Το δέον γενέσθαι στην Πενταμερή

09:02 19/4/2021 - Πηγή: Sigma Live

Ουδέποτε στη μακρά πορεία του Κυπριακού  η Τουρκική πλευρά είχε τόση και τέτοια απροσχημάτιστη και απροκάλυπτη επίδειξη και προβολή «αποκαλυπτηρίων» σε ότι αφορά τις επιδιώξεις της όσο τώρα εν όψει της πραγματοποίησης της πενταμερούς στη Γενεύη.

Η Τουρκία  και ο υποχείριος της Τατάρ προαναγγέλλουν ότι θα προσέλθουν στην Ελβετική  πόλη με απολύτως αποκρυσταλλωμένες θέσεις ως προς τη μορφή λύσης. Λύση δύο κρατών, προφανώς ωστόσο με ετοιμότητα «υποχώρησης» σε συνομοσπονδιακή λύση

αν γίνουν αποδεκτές οι αξιώσεις για «κυριαρχική ισότητα» και «ισότιμο» διαμοιρασμό των υδρογονανθράκων. Αυτό κατέστησε σαφές ο Τσαβούσογλου την περασμένη εβδομάδα. Αυτό ευνοούν και προωθούν οι μονίμως βυσσοδομούντες στο Κυπριακό Βρετανοί με τις «γεφυρωτικές» τους προτάσεις.

Ενώπιον αυτού του σκηνικού Κυπριακή Δημοκρατία και Ελληνική Κυπριακή πλευρά δεν νοείται  να τηρούν στάση απάθειας ή αμηχανίας. Πολύ περισσότερο γιατί έχει παγιωθεί η εντύπωση ότι η πραγματοποίηση της πενταμερούς θα είναι η τελευταία ευκαιρία για επίτευξη λύσης μέσω διαπραγματεύσεων που θα συμφωνηθούν  και ότι σε περίπτωση αδιεξόδου στη Γενεύη τα Ηνωμένα Έθνη θα αρχειοθετήσουν το Κυπριακό στα μη επιλυόμενα διεθνή προβλήματα. Είναι γι’ αυτό που χρειάζεται κατεπειγόντως διαμόρφωση, με αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση, σαφούς στρατηγική και συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις ενώπιον της πενταμερούς. Από τη στιγμή που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποφάσισε τη συμμετοχή του, παρά την ύπαρξη στο εσωτερικό διαφωνιών και επιφυλάξεων.

Στην εναρκτήρια του δήλωση στην πενταμερή οφείλει να καταστήσει σαφές ότι παρίσταται και ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εκπροσωπώντας  ταυτόχρονα και την Ελληνική Κυπριακή πλευρά. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ είναι αδιανόητο να διαφωνήσει δεδομένου ότι σωρεία ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας ρητά αναγνωρίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία. Κυρίως το ψήφισμα 186/1964, το ψήφισμα 541/1983 και το ψήφισμα 550/1984. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι το 1977 στη συνάντηση Μακαρίου – Ντενκτάς, που οδήγησε στη συνομολόγηση της πρώτης συμφωνίας υψηλού επιπέδου, ο Πρόεδρος Μακάριος ενώπιον του τότε Γ.Γ. του ΟΗΕ Κουρτ Βαλντχάϊμ και του Ραούφ Ντενκτάς κατοχύρωσε με δήλωση του την προεδρική του ιδιότητα και την υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως μόνου υποκείμενου Διεθνούς ΔικαίουΕίναι αδιανόητο η τουρκική πλευρά να προσέρχεται με προαναγγελλόμενες θέσεις και μάλιστα με μορφή κατηγορηματικών αξιώσεων και η δική μας πλευρά να ψελλίζει διστακτικά και με αιδήμονα συστολή, την προσήλωση της σε λύση στα πλαίσια των ψηφισμάτων του Διεθνούς Οργανισμού και των αρχών του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Κατεπειγόντως θα πρέπει να διαμορφωθεί και να κατατεθεί  περίγραμμα λύσης του Κυπριακού με βάση το κοινό ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του Σεπτεμβρίου του 2009. Να υπενθυμίσω ότι μια τέτοια δέσμευση είχε αναλάβει ο σημερινός Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά την προεκλογική περίοδο στις Προεδρικές Εκλογές του 2013. Αντί λοιπόν ασάφειας και αναποφασιστικότητας ο Πρόεδρος να προσέλθει στην πενταμερή με ένα περίγραμμα λύσης, που θα κινείται ασφαλώς στα πλαίσια των αρχών και των αξιών του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου και το οποίο θα αποτελεί θώρακα και ασπίδα απέναντι στην τουρκική στρεψοδικία αλλά και τη Βρετανική δολιότητα.Δεδομένου ότι το συνταγματικό μέλλον και η μελλοντική πολιτειακή διάρθρωση της Κύπρου αφορούν τις δύο κοινότητες, η λεγόμενη εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, να αποσυνδεθεί από τη διεθνή πτυχή. Η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, η κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων του 1960, κατ’ ισχυρισμόν παρεμβατικά δικαιώματα και ο εποικισμός, δηλαδή η διεθνής πτυχή του Κυπριακού, να συζητηθούν σε Διεθνή Διάσκεψη με συμμετοχή των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των πέντε μονίμων μελών του Σ.Α. του ΟΗΕ, της Ε.Ε., των τριών εγγυητριών δυνάμεων, της Κυπριακής Δημοκρατίας και των δύο κοινοτήτων.Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας οφείλει να εγείρει το θέμα εφαρμογής των ψηφισμάτων 550/1984 και 789/1992, όπως και της συμφωνίας υψηλού επιπέδου Κυπριανού – Ντενκτάς του 1979 για κατά προτεραιότητα επιστροφή της Αμμοχώστου και τερματισμό των πρόσφατων ενεργειών παράνομης εισόδου στην πόλη των Βαρωσίων.Να αρνηθεί την οποιαδήποτε συζήτηση του θέματος του φυσικού αερίου δεδομένου ότι, πρώτον επί αυτού υπήρξε επαρκής συμφωνία επί προεδρίας Χριστόφια με το Μεχμέτ Αλή Ταλάτ και δεύτερον τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας επί θαλασσίων ζωνών κατοχυρώνονται από τη Διεθνή Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Η ενεργός εμπλοκή και συμμετοχή της Ε.Ε. στις προσπάθειες και διαδικασίες για λύση του Κυπριακού είναι «εκ των ων ουκ άνευ» δεδομένης της συμμετοχής της Κύπρου στην Ένωση. Η μέχρι τώρα συμμετοχή υπήρξε  ατελής και καθυστερημένη, όπως η παρουσία Φερχόϊκεν στο Μπούργκενστοκ, ο οποίος χωρίς προηγούμενη και εις βάθος γνώση, απεφάνθη συμβατότητα (!) του Σχεδίου Ανάν με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Είτε αποσπασματική και μη ορατή (visible) .

Ως εκ τούτου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή   θα πρέπει να διορίσει πολιτική προσωπικότητα, ως ειδικό απεσταλμένο για τις όποιες διαδικασίες – διαπραγματεύσεις του Κυπριακού, με όρους εντολής, να εποπτεύει ότι οι όποιες πρόνοιες της λύσης συζητούνται να είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Η «άτυπη πενταμερής» πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ενέχει εξόχως κρίσιμη σημασία για το μέλλον του Κυπριακού. Η σαφής οριοθέτηση της στρατηγικής μας στη διαχείριση της  χωρίς δισταγμούς και αμφιταλαντεύσεις είναι απολύτως αναγκαία.

Γιαννάκης Λ. Ομήρου

Πρώην Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων