Συνέντευξη: H ισλαμοποίηση της κατεχόμενης Κύπρου

11:19 9/9/2019 - Πηγή: Sigma Live

Η προσπάθεια εξισλαμισμού των κατεχόμενων εδαφών της Κύπρου από την κυβέρνηση ΑΚP της Τουρκίας αποτελεί μιαν από τις σημαντικότερες επιπτώσεις της συνεχιζόμενης κατοχής και εντάσσεται μέσα στον ευρύτερο νεο-οθωμανικό σχεδιασμό του Ερντογάν για την περιοχή. Το θέμα αυτό πραγματεύεται και αναδεικνύει μέσα από μια σπουδαία και εμπεριστατωμένη επιστημονική μονογραφία με τίτλο «Η ισλαμοποίηση της κατεχόμενης Κύπρου», από τις εκδόσεις «Αρματολός», ο ιστορικός και ερευνητής Πέτρος Σαββίδης, που παραχώρησε συνέντευξη

στην εφημερίδα «Σημερινή». Η παρουσίαση του βιβλίου θα πραγματοποιηθεί αυτήν την Τετάρτη, ώρα 7 μ.μ., στην Δημοσιογραφική Εστία, Λευκωσία, με ομιλητές τον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη και τον Δρα Βασίλη Κάππη, με συντονιστή τον Υποψήφιο Διδάκτορα, Παναγιώτη Χατζηπαυλή.

Κύριε Σαββίδη, πώς προέκυψε η ανάγκη να κάνετε αυτήν την έρευνα για την ισλαμοποίηση της κατεχόμενης Κύπρου και για ποιο λόγο, κατά την άποψή σας, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει μια ανάλογη εμπεριστατωμένη εργασία;

Η ανάγκη μελέτης του πολύ σοβαρού ζητήματος της ισλαμοποίησης προέκυψε όταν, κατά την διάρκεια έρευνας πεδίου στα κατεχόμενα εδάφη της Δημοκρατίας για κάποιο άλλο ιστορικό ζήτημα, παρατήρησα το μέγεθος της πολιτικής αλλοίωσης της ιστορικής φυσιογνωμίας του βορείου τμήματος του νησιού, διά μέσου της μαζικής ανέγερσης οθωμανικού τύπου ισλαμικών τεμενών και δυσανάλογα υψηλών και μυτερών μιναρέδων. Στην προκαταρκτική έρευνα, που ακολούθησε, αντιλήφθηκα ότι το ζήτημα δεν αφορούσε την ελευθερία της θρησκευτικής πίστεως, αφού τα νέα ισλαμικά μνημεία που εμφυτεύτηκαν μαζικά στο κατεχόμενο τοπίο, ειδικά μετά το 2007, εξυπηρετούσαν περισσότερο πολιτικούς σκοπούς παρά θρησκευτικές λειτουργίες. Η τριετής έρευνα πεδίου που ακολούθησε, μεταξύ 2016-2019, σε ολόκληρη την κατεχόμενη επικράτεια της Δημοκρατίας, αποκάλυψε, όχι μόνο τις διαδοχικές φάσεις ισλαμοποίησης, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, αλλά και τις πολιτικές προεκτάσεις των θρησκευτικών παρεμβάσεων στο κατεχόμενο έδαφος.

Δυστυχώς, οι εξελίξεις στα κατεχόμενα εδάφη παρακολουθούνται από το κυπριακό κράτος, σε περιστασιακή παρά σε συστηματική επιστημονική βάση, με αποτέλεσμα να υπάρχει άγνοια όσον αφορά τις πραγματικές πολιτικο-οικονομικο-πολιτιστικές δυναμικές που αναπτύσσονται. Αυτό είναι θλιβερό, γιατί βρισκόμαστε, τα τελευταία 45 χρόνια, σε διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού, που είναι ένα στρατηγικό ζήτημα και όχι ένα διακοινοτικό πρόβλημα, χωρίς πραγματική γνώση των πολλαπλών εξωτερικών και εσωτερικών μεταβλητών που επηρεάζουν άμεσα την τύχη μιας λύσης του Κυπριακού.

Τα τελευταία χρόνια, λόγω και των ευρύτερων ενεργειακών εξελίξεων, το βλέμμα της Κυβέρνησης αλλά και της πολιτικής ηγεσίας είναι στραμμένο στην ΑΟΖ. Ωστόσο, στα κατεχόμενα από τον Αττίλα εδάφη συντελείται ένας επιθετικός εξισλαμισμός. Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια και ποια είναι η κατάσταση σήμερα;

Η εσωτερική κατάσταση και οι πολλαπλές δυναμικές που αναπτύσσονται στα κατεχόμενα θα έπρεπε να παρακολουθούνται καθημερινά και συστηματικά επί του εδάφους, και όχι απλώς από τα δημοσιεύματα του τουρκοκυπριακού Τύπου, από κάποιο ειδικό τμήμα του κράτους που να ασχολείται αποκλειστικά με τις κατεχόμενες υποθέσεις. Δυστυχώς, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ασκεί επαρκή πληροφοριακό έλεγχο επί των κατεχόμενων εδαφών, όπως θα ήταν αυτονόητο σε ένα ευρωπαϊκό ημικατεχόμενο κράτος. Η επικέντρωση του κρατικού ενδιαφέροντος, αλλά και των ΜΜΕ και της κοινής γνώμης, στα διαδραματιζόμενα στην ΑΟΖ, έχει αποπροσανατολίσει το κράτος από τις δυνητικές, μη συμβατικές απειλές, που προέρχονται από τον κατεχόμενο Βορρά. Η ισλαμοποίηση των κατεχομένων σε συνάρτηση με άλλες μεταβλητές, όπως η ραγδαία αύξηση του de facto πληθυσμού (δηλώσεις για 600-800 χιλιάδες), η αύξηση του μουσουλμανικού φοιτητικού πληθυσμού (πέραν των 100 χιλιάδων), η δωρεάν φοίτηση Αράβων φοιτητών σε ισλαμικές θεολογικές σπουδές, και οι πολιτικο-θρησκευτικές σχέσεις που αναπτύσσονται με ισλαμικές οργανώσεις στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, εγκυμονούν δυνητικές ασύμμετρες και υβριδικές απειλές, τόσο για την Κυπριακή Δημοκρατία όσο και για φίλια κράτη στην Ανατολική Μεσόγειο.

Από πού χρηματοδοτούνται τα διάφορα ισλαμικά τεμένη και για ποιο λόγο αυτά «φυτρώνουν» δίπλα από χριστιανικές εκκλησίες;

Από την τουρκική εισβολή του 1974 μέχρι σήμερα, η ισλαμική ανάπτυξη στα κατεχόμενα χρηματοδοτείται από την Άγκυρα διά μέσου της παράνομης τουρκικής πρεσβείας στα κατεχόμενα. Με εξαίρεση μια αρχική περίοδο (δεκαετίες 1980 και 1990) σαουδαραβικής επίδρασης, η άνοδος του ισλαμικού ΑΚΡ στην εξουσία το 2002 έχει επιταχύνει την ισλαμοποίηση των κατεχομένων σε τέτοιο σημείο, που σήμερα εμφανίζουν την εικόνα πολιτικά ισλαμοποιημένης επικράτειας. Η εμφύτευση 51 δυσανάλογων μιναρέδων σε μικρά τουρκοκυπριακά τεμένη, η κατασκευή 87 τουλάχιστον νέων τζαμιών, συμπεριλαμβανομένων δυο μεγατεμενών, όπως και η συνεχιζόμενη χρήση 24 ισλαμοποιημένων ελληνορθόδοξων εκκλησιών που έχουν μετατραπεί σε τεμένη, σκιαγραφούν τη σημερινή κατάσταση, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα θεωρείται μια από τις πλέον κοσμικές στον ισλαμικό κόσμο.

Η έρευνα πεδίου απεκάλυψε ότι, σε 21 περιπτώσεις, τα νέα ισλαμικά τεμένη έχουν ανεγερθεί σε εξαιρετική εγγύτητα με εγκαταλελειμμένες ελληνορθόδοξες εκκλησίες, παρά το γεγονός ότι η αραχνοΰφαντη τοπογραφική διάταξη των χωριών επέτρεπε την κατασκευή των νέων τζαμιών σε οποιοδήποτε άλλο χώρο. Η σκόπιμη εγγύτητα μεταξύ των χλομών εκκλησιών με τα χαμηλά, ετοιμόρροπα καμπαναριά και των κάτασπρων, οθωμανικού τύπου, θολωτών τζαμιών με τους δυσανάλογα υψηλούς, μολυβόσχημους και μυτερούς, μιναρέδες, υπονοεί την κυριαρχία του νεόφερτου και του ξένου προς το ιστορικά ριζωμένο παλαιό, του ισλαμικού δυναμισμού επί της χριστιανικής πνευματικότητας.

Στο βιβλίο σας εισάγετε τη νέα ορολογία, αυτήν του «πολιτικού λινοβαμβακισμού», όταν αναφέρεστε στους Τ/κ και τη γενικότερη στάση τους. Τι ακριβώς θέλετε να αναδείξετε με αυτόν τον νεολογισμό;

Θεωρώ ότι ο όρος «πολιτικός λινοβαμβακισμός» παρουσιάζει σήμερα την πραγματική στάση της τουρκοκυπριακής κοινότητας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δηλαδή, από τη μια απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα που προσφέρει η ευρωπαϊκή Κυπριακή Δημοκρατία, μεταξύ αυτών και το ευρωπαϊκό διαβατήριο και ελευθερία διακίνησης στην ΕΕ, αλλά από την άλλη δεν την αναγνωρίζει και την αποκαλεί «ελληνοκυπριακή διοίκηση νότιας Κύπρου», απαιτώντας μάλιστα τη στρατιωτική παρουσία και τις εγγυήσεις της «μητέρας» Τουρκίας για επίλυση του Κυπριακού. Από το 1960 μέχρι σήμερα η στάση της τουρκοκυπριακής πλευράς δεν ήταν ειλικρινής έναντι των Ελληνοκυπρίων. Από τα συνταγματικά υπερπρονόμια της ανεξαρτησίας (30/40 έναντι 70/60) και την de facto κατοχή 36% του εδάφους της Δημοκρατίας μετά την τουρκική εισβολή, η σημερινή απαίτηση πολιτικής ισότητας σε όλα τα επίπεδα (50-50), από μια μειονότητα 18%, αποτελεί ύβριν και προσβολή της νοημοσύνης. Είναι καιρός να γίνει κατανοητό, από την ελληνοκυπριακή πολιτική ηγεσία, ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι απολύτως ταυτισμένη με τα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας και όχι με αυτά της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Θα μπορούσε μια λύση του Κυπριακού στη βάση της ΔΔΟ, να ανακόψει και να ανατρέψει την τουρκοποίηση/ισλαμοποίηση των κατεχομένων, όπως μάλιστα ισχυρίζεται μεγάλη μερίδα του πoλιτικού συστήματος;

Η ισλαμοποίηση και οριστική τουρκοποίηση των κατεχόμενων εδαφών αποτελεί σήμερα μια πικρή πραγματικότητα. Εκτός της τεράστιας ευθύνης της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων, ηθική ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση στα κατεχόμενα εδάφη της Δημοκρατίας φέρει τόσο η ελληνοκυπριακή πολιτεία όσο και η κοινωνία. Η απουσία, μέχρι σήμερα, μιας σοβαρής, θεσμοθετημένης Στρατηγικής Εθνικής Ασφαλείας εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, η μακροχρόνια επικέντρωση των πολιτικών κομμάτων στη νομή της κρατικής εξουσίας και στην καταπάτηση κάθε ίχνους τιμής και αξιοπρέπειας (honor and integrity) έναντι των πολιτών, αλλά και το χαμηλό επίπεδο της πολιτικής συμπεριφοράς της μεγάλης πλειοψηφίας της κυπριακής κοινωνίας έναντι του πολιτικού συστήματος, οδήγησαν στην εγκατάλειψη των κατεχόμενων εδαφών. Από το όραμα της «εθνικής επιβίωσης», του «μακροχρόνιου αγώνα», της «απελευθέρωσης» και του «δεν ξεχνώ», μεταβήκαμε στα ιδεολογήματα του «κάναμε και εμείς πολλά» και του «πατριωτικού ρεαλισμού» με στόχο την υποτιθέμενη «επανένωση», και καταλήξαμε σήμερα στην αθλιότητα της ΔΔΟ, η οποία απειλεί με οριστική εξαφάνιση τον κυπριακό Ελληνισμό. Η επιλογή μεταξύ ακρωτηριασμού και αυτοχειρίας δεν πρέπει να αποτελεί δίλημμα σήμερα. Η μακροχρόνια εξάρτηση της κυπριακής κοινωνίας στον πλουτισμό και την προσωπική ευμάρεια, η ιδιοτελής διάβρωση και άνομη συμπεριφορά της πλειοψηφίας της πολιτικής ηγεσίας, όπως και η αδιαφορία και η ανικανότητα των κρατικών αξιωματούχων και των εξελεγμένων αντιπροσώπων του λαού να αντιληφθούν, πόσω μάλλον να διαχειριστούν, την πολυπλοκότητα των σύγχρονων ζητημάτων, έχουν φέρει σήμερα την Κυπριακή Δημοκρατία προ τετελεσμένων γεγονότων.

O νεο-οθωμανικός προσανατολισμός της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής από την Κυβέρνηση ΑΚP - Ερντογάν έχει αποδώσει καρπούς στην ευρύτερη περιοχή ή οδηγεί τελικά την Άγκυρα σε αποξένωση από τη Δύση;

Η επιθετικότητα, η στρατιωτικοποίηση και ο άκρατος αναθεωρητισμός που χαρακτηρίζουν σήμερα την εξωτερική πολιτική της Άγκυρας, υπό την αυταρχική ηγεσία του Ερντογάν, είναι αποτέλεσμα της διαχρονικής, αλλά αποτυχημένης, πολιτικής του αμερικανικού και ευρωπαϊκού κατευνασμού έναντι της Τουρκίας υπό το πρίσμα της υποτιθέμενης αξίας της γεωπολιτικής θέσης της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή και έναντι της Ρωσίας. Η τουρκική προσπάθεια στρατηγικής χειραγώγησης της Δύσης απέτυχε και φαίνεται ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ άρχισαν να αντιλαμβάνονται την προκλητικότητα και ειδικά την επιθετικότητα της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου. Η στροφή της Τουρκίας προς την Ρωσία και την Κίνα, η αποξένωσή της από τη Δύση, η συμμετοχή της στον βόρειο άξονα Ιράν-Ιράκ-Συρία (Ρωσία)-Λίβανος (Χεσμπολάχ)-Λωρίδα της Γάζας (Χαμάς), οι αξιώσεις της εναντίον των Κούρδων στη Συρία, και η προκλητικότητά της στο Αιγαίο και την Κύπρο, υποσκάπτουν τα στρατηγικά συμφέροντα της Δύσης. Αυτήν τη στιγμή η Ουάσιγκτον προσπαθεί να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια, πριν από την οριστική απώλεια της Τουρκίας από τον δυτικό σχηματισμό. Αγνοώντας τις πολλαπλές προειδοποιήσεις των ΗΠΑ, φαίνεται ότι ο Ερντογάν είναι αποφασισμένος να τραβήξει τα πράγματα στα άκρα. Μονομερής στρατιωτική ενέργεια της Τουρκίας εναντίον των Κούρδων στη Συρία τις επόμενες εβδομάδες και η μελλοντική απόκτηση σύγχρονων μαχητικών 4ης και 5ης γενιάς από τη Ρωσία, θα επιβάλλει, αναγκαστικά, την αντίδραση της Ουάσιγκτον, με τη λήψη σκληρών οικονομικών κυρώσεων και πιθανόν την ανατροπή των τουρκικών τετελεσμένων στην κυπριακή ΑΟΖ διά της παρουσίας του 6ου Στόλου.