Θέλει αρετή και τόλμη η αυτοεξέλιξη

10:03 13/9/2022 - Πηγή: Sigma Live

Είμαι από τους ανθρώπους που, μετά τις διακοπές, αισθάνονται έντονα την ανάγκη για ανασυγκρότηση και ανασύσταση. Για μένα αυτό είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση που οδηγεί στην αυτοεξέλιξη. 

Παραφράζοντας τα λόγια του Ανδρέα Κάλβου, πιστεύω ότι χρειάζεται αρετήν και τόλμη η αυτοξεξέλιξη. Αρετήν, διότι σε κάνει σαφέστατα σοφότερο και πιο φιλοσοφημένο άνθρωπο και τόλμη επειδή αυτή ανοίγει την πόρτα εξόδου σε κάθε μορφή φόβου που δεν σε αφήνει να εξελιχθείς.

Κάποιος εύλογα μπορεί να πει ότι απλά ακούγονται τα λόγια αλλά στη πράξη, δύσκολα εφαρμόζονται οι θεωρίες… Κάποτε, όμως ,στη ζωή

γίνεται ένα κλικ και μηδενίζεις το παρελθόν, επαναπροσδιορίζεις τα θέλω σου και ξανά ξεκινάς. Αλίμονο εάν δεν μπορούμε να αναθεωρήσουμε και να ξαναξεκινήσουμε.  Να αυτοσυστηθούμε ξανά και να θέσουμε νέους στόχους και νέα όνειρα. Πόσοι από εμάς σε κάποια φάση τη ζωή τους δεν έχουν αισθανθεί την ανάγκη για ανασυγκρότηση, την ανάγκη να απεγκλωβιστούμε από στερεότυπα, από πρέπει και μη.

Πόσες φορές ακούμε τη φράση, «ναι αλλά…». Αυτά τα αλλά που μας κλείνουν τον δρόμο και θολώνουν τα όνειρα μας. Παρόλο που στη ζωή μας δεν έχουμε την πολυτέλεια του υπολογιστή και να κάνουμε undo, έχουμε όμως πάντα την επιλογή να δράσουμε και να αλλάξουμε. Η προσωπική ανασύσταση είναι ένα ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ γιατί όσο ζούμε μαθαίνουμε και εάν αυτό το προσεγγίζουμε σαν δώρο τότε ίσως αλλάξει και η οπτική μας γωνία τι είναι τελικά η ζωή.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η αρετή συνδέεται με την ανθρώπινη σοφία. Και εδώ τίθεται το εύλογο ερώτημα: Πώς μπορεί πρακτικά κάποιος άνθρωπος στις μέρες μας να αποστασιοποιηθεί από τοξικές, μισαλλόδοξες, ανταγωνιστικές συμπεριφορές, από κάθε μορφής αδικία,  στερεότυπα, από πολέμους, πανδημίες, που κάνουν την κοινωνία μας τόσο δυστοπική και εφιαλτική.  Πώς μπορεί να αψηφήσει τις υπέρμετρες δυσκολίες και εμπόδια και να προχωρεί με  αρετή και τόλμη στις προκλήσεις της ζωής.

Η τόλμη είναι αυτό που σε αναγκάζει να αλλάξεις πορεία. Να ξεπεράσεις τους φόβους σου, είναι ό,τι πιο πολύτιμο για να πετύχεις μια υγιή ζωή. Ας μη ξεχνάμε ότι τα συναισθήματα μας είναι άμεσα συνδεδεμένα με το μυαλό και το σώμα μας. Ο φόβος είναι πίσω από κάθε δυσάρεστο συναίσθημα ή κατάσταση. Κάθε μορφή άγχους είναι ένα είδος φόβου. Ο φόβος της σύγκρισης, τους θανάτου, της μοναξιάς, της φτώχιας, της αποτυχίας και τόσα άλλα. Απλώς ο φόβος αλλάζει όνομα και δεν σε αφήνει να εξελιχθείς! Όπως εύστοχα λέει και ο Καζαντζάκης :« Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει».

Η τόλμη εξυπακούει αποφασιστική δράση. Αλλάζοντας τον τρόπο που αντιδράς και συμπεριφέρεσαι, όπως πολλές φιλοσοφικές ρήσεις πολύ σωστά λένε, change your path. Με λίγα λόγια, η ροή της ζωής σου θα αλλάξει όταν αλλάξεις πορεία και τον τρόπο που ζεις και συμπεριφέρεσαι συνήθως. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Πάολο Κοέλιο,  «Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να μάθεις. Μέσα από τη δράση.»

Η αυτοεξέλιξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σοφία και η φιλοσοφία του Σωκράτη «τα πάντα ρει» σε  τρεις μόνο λέξεις αποτυπώνει, κατά τη γνώμη μου, όλο  το νόημα της ζωής. Όταν αντιμετωπίζεις την κάθε μέρα σαν μοναδική και αντιλαμβάνεσαι την αξία της ζωής, τότε πολλά πράγματα φαίνονται ασήμαντα.
Όσο πιο πολύ αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα μας τόσο πιο πολύ εξελισσόμαστε. Με ποια εργαλεία, όμως, μπορούμε να πετύχουμε την συναισθηματική ισορροπία και καλλιέργεια και κατά συνέπεια την αυτοεξέλιξη μας. Ένας εξαιρετικός τρόπος είναι η εκπαίδευση μέσα από τις τέχνες. Η ενασχόληση με οποιαδήποτε δημιουργική μορφή τέχνης, ο  χορός, η μουσική,  οι εικαστικές τέχνες, η ψηφιακή τέχνη, το δράμα και το διαδραστικό θέατρο μας βοηθούν να ανακαλύψουμε και να ξεδιπλώσουμε τα ταλέντα μας και να εκφράσουμε τα συναισθήματα μας.

Για παράδειγμα το  βιωματικό θέατρο καλλιεργεί την ενσυναίσθηση γιατί μπαίνουμε σε πολλούς διαφορετικούς ρόλους και βιωματικά ζούμε τι σημαίνει να είσαι κάποιος άλλος με διαφορετικό ψυχικό κόσμο και συναισθήματα. Ας μη ξεχνούμε ότι η αιτιολογία της λέξης ηθοποιός είναι, ποιώ ήθος και, κατά συνέπεια, η ηθική αριστεία είναι ένα στοιχείο που συντελεί  στην αυτοεξέλιξη.

Χρειάζεται τόλμη και αρετή για να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας, να ζητούμε συγνώμη και να διορθώνουμε τη συμπεριφορά μας. Χρειάζεται επιμονή, πίστη και πειθαρχία για να γίνουμε καλύτεροι. Είναι τόσο δύσκολο άραγε να αλλάξουμε; Ή μήπως είναι δυσκολότερο να παραμένουμε σε ένα φαύλο κύκλο λανθασμένων αντιδράσεων που καταλήγουν πάντοτε στο ίδιο άκυρο αποτέλεσμα.

Συνοψίζοντας θα έλεγα ότι για μένα αυτοεξέλιξη είναι η ισορροπία των πράξεων μας, των συναισθημάτων και του μυαλού μας. Δηλαδή τα λεγόμενα μας, οι πράξεις μας καθώς και τα συναισθήματα μας που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, πρέπει να ταυτίζονται μέσα στα πλαίσια πάντα της ελευθερίας της δικής μας αλλά και των άλλων. Στο ταξίδι της αυτοεξέλιξης συχνά πέφτουμε αλλά η μεγαλύτερη νίκη είναι να στεκόμαστε ξανά όρθιοι. «Πνίγεσαι όχι αν πέσεις στο ποτάμι, αλλά αν παραμείνεις βυθισμένος σ’ αυτό».-Πάολο Κοέλιο

*Ακαδημαϊκός - Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Τμήμα Σχεδιασμού και Πολυμέσων