman. Την περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου η Μαδρίτη αρνήθηκε τη μεταφορά ξένου συναλλάγματος εκτός χώρας προκειμένου να πληρωθούν οι τόκοι στους ομολογιούχους. Το 1948 οι τελευταίοι στράφηκαν κατά της ισπανικής κυβέρνησης και κέρδισαν την υπόθεση. Οι ομολογιούχοι αποζημιώθηκαν, η εταιρεία πουλήθηκε και εκδόθηκαν νέες μετοχές· αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο Καναδάς να μην στραφεί εναντίον της Ισπανίας.

Δέκα χρόνια αργότερα, και ενώ το 88% της εταιρείας βρισκόταν σε βελγικά χέρια, η κυβέρνηση του Βελγίου ζήτησε από το Διεθνές Δικαστήριο την προστασία των υπηκόων της που έχασαν χρήματα εξαιτίας των περιορισμών που επέβαλε η κυβέρνηση Φράνκο. Η απόφαση βγήκε το 1970 και περιλάμβανε το erga omnes, τον όρο που διέκρινε σαφώς τις υποχρεώσεις ενός κράτους έναντι της διεθνούς κοινότητας στο σύνολό της και εκείνων που προκύπτουν έναντι άλλου κράτους στον τομέα της διπλωματικής προστασίας. Εν ολίγοις, στη συγκεκριμένη υπόθεση κρίθηκε ότι οι ξένοι και οι εγχώριοι επενδυτές θα πρέπει να έχουν ίση μεταχείριση, και ταυτόχρονα οι πρώτοι θα πρέπει να σέβονται τη νομοθεσία και τους θεσμούς της εκάστοτε χώρας.

Το Διεθνές Δικαστήριο με την απόφαση για την BTLP διέκρινε ρητά τις υποχρεώσεις απέναντι στη διεθνή κοινότητα ως σύνολο και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν μεταξύ κρατών (διπλωματικές). Οι υποχρεώσεις erga omnes αφορούν όλα τα κράτη ανεξαιρέτως και λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία των σχετικών δικαιωμάτων, μπορεί να θεωρηθεί ότι όλα τα κράτη έχουν έννομο συμφέρον για την προστασία τους. Υποχρεώσεις «έναντι όλων» θεωρούνται, μεταξύ άλλων, η απαγόρευση πράξεων επιθετικότητας και γενοκτονίας και η προστασία των βασικών δικαιωμάτων του ανθρώπου (π.χ. δουλεία, φυλετική διάκριση).

Ένα πολύ απλό παράδειγμα για το erga omnes είναι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, διότι, αν παραβιαστεί, ισχύει το ίδιο έναντι όλων, σε αντίθεση με μια διμερή συμφωνία ή σύμβαση που δημιουργεί δικαιώματα και υποχρεώσεις μόνο μεταξύ των δύο μερών.

ΠΗΓΗ: Pontos.gr