Τα παιδιά με τα κλεμμένα χαμόγελα

12:16 10/9/2020 - Πηγή: Sigma Live

Το γραφείο ενός Σχολικού Ψυχολόγου φιλοξενεί πολλές ιστορίες ανθρώπων. Γονέων που διαφωνούν μεταξύ τους -κάποιες φορές και με τον ίδιο τους τον εαυτό-, γονέων που ίσως να συμφωνούν μεταξύ τους, μα διαφωνούν με τα παιδιά τους, παιδιά που συγκρούονται με φίλους, γονείς και δασκάλους, παπούδες και γιαγιάδες που ψάχνουν τους τρόπους να συνεχίσουν να κρατούν την οικογένεια δεμένη… Ιστορίες θυμού, λύπης, κούρασης, αγάπης. Από όλες όμως τις ιστορίες, αυτές που ακούγονται πιο δυνατά «φωνάζοντας» για βοήθεια, είναι οι ιστορίες των πληγωμένων παιδιών, των απογοητευμένων και μαραζωμένων εφήβων.

Η

παιδική ηλικία αλλά και τα εφηβικά χρόνια αποτελούν καθοριστικές περιόδους για τη μετέπειτα εξέλιξη του ατόμου, αφού οι εμπειρίες και τα συναισθήματα που θα βιώσει ο άνθρωπος θα συντροφεύουν την ενήλικη μορφή του και σε σημαντικό βαθμό θα επηρεάζουν τη ζωή του. Φυσικά, η λέξη «καθοριστικός» έχει μια αυστηρή χροιά και την έννοια της μονιμότητας, και φαίνεται πώς πολλές από τις σκέψεις, τις αντιδράσεις, τις επιλογές των ενηλίκων, επηρεάζονται από παρελθοντικές εμπειρίες που μένουν χαραγμένες στις ψυχές των παιδιών, σαν μια παντοτινή αναγκαστική παρέα. Ωστόσο, η εξωτερίκευση αυτών των σκέψεων και η επεξεργασία των τραυματικών αυτών εμπειριών σε ένα άτομο εμπιστοσύνης, πρόθυμο να ακούσει, να δεχτεί και να κατανοήσει, μπορεί να είναι λυτρωτική για τα παιδιά και για τους εφήβους.

Τα πληγωμένα παιδιά είναι αυτά που διανύουν πρόωρα τις μεταβάσεις και αναγκάζονται ενώ είναι ακόμη παιδιά, να πράττουν ως ενήλικες (π.χ. τώρα που οι γονείς χώρισαν, είσαι υπεύθυνος να φροντίζεις τα αδέλφια σου…), ή «θάβουν» και «εγκλωβίζουν» την παιδική τους ηλικία και τις ανάγκες τους (π.χ. δεν κάνει η μαμά να κλαίει και εσύ να παίζεις…). Είναι μερικά παιδιά, που λόγω του διαζυγίου των γονιών τους ή την -για κάθε λόγο- απομάκρυνση του γονέα, φορτώνονται τα ίδια με ευθύνες που δεν αναλογούν του ρόλου και της ηλικίας τους (π.χ. πες στη μαμά το Χ, ζήτησε από τον μπαμπά τη διατροφή, ψάξε στο κινητό του μπαμπά να δεις αν…, είσαι πλέον εσύ υπεύθυνος για το μαγείρεμα τώρα που δεν είναι εδώ η μαμά…).

Είναι επίσης τα παιδιά που πρέπει να κάνουν συνεχώς ησυχία γιατί οι γονείς είναι κουρασμένοι ή δουλεύουν, τα παιδιά που πρέπει να συμμορφώνονται με τις απόψεις των μεγάλων χωρίς να εκφράζουν τις δικές τους, είναι οι έφηβοι που απαγορεύεται το βράδυ του Σαββάτου να βγουν με τους φίλους τους, οι έφηβοι που απαγορεύεται στο σπίτι να υψώνουν τους τόνους, μα οι δικοί τους γονείς συχνά φωνάζουν για να λύσουν και την παραμικρή διαφωνία. Είναι οι έφηβοι που κουβαλούν στις πλάτες φορτία από τα οποία τα περισσότερα δεν είναι δικά τους, οι έφηβοι που βλέπουν σκληρές εικόνες και αναρωτιόνται πότε επιτέλους θα ξαποστάσουν.

Αυτή η παρέα των παιδιών και των εφήβων μας επισκέπτονται συχνά, νιώθουν ανακούφιση όταν τους προσκαλούμε να μας παραδώσουν για λίγο τα φορτία τους, να μας χαρίζουν τα δάκρυά τους, και όταν μας το επιτρέψουν, να τους βοηθήσουμε να ονειρευτούν ξανά.

Μη έχοντας όμως όλοι οι έφηβοι τη δυνατότητα επίσκεψης το γραφείο του Σχολικού Ψυχολόγου, το περιβάλλον τους καλείται να διατηρεί τις πόρτες επικοινωνίας ανοικτές. Δεν χρειάζονται ειδικές δεξιότητες ώστε το παιδί να μην νιώθει αποκομμένο. Το νοιάξιμο του εκπαιδευτικού, ο χρόνος που θα αφοσιώσει στον μαθητή για να επικοινωνήσουν, η φροντίδα, η στήριξη, το κάλεσμα του θείου και της θείας για να κουβεντιάσουν αυτά που βαραίνουν το παιδί ή τον έφηβο, η στήριξη των φίλων, είναι αρκετά για να νιώσει πώς δεν είναι μόνος στον μαραθώνιο που διανύει.

Σε όλα τα παιδιά και τους εφήβους που χαμογελάμε μαζί!

Ιφιγένεια Στυλιανού, Σχολική Ψυχολόγος