Σταθμισμένη ψήφος. Είναι δημοκρατική;

11:32 22/10/2015 - Πηγή: Sigma Live

Ένας από τους λόγους που πολλοί αντιτίθενται στη λύση βάση του μοντέλου Διζωνικής, Δικοινοτικής, Ομοσπονδίας, είναι ότι αυτή παραβιάζει την αρχή του “ένας άνθρωπος μια ψήφος” και ως εκ τούτου είναι αντιδημοκρατική.Το σύνηθες επιχείρημα είναι ότι η λύση ΔΔΟ εξισώνει τη μειοψηφία με την πλειοψηφία.

Ας δούμε τα δυο αυτά θέματα: την ουσία του αξιώματος “ένας άνθρωπος μια ψήφος” και τον ισχυρισμό ότι δίδοντας περισσότερο βάρος στη ψήφο μειονοτήτων καταργούμε τη δημοκρατία.

Σε

ομόσπονδα κράτη, όπως και στα ενιαία, κάθε άνθρωπος έχει μια ψήφο. Χώρες που δεν παρέχουν δικαίωμα ψήφου σε όλους τους πολίτες τους, δεν μπορούν να αποκαλούνται δημοκρατικές. Το ερώτημα είναι κατά πόσο όλες οι ψήφοι θα έχουν την ίδια βαρύτητα.

Για παράδειγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής η ψήφος των πολιτών έχει διαφορετική βαρύτητα αναλόγως του πληθυσμού της κάθε πολιτείας. Στις ΗΠΑ οι πολίτες ψηφίζουν αντιπροσώπους που με τη σειρά τους ψηφίζουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο.

Για την εκλογή προέδρου και αντιπροέδρου υπάρχουν 270 διαθέσιμες ψήφοι, οι οποίες κατανέμονται σε κάθε πολιτεία βάση του πληθυσμού της, με τις μικρότερες πολιτείες να παίρνουν περισσότερες ψήφους από αυτές που πληθυσμιακά τους αναλογούν.

Η πολιτεία του Wyoming, για παράδειγμα, έχει περίπου 143,000 ψηφοφόρους και της αναλογούν 3 αντιπρόσωποι, σε αντίθεση με μεγαλύτερες πολιτείες, όπως η Νέα Υόρκη, η Φλώριδα και η Καλιφόρνια, όπου κάθε αντιπρόσωπος χρειάζεται περίπου 500,000 ψήφους για να εκλεγεί.

Ο λόγος είναι απλός: αν όλες οι πολιτείες λάμβαναν την ίδια αναλογία πληθυσμού με ψήφους αντιπροσώπων, τότε οι μικρότερες πολιτείες, λόγω μεγέθους, θα έμεναν χωρίς ουσιαστική πολιτική εκπροσώπηση, έρμαιο στα συμφέροντα των μεγαλυτέρων πολιτειών που θα αποφάσιζαν γι’ αυτές.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του οποίου ευνοείται και η Κύπρος. Αν οι θέσεις στο Ευρωκοινοβούλιο διαμοιράζονταν βάση πληθυσμού -- αν δηλαδή η ψήφος των Κυπρίων και των Γερμανών πολιτών είχαν την ίδια βαρύτητα -- τότε η Κύπρος ενδεχομένως να μην είχε θέση στο ευρωκοινοβούλιο. Το γεγονός ότι έχουμε έξι Κύπριους ευρωβουλευτές οφείλεται στην υιοθέτηση του συστήματος της φθίνουσας αναλογικότητας, όπου δίδεται επιπλέον βαρύτητα στην ψήφο των μικρότερων χωρών. Η ψήφος του καθενός μας έχει περισσότερη βαρύτητα από τη ψήφο του κάθε Γερμανού πολίτη. Ελλείψει αυτού, η Κύπρος δε θα είχε ουσιαστική εκπροσώπηση στο ευρωκοινοβούλιο.

Είναι όμως η στάθμιση αυτή δημοκρατική; Εξαρτάται από τον ορισμό που προσδίδει ο καθένας στη δημοκρατία. Αν ακολουθήσουμε τη σύγχρονη αντίληψη η οποία είναι εναρμονισμένη με τις συνθήκες της εποχής μας, η δημοκρατία είναι αλληλένδετη με τα πολιτικά δικαιώματα. Ο λόγος που επιβάλλεται να υπάρχει η στάθμιση ψήφου στην Κύπρο, όπως και σε πολλές άλλες ομοσπονδίες αλλά και σε διεθνείς οργανισμούς, όπως την ΕΕ, είναι ότι χωρίς αυτή οι μειονότητες και οι μειοψηφούντες ομάδες δε θα είχαν πρόσβαση στα ίδια πολιτικά δικαιώματα με τις πλειοψηφίες.

Χρειάζεται δηλαδή να ληφθούν κάποια επιπλέον μέτρα που θα ισχύουν αποκλειστικά για τις μειονότητες, ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι τα μέλη μειοψηφούντων ομάδων απολαμβάνουν την ίδια πρόσβαση στην κουλτούρα τους όπως τα μέλη της δεσπόζουσας κοινωνικής ομάδας, τους οποίους η γλώσσα, τα ήθη, έθιμα και ιστορία λαμβάνουν προνομιακής μεταχείρισης.

Ως εκ τούτου, το “ένας άνθρωπος μια ψήφος” χωρίς στάθμιση είναι αντιδημοκρατικό καθώς αφήνει τις μειονότητες έρμαιο της πλειοψηφίας, όπου «οι πολλοί» αποφασίζουν για τους εαυτούς τους αλλά και για τις ζωές των άλλων.

* Ο Γιώργος Ιορδάνου γράφει στο iordanou.org και στο twitter @iordanou

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com