Στόχος Ιωνά η αναθεώρηση του Οικογενειακού Δικαίου

17:26 31/1/2017 - Πηγή: Sigma Live

Σειρά προτάσεων και εισηγήσεων που στόχο έχουν τον εκσυγχρονισμό του Οικογενειακού Δικαίου, παρουσίασε σήμερα ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Ιωνάς Νικολάου στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου.

Ο κ. Νικολάου είπε ότι το θέμα αυτό, ως γνωστό, περιλαμβάνεται στους άμεσους στόχους και προτεραιότητες του Υπουργείου.

Ήδη, είπε, έχουν ζητηθεί και ληφθεί οι προτάσεις από δύο ομάδες ειδικών – εμπειρογνωμόνων και ακαδημαϊκών – οι οποίες έχουν συσταθεί για το σκοπό αυτό. Αυτές οι προτάσεις, συνέχισε, έχουν περαιτέρω κωδικοποιηθεί και έχουν ταξινομηθεί σε ένα ενιαίο έγγραφο,

ώστε να καταστεί ευκολότερη η μελέτη τους από τις αρμόδιες αρχές και άλλους φορείς.

Έχοντας υπόψη ότι τα ζητήματα που αφορούν στην οικογένεια και τις οικογενειακές διαφορές αφορούν ολόκληρη την κοινωνία και τον κάθε ένα από τους πολίτες ξεχωριστά, σημείωσε ο Υπουργός, αποφασίσαμε να θέσουμε σε δημόσιο διάλογο το σύνολο των εισηγήσεων και προτάσεων που μας έχουν υποβληθεί, με στόχο να έχουμε και να συνεκτιμήσουμε τις απόψεις και τους προβληματισμούς της ευρύτερης κοινωνίας των πολιτών.

Απώτερος μας στόχος, τόνισε, είναι όπως η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός του Οικογενειακού Δικαίου να αντανακλά τις απόψεις της κοινωνίας μας και στα νομοσχέδια που θα ετοιμαστούν για κάθε ένα από τους πιο κάτω σχετικούς νόμους, να περιληφθούν διατάξεις που θα δώσουν λύσεις σε προβλήματα που δοκιμάζουν την κοινωνική συνοχή και τον θεσμό της οικογένειας.

Περαιτέρω, ανέφερε, στα πλαίσια της ολιστικής προσέγγισης που επιχειρεί η Κυβέρνηση για καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών, αναμένεται να συνδράμει και ο εκσυγχρονισμός του οικογενειακού δικαίου καθώς κύριος στόχος είναι η προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού, προστατεύοντάς το από αιτίες ή καταστάσεις που προκαλούν περιστατικά σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης και σχετίζονται με τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ γονέων και τέκνων, τη σωστή επικοινωνία των τέκνων με τους εν διαστάσει ή χωρισμένους γονείς τους, την αξιοποίηση συμβουλευτικών υπηρεσιών ή παρεμβάσεων από ειδικούς, όπως είναι παιδοψυχολόγοι, παιδοψυχίατροι και κοινωνικοί λειτουργοί.

Οι νομοθεσίες πλέον θα προσαρμόζονται στις ανάγκες του παιδιού και των δικαιωμάτων του, καθώς και στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής, σημείωσε.

Παρουσιάζοντάς τις προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό του Οικογενειακού Δικαίου, ο κ. Νικολάου τόνισε ότι “κριτήριο και οδηγός μας θα είναι, κυρίως, η διαφύλαξη των συμφερόντων των ανήλικων παιδιών. Ο παιδοκεντρικός χαρακτήρας του Οικογενειακού Δικαίου, θα πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού και το Υπουργείο Δικαιοσύνης είναι και θα παραμείνει θεματοφύλακας αυτού του χαρακτήρα”.

Όπως αναφέρθηκε στη διάσκεψη Τύπου, έχει υποβληθεί εισήγηση για τον εκσυγχρονισμό των ζητημάτων που αφορούν το γάμο και το κύρος του με την αναθεώρηση των διατάξεων του Συντάγματος που ρυθμίζουν ότι: (α)τα ζητήματα που αφορούν το γάμο ή το κύρος του διέπονται από τον εκκλησιαστικό νόμο της ελληνικής ορθοδόξου Εκκλησίας ή από τον νόμο έκαστης θρησκευτικής ομάδας,(β) σε δίκη διαζυγίου, οι δικαστές που διορίζονται απαιτείται να ανήκουν στην ελληνική ορθόδοξο Εκκλησία (γ) η σύνθεση του Δικαστηρίου σε δίκη διαζυγίου είναι τριμελής, ενώ σε κάθε άλλη δίκη η σύνθεση είναι μονομελής, και (δ)οι λόγοι διαζυγίου, εκτός από αυτούς που ορίζονται σε νόμο, αφέθηκαν να ορίζονται στο Καταστατικό της Εκκλησίας της Κύπρου.

Υποβλήθηκαν εισηγήσεις όπως: (α) καταργηθεί η γνωστοποίηση στον Επίσκοπο πρόθεσης έγερσης αγωγής διαζυγίου, με βάση τον Νόμο, εφόσον στην πράξη δεν εφαρμόζεται και (β) η εξαίρεση από την υποχρέωση για γνωστοποίηση της πρόθεσης έγερση αγωγής διαζυγίου να επεκταθεί και στις περιπτώσεις που ο λόγος διαζυγίου οφείλεται σε ισχυρό κλονισμό του γάμου που στηρίζεται σε ενδοοικογενειακή βία.

Σε συμπλήρωση των μέτρων που ήδη προωθήθηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο, για σκοπούς επιτάχυνσης της δικαστικής διαδικασίας όσον αφορά τη σύνθεση του Δικαστηρίου σε υποθέσεις διαζυγίου, υποβάλλονται οι εξής εισηγήσεις: (α) Τα προσόντα για διορισμό και οι όροι υπηρεσίας των δικαστών Οικογενειακού Δικαστηρίου να είναι τα ίδια με τα προσόντα που προβλέπονται για διορισμό και τους όρους υπηρεσίας των επαρχιακών δικαστών και (β) Η γνώση σε θέματα παιδαγωγικής, ψυχολογίας και κοινωνιολογίας, οικογενειακών διαφορών και προστασίας ανηλίκων να θεωρείται πλεονέκτημα σε διαδικασίες διορισμού και θεματολόγιο για την συνεχή υποχρεωτική επιμόρφωση των δικαστών.

Υποβλήθηκαν επίσης εισηγήσεις για συνολική θεώρηση ζητημάτων που άπτονται της δικαιοδοσίας των Οικογενειακών Δικαστηρίων όπως (α) Επέκταση της δικαιοδοσίας τους, ώστε να εκδικάζονται υποθέσεις οικογενειακού δικαίου που αφορούν Θρησκευτικές Ομάδες και τα Μέλη της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας (β) Διεύρυνση της δικαιοδοσίας τους, ώστε να μπορούν να επιλαμβάνονται υποθέσεων που σχετίζονται με τη νεανική παραβατικότητα, να εκδικάζουν ποινικά αδικήματα που συνιστούν πλημμέλημα για ενδοοικογενειακή βία, διατάραξη της οικιακής ειρήνης, επίθεση, κ.ά. και (γ) Η καθ’ ύλην αρμοδιότητα να επεκτείνεται επί όλων των θεμάτων που εντάσσονται στις οικογενειακές διαφορές, ώστε ο ίδιος δικαστής να επιλαμβάνεται όλων των υποθέσεων που εγείρονται μεταξύ των ιδίων διαδίκων (δ) ρύθμιση της κατά τόπο αρμοδιότητας των Δικαστηρίων σε υποθέσεις περιουσιακών διαφορών, χωρίς να απαιτείται διαμονή των διαδίκων ή οποιουδήποτε από αυτούς στην Κύπρο και (ε) καθορισμός της κατά τόπο αρμοδιότητας των Δικαστηρίων σε υποθέσεις τροποποίησης διαταγμάτων διατροφής ή γονικής μέριμνας όταν ο πατέρας που βρίσκεται στην Κύπρο επιθυμεί την τροποποίηση διατάγματος ενώ η μητέρα με το παιδί βρίσκονται στο εξωτερικό.

Σε σχέση με τις εξουσίες Δικαστών Οικογενειακών Δικαστηρίων, υποβλήθηκαν εισηγήσεις όπως ο Δικαστής (α) Να διορίζει αυτεπάγγελτα ψυχολόγο, παιδοψυχολόγο ή άλλο εξειδικευμένο επιστήμονα για να παράσχει βοήθεια, όπου η διαδικασία το απαιτεί και σε περίπτωση που κρίνει ότι είναι προς το συμφέρον του παιδιού (β) Να αποφασίζει αυτεπαγγέλτως για παροχή συμβουλευτικής/ ψυχολογικής στήριξης στο παιδί, χωρίς να απαιτείται η συγκατάθεση των γονέων και (γ) Να ζητεί όποτε κρίνει αναγκαίο τη συνδρομή του Γενικού Εισαγγελέα ή της Επιτρόπου για τα Δικαιώματα του Παιδιού για την υποστήριξη των πιο πάνω πρωτοβουλιών του Δικαστηρίου.

Με σκοπό την εξοικονόμηση δικαστικού χρόνου, αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης και διαφύλαξη/βελτίωση των σχέσεων μεταξύ γονέων και τέκνων υποβλήθηκαν εισηγήσεις όπως: (α) Ρύθμιση της εξωδικαστικής διαδικασίας διαμεσολάβησης σε οικογενειακές διαφορές, η οποία να καταστεί υποχρεωτική προδικασία και (β) Ρύθμιση αρμοδιότητας δικαστή να διαχειρίζεται τη δικαστική διαδικασία οικογενειακής διαφοράς, να ορίζει τον μέγιστο αριθμό ακροάσεων και να καθορίζει υποχρεωτικά τον χρόνο ανταπόκρισης των κρατικών υπηρεσιών (γ) Υποχρέωση των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Ευημερίας να προετοιμάζουν την έκθεσής τους εντός του χρόνου που καθορίζεται από το Δικαστήριο σε υποθέσεις γονικής μέριμνας (δ) Τροποποίηση των Διαδικαστικών Κανονισμών, ώστε η διαδικασία επίλυσης οικογενειακής διαφοράς να αρχίζει με μόνο μία αίτηση, αντί των δύο ξεχωριστών αιτήσεων (προσωρινής και κυρίως) που απαιτούνται σήμερα και (ε) Ρύθμιση με σαφήνεια των διαδικασιών και πρακτικών που αποσκοπούν στη διασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού να ακουστεί, όχι μόνο στο πλαίσιο των δικαστικών διαδικασιών γονικής μέριμνας, αλλά και ευρύτερα.

Υποβλήθηκαν επίσης εισηγήσεις όπως (α) να ρυθμιστεί η δυνατότητα έκδοσης συναινετικού διαζυγίου, κατόπιν συμφωνίας των συζύγων και (β) ο χρόνος διάστασης που ρυθμίζεται για το αμάχητο τεκμήριο κλονισμού των σχέσεων μεταξύ συζύγων να περιοριστεί από 4 στα 2 ή 3 χρόνια (γ) Το δικαστήριο να εφαρμόσει τη γενική αρχή για διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού,τόσο στο στάδιο της διαδικασίας εξέτασης του αιτήματος για παραχώρηση γονικής μέριμνας όσο και κατά την ουσιαστική ρύθμισή της (δ) Να εισαχθεί γενική και οριζόντια ρύθμιση όπως κάθε εμπλεκόμενο μέρος ή/και κρατική αρχή, καθώς και το Δικαστήριο, να έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν πρωταρχικά το συμφέρον του παιδιού (ε) Να καταστεί υποχρεωτική από κάθε εμπλεκόμενη αρχή η εφαρμογή της απαγόρευσης των διακρίσεων για οποιοδήποτε λόγο, του δικαιώματος του παιδιού στη ζωή, επιβίωση και ανάπτυξη, καθώς και του δικαιώματος του παιδιού να ακούγεται και να εκφέρει τις απόψεις του.

Εισηγήσεις υποβλήθηκαν επίσης όπως (α) πριν από την έκδοση της απόφασης του Δικαστηρίου θα πρέπει να γίνεται διατμηματική αξιολόγηση του συμφέροντος του παιδιού και να λαμβάνονται υπόψη οι εισηγήσεις των ειδικών για εφαρμογή ενδιάμεσων προστατευτικών μέτρων για τη διασφάλιση της αρμονικής συμβίωσης του παιδιού με τους γονείς του, (β) να διασφαλιστεί το δικαίωμα του παιδιού να μην αποχωρίζεται παρά τη θέλησή του από τους γονείς του και να διατηρεί κανονικά προσωπικές σχέσεις και άμεση επαφή και με τους δύο γονείς και (γ) Το πρόγραμμα φύλαξης του παιδιού στον κάθε γονέα να καταρτίζεται κατά τρόπο αναλυτικό και να περιλαμβάνεται στο δικαστικό διάταγμα, ώστε η εφαρμογή του να είναι σαφής και η τήρησή του υποχρεωτική και από τους δύο γονείς.

Πηγή: ΚΥΠΕ