Τα κυπριακά κοντραμπάντα αργού θανάτου- Αριθμοί και αρνητικά ρεκόρ

14:17 8/4/2019 - Πηγή: Sigma Live

Εύκολο χρήμα. Σκοτεινή εξάρτηση. Δείγμα πλουτισμού ή και μαγκιάς. Αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της μάστιγας των ναρκωτικών ανέκαθεν. Το πρόβλημα αυτό σαφώς και εμφανίζεται στην κυπριακή κοινωνία. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η χώρα μας φαίνεται πως μπήκε για τα καλά στα μονοπάτια διεθνών πλοκαμιών εμπορίας ναρκωτικών. Η αποτύπωση του προβλήματος μέσω στοιχείων και αριθμών καταδεικνύει μιαν αυξητική τάση και μιαν τρόπον τινά μετάλλαξη της δράσης των εγκληματικών στοιχείων σε ό,τι αφορά το ζήτημα των ναρκωτικών.

Τα στοιχεία της φετινής χρονιάς εμφανίζουν αύξηση ως προς τις κατασχεθείσες

ποσότητες κοκαΐνης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους η Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών κατέσχε 30 κιλά κοκαΐνης. Οι προηγούμενες δυο χρονιές κατέγραψαν συνολικά κατασχέσεις ύψους 13 κιλών (για σκοπούς σύγκρισης να πούμε ότι το 2018 η ποσότητα ήταν 5 κιλά και το 2017 οκτώ κιλά).

Η ακτινογραφία των ναρκωτικών

Καθοδηγητικές ως προς το προφίλ της χρήσης ναρκωτικών στην κυπριακή κοινωνία αλλά και την Ευρώπη ευρύτερα είναι οι δυο ετήσιες ευρωπαϊκές εκθέσεις (SCORE και EMCDDA), οι οποίες καλύπτουν τόσο το ποσοστό των ανθρώπων που κάνουν χρήση ναρκωτικών, όσο και το είδος αλλά και τις υποθέσεις που οδηγούνται ενώπιον Δικαιοσύνης. Αναλύοντας τα αστικά λύματα σε 73 πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των γειτονικών κρατών (Ισλανδία, Νορβηγία, Λίχτενσταϊν), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA) αποτυπώνει τις συνήθειες των Ευρωπαίων πολιτών στην κατανάλωση τεσσάρων παράνομων ναρκωτικών ουσιών, της κοκαΐνης, της αμφεταμίνης, της μεθαμφεταμίνης και των χαπιών ecstasy (MDMA).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το στοιχείο ότι η χώρα μας μπαίνει πλέον και στον χάρτη χρήσης χαπιού «έκσταση», της μεθαμφεταμίνης δηλαδή. Παραδοσιακά συγκεντρωμένη σε Τσεχία και Σλοβακία, η μεθαμφεταμίνη πλέον εμφανίζεται επίσης στην Κύπρο, στα ανατολικά της Γερμανίας, στην Ισπανία και στη Βόρεια Ευρώπη (π.χ. Φινλανδία και Νορβηγία).

Από την ανάλυση των αστικών λυμάτων στην Κύπρο εξάγεται το συμπέρασμα ότι η χώρα μας, μια από τις μικρότερες της ΕΕ, κατατάσσεται περίπου στη μέση των κρατών που καταναλώνουν τις περισσότερες ποσότητες μεθαμφεταμίνης και MDMA (ecstasy). Το 2018 η Λεμεσός ήταν η 12η πόλη (σε σύνολο 73) σε κατανάλωση μεθαμφεταμίνης, με τα αστικά λύματα να καταγράφουν 33,8 mg/1. 000 κατοίκους.

Από την ίδια έκθεση, εξάγονται επίσης στοιχεία που αφορούν τη χρήση κάνναβης στον γενικό πληθυσμό της Κύπρου. «Ανδρικό προνόμιο» θα πρέπει να θεωρείται η χρήση κάνναβης σύμφωνα με τα στοιχεία, αφού ένα ποσοστό ανδρών της τάξης του 6,8% κάνει χρήση κάνναβης, έναντι 1,9% των γυναικών. Ακόμη, ποσοστό της τάξης του 0,3% κάνει χρήση «έκσταση», 0,1% του γενικού πληθυσμού κάνει χρήση αμφεταμινών και ένα ποσοστό 0,4% χρήση κοκαΐνης.

«Λευκός θάνατος»: Ο βασιλιάς των πάντων

Ο «λευκός θάνατος», ή αλλιώς κοκαΐνη, αποτελούσε ανέκαθεν τον «βασιλιά» των ναρκωτικών. Κάποτε απευθυνόταν στους ολίγους και τους έχοντες, πλέον, σύμφωνα με τα δεδομένα των εκθέσεων αλλά και των κατασχέσεων, φαίνεται πως έχει μπει και σε «λαϊκότερα» στρώματα.

Στοιχεία λοιπόν από την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας αναφέρουν ότι οι πιο συχνές κατασχέσεις και ταυτόχρονα οι υψηλότερες στην Κύπρο αφορούν κοκαΐνη. Ακολουθούν φυτά κάνναβης, ηρωίνη, ρητίνη κάνναβης και χάπια «έκσταση». Για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΥΚΑΝ, έχουν κατασχεθεί 8 φυτά κάνναβης και 123 κιλά κάνναβης.

Η κοκαΐνη αποτελεί την πιο δημοφιλή διεγερτική ουσία στο γενικό πληθυσμό, σύμφωνα με την πιο πάνω έκθεση. Η χρήση της τουλάχιστον μια φορά σε όλη τη ζωή αναφέρθηκε από το 1,4% του γενικού πληθυσμού 15-64 ετών. Σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ, η Κύπρος συγκαταλέγεται στις χώρες με χαμηλή επικράτηση χρήσης της κοκαΐνης στον γενικό πληθυσμό. Σε ό,τι αφορά τη θεραπεία, το ποσοστό των ατόμων που ζήτησαν βοήθεια το 2016 λόγω χρήσης κοκαΐνης ανέρχεται στο 10%, ελαφρώς αυξημένο σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη (8,5% το 2015). Αντίστοιχα, μικρή αύξηση (11% το 2016 σε σύγκριση με 9% το 2015) παρουσιάζεται και στους νέους χρήστες που αιτούνται θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης την κοκαΐνη.

Πολλαπλάσιο κέρδος από την κοκαΐνη

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι λόγοι της ραγδαίας αύξησης στις κατασχεθείσες ποσότητες, κυρίως σε ό,τι αφορά την κοκαΐνη. Στη «Σ» μίλησε ο νομικός Ποινικού Δικαίου, Γιάννης Πολυχρόνης, ο οποίος ανέφερε ότι πλέον το ρίσκο του δράστη είναι το ίδιο με το πολλαπλάσιο κέρδος που του επιφέρει η εμπορία. Η οικονομική κρίση και η ραγδαία επιδείνωσή της σε πολλές χώρες είναι, σύμφωνα με τον κ. Πολυχρόνη, ένας επιπλέον παράγοντας που κατέστησε την εμπορία έναν «πόλο έλξης» για αρκετούς που δρουν ως «κούριερ» ή ως «γαϊδουράκια». Με ένα ποσό των 5 χιλιάδων, για παράδειγμα, μας εξηγεί, κάποιος μεταφέρει μέχρι και 20 κιλά. Τα άτομα αυτά, με ένα μικροποσό, αναλαμβάνουν όλο το ρίσκο, προκειμένου να πλουτίσουν «αναίμακτα».

Αύξηση στις υποθέσεις αλλά και στις «καμπάνες»

Έχει ήδη αναφερθεί, νωρίτερα, πως τα τελευταία χρόνια καταγράφεται αύξηση τόσο στην καταχώριση υποθέσεων όσο και στις ποινές τις οποίες επιβάλλουν τα Δικαστήρια για υποθέσεις ναρκωτικών. Αυτό τονίζει και ο Εκπρόσωπος της Αστυνομίας, ο οποίος αναφέρει ότι το έργο της Αστυνομίας στον τομέα αυτό είναι εξαιρετικής σημασίας.

«Τα τελευταία χρόνια έχουν κατασχεθεί σημαντικές ποσότητες ναρκωτικών -παράνομων ουσιών- και σωρεία υποθέσεων που διερευνήθηκαν έχουν οδηγηθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης. Η δραστηριότητα της Υπηρεσίας εδράζεται στις στοχευμένες δράσεις και ενέργειες στη βάση αξιολόγησης όλων των πληροφοριών και των δεδομένων για τη σύλληψη προσώπων που εισάγουν και εμπορεύονται ναρκωτικά», συμπληρώνει. «Σε αριθμό υποθέσεων τα Δικαστήρια ενώπιον των οποίων στοιχειοθετήθηκαν πολλές υποθέσεις επέβαλαν αυστηρές πολυετείς ποινές φυλάκισης, μεταξύ άλλων για αδικήματα που σχετίζονται με την εμπορία ναρκωτικών. Οι επιτυχίες αυτές της Αστυνομίας παρουσιάζουν την πραγματική διάσταση του φαινομένου στον τόπο μας. Η προσφορά υποδηλοί σε μεγάλο βαθμό και τη ζήτηση για αγορά και χρήση παράνομων ουσιών», τονίζει ο κ. Αγγελίδης.

Διαφοροποιημένη, ωστόσο, σε ό,τι αφορά το ζήτημα της απονομής Δικαιοσύνης είναι η άποψη του Γιάννη Πολυχρόνη. Ο έγκριτος νομικός εξήγησε στη «Σ» ότι οι ποινές που επιβάλλονται είναι «υπερβολικά αυστηρές, κάτι που αυξάνει την αξία των ναρκωτικών και άρα τη διακίνηση». Συμπλήρωσε ότι «εξομοιώθηκε η ποινή της κάνναβης με αυτήν της κοκαΐνης. Είμαστε η μοναδική χώρα που επιβάλλουμε διψήφιο αριθμό ποινής για υποθέσεις κάνναβης», τόνισε.

Ο κ. Πολυχρόνης εξήγησε ότι, λόγω αυτής της αύξησης στην επιβολή ποινών ιδιαίτερα για υποθέσεις κάνναβης, η Κύπρος έχει καταστεί «πόλος έλξης» για εμπόρους διεθνούς εμβέλειας, αφού στη χώρα μας εντοπίζουν από τις ακριβότερες τιμές κάνναβης. Αυτό, όπως συμπλήρωσε, οδηγεί τους εμπόρους να θέλουν να «εξάγουν το εμπόρευμά τους σε μια χώρα που θα αποφέρει μεγαλύτερο κέρδος».

Αστυνομία: Ένας «πόλεμος» δίχως τέλος

Τα μέλη της ΥΚΑΝ ρίχνονται καθημερινά στη μάχη χωρίς να υπολογίζουν ούτε κίνδυνο αλλά ούτε και ωράριο

Ο κόσμος των ναρκωτικών είναι για τους ανθρώπους της ΥΚΑΝ και της Αστυνομίας ένας συνεχής «πόλεμος» δίχως τέλος, με μοναδικό στόχο την καταστολή του φαινομένου αλλά και παράλληλα την πρόληψη. Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, στη «Σ» για το θέμα, ο Εκπρόσωπος Τύπου του Αρχηγείου Αστυνομίας, Ανδρέας Αγγελίδης. Ενδεικτικά αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι για φέτος η Δύναμη πέτυχε την εξιχνίαση 246 υποθέσεων που αφορούσαν ναρκωτικά και παράλληλα εντόπισε 285 ενεχόμενα πρόσωπα.

Η καθημερινότητα ενός ανθρώπου της Υπηρεσίας αυτής δεν είναι απλή και σίγουρα δεν μοιάζει με αυτήν των υπολοίπων μελών της Δύναμης. Τα μέλη της ΥΚΑΝ ρίχνονται καθημερινά στη μάχη του εντοπισμού εμπόρων ή και διακινητών ναρκωτικών, χωρίς να υπολογίζουν ούτε κίνδυνο αλλά ούτε και ωράριο. Το αποτέλεσμα σίγουρα δικαιώνει πολλές φορές, ωστόσο άλλες τόσες ανοίγει υποθέσεις που δεν είναι εύκολο ούτε να εξιχνιαστούν, αλλά ούτε και να οδηγηθούν άμεσα ενώπιον Δικαιοσύνης. «Ο αγώνας κατά των ναρκωτικών είναι συνεχής και τα μέλη της ΥΚΑΝ εργάζονται κάτω από δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες, με γνώμονα πάντοτε την προστασία των πολιτών», λέει επ’ αυτού ο κ. Αγγελίδης.

«Η Αστυνομία επικεντρώνεται σε δράσεις που στοχεύουν στη μείωση της προσφοράς σε όλο το φάσμα της παράνομης δραστηριότητας: διακίνηση, διάθεση και αγορά παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών. Ο απώτερος στόχος είναι η μείωση και καταπολέμηση της εγκληματικότητας που σχετίζεται με τις παράνομες ουσίες εξάρτησης καθώς και ο αποτελεσματικός έλεγχος και περιορισμός των νέων ψυχοτρόπων ουσιών που εμφανίζονται. Η Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών ΥΚΑΝ εργάζεται με αποτελεσματικότητα για την προστασία των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων μας», λέει ο κ. Αγγελίδης, ενώ εξηγεί ότι η ΥΚΑΝ ενεργεί πάνω σε δύο βασικούς πυλώνες, της καταστολής του φαινομένου αλλά και της πρόληψης.

«Όσον αφορά την καταστολή, το έργο της Αστυνομίας είναι εξαιρετικής σημασίας: Τα τελευταία χρόνια έχουν κατασχεθεί σημαντικές ποσότητες ναρκωτικών -παράνομων ουσιών- και σωρεία υποθέσεων που διερευνήθηκαν έχουν οδηγηθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης. Η δραστηριότητα της Υπηρεσίας εδράζεται στις στοχευμένες δράσεις και ενέργειες στη βάση αξιολόγησης όλων των πληροφοριών και των δεδομένων για τη σύλληψη προσώπων που εισάγουν και εμπορεύονται ναρκωτικά», συμπληρώνει ο Εκπρόσωπος.

Φαινόμενο των καιρών ή χρονίζον κοινωνικό πρόβλημα;

Ο αριθμός των ανηλίκων που καταγράφονται στη θεραπεία τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά

Το φαινόμενο της χρήσης και της εμπορίας παρακολουθείται από τις Αρχές στο πλαίσιο μιας στοχευμένης ευρύτερης πολιτικής, σύμφωνα με τον Εκπρόσωπο της Αστυνομίας. «Μεταξύ άλλων, η Αστυνομία εδώ και χρόνια εφαρμόζει ένα καινοτόμο πρόγραμμα παραπομπής νεαρών ατόμων σε θεραπευτικά προγράμματα, τα οποία αξιολογούνται ως ιδιαίτερα αποτελεσματικά με αντίστοιχα στοιχεία άλλων χωρών, βάσει και της βιβλιογραφίας. Περαιτέρω η Αστυνομία παρέχει προγράμματα πρόληψης σε νεαρά πρόσωπα, οργανωμένα σύνολα και πολίτες γενικότερα», συμπληρώνει.

Στη «Σ» μίλησε και ο πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, Άθως Αντωνιάδης, για το ζήτημα των ναρκωτικών ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους νέους χρήστες. Ο αριθμός των ανηλίκων που καταγράφονται στη θεραπεία τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά, όπως σημειώνει.

«Η αύξηση αυτή, πέρα από την πραγματική αύξηση των νεαρών που κάνουν χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, κυρίως κάνναβης, ενδέχεται να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες, όπως η εφαρμογή του πρωτοκόλλου παραπομπής νεαρών συλληφθέντων από τη ΥΚΑΝ σε θεραπευτικά προγράμματα», αναφέρει ο κ. Αντωνιάδης. «Ο σημαντικός και αυξανόμενος αριθμός των ατόμων που συλλαμβάνονται για πρώτη φορά από την ΥΚΑΝ για αδικήματα σχετιζόμενα με τη χρήση και, αντί της δικαστικής οδού, παραπέμπονται σε θεραπεία, συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση του συνολικού αριθμού των ατόμων που καταγράφονται στη θεραπεία τα τελευταία χρόνια.

Τα άτομα αυτά στις πλείστες περιπτώσεις είναι χρήστες κάνναβης, καθώς επίσης δεν έχουν φτάσει στο στάδιο της εξάρτησης. Με αυτόν τον τρόπο, ο εντοπισμός τους από την ΥΚΑΝ επιτρέπει την έγκαιρη παρέμβαση και πρόληψη της προβληματικής χρήσης που επιφέρει σοβαρές συνέπειες στο άτομο το ίδιο και το περιβάλλον του», συμπληρώνεται από τον πρόεδρο της Αρχής.

Το πιο πάνω ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Σημερινή, την Κυριακή 7 Απριλίου